تأثیر رویکرد جدید مفهوم‌ امنیت‌ بر امنیت‌ملی ‌ج‌.ا.ایران‌

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر پژوهشکده مطالعات راهبردی

چکیده

واحدهای‌ سیاسی‌ و کشورهای‌ جهان‌به‌ مقوله‌ امنیت‌ توجه‌ خاصی‌ دارند، چراکه‌این‌ امر منعکس‌کننده‌ توانایی‌ بقاء به‌مثابة‌واحدهایی‌ مستقل‌ و مشخص‌ در عرصه‌جهانی‌ است‌. با این‌ وصف‌ ارایه‌ یک‌ تعریف‌مطلق‌ و کامل‌ از "امنیت‌" ممکن‌ نیست‌ چرا که‌این‌ مفهوم‌، مفهومی‌ نسبی‌ است‌ و از این‌روغالباً با فرض‌ و احتمال‌ دربارة‌ آن‌ صحبت‌می‌شود.تمایلات‌ و گرایشهای‌ رفتارگرایانه‌ وتجزیه‌ و تحلیل‌ سیستمی‌ بعد از جنگ‌ جهانی‌دوم‌، اقداماتی‌ جدی‌ در جهت‌ روشن‌سازی‌ وتبیین‌ این‌ مفهوم‌ تلقی‌ گردید. اثر مورتون‌کاپلان‌، روند مطالعه‌ تمام‌ جوانب‌ رفتاراجتماعی‌ را به‌مثابة‌ بخشی‌ از الگوی‌ تمام‌ وکمالی‌ که‌ یک‌ نظام‌ رفتاری‌ ایجاد می‌کند،منعکس‌ می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

New Approaches to National Security And Its Impact on The National Security of Iran

نویسنده [English]

  • Mojtaba Attarzadeh
چکیده [English]

National Security is a relative concept that can take differentmeanings in different times and places. It used to be conceived inmilitary terms during the Cold War. The changes in the internationalsystem during the last decades, especially in the post cold war era,have led to a tranformation in national perceptions of security.Today, economic, cultural and political factors can affect nationalsecurity as deeply as military threats. The most secure way to copewith new sorts of threat against national security is reliance uponpeople's participation in the process of political decision making.Lacking appropriate social and cultural contexts in which fulldemocratic participation can be developed must not lead todelimiting political participation since threr are proper means bywhich each political system can increase people's role in defendingnational security.

  1. 1ـ روشندل‌، جلیل‌، امنیت‌ملی‌ و نظام‌ بین‌المللی‌، تهران‌، سمت‌، 1374، ص‌ 18.

    2ـ لطفیان‌، سعیده‌، استراتژی‌ و روشهای‌ برنامه‌ریزی‌ استراتژیک‌، تهران‌، دفتر مطالعات‌ سیاسی‌ و بین‌المللی‌، 1376، ص‌ 73.

    3ـ ماندل‌، رابرت‌، چهره‌متغیر امنیت‌ ملی‌، ترجمه‌ پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، تهران‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، 1377، ص‌ 10.

    4ـ روزنامه‌ جمهوری‌ اسلامی‌، 18/5/77، ص‌2.

    5ـ رابرت‌ ماندل‌، پیشین‌، ص‌ 67.

    6ـ ای‌. آذر، ادوارد، امنیت‌ملی‌ در جهان‌سوم‌، تهران‌، انتشارات‌ پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، در دست‌ چاپ‌، ص‌ 36.

    7ـ روشندل‌، جلیل‌، پیشین‌، ص‌ 45.

    8ـ لاریجانی‌، محمدجواد، حکومت‌، تهران‌، انتشارات‌ سروش‌، 1373، ص‌10.

    9ـ ملکوتیان‌، مصطفی‌؛ سیری‌ در نظریه‌های‌ انقلاب‌، تهران‌، انتشارات‌ قومس‌، 1376، ص‌ 123.

    10ـ دوگان‌، متی‌، دیدگاههای‌ مختلف‌ نسبت‌ به‌ مسئله‌ مشروعیت‌، گزیده‌ مقالات‌  سیاسی‌ ـ امنیتی‌، مؤسسه‌ پژوهشهای‌ اجتماعی‌، جلد دوم‌، ص‌ 275.

    1. Ruth Legar, Sivard,World social and Millitary Costs, Washington, World Priorities, 1986, p.27.

    12ـ روشندل‌، پیشین‌، ص‌ 32.

    13ـ جعفری‌ صمیمی‌، احمد، «بررسی‌ روند و اثرات‌ اقتصادی‌ مخارج‌ نظامی‌ در کشورهای‌ مختلف‌»، مجله‌ سیاست‌ خارجی‌، سال‌ ششم‌، شماره‌ 2، تابستان‌ و پاییز 1371، ص‌ 182.

    14ـ بشیریه‌، حسین‌، جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌، تهران‌، نی‌، 1376،ص‌275.

    15ـ تودارو، مایکل‌، توسعه‌ اقتصادی‌ در جهان‌ سوم‌، ترجمه‌ غلامعلی‌ فرجادی‌، ج‌ 1، تهران‌، سازمان‌ برنامه‌ و بودجه‌، 1364، ص‌ 134.

     

    16ـ نراقی‌، یوسف‌، توسعه‌ و کشورهای‌ توسعه‌نیافته‌، تهران‌، شرکت‌ انتشار، 1375، ص‌ 35.

    17ـ همان‌: به‌ نقل‌ از لمکو،جاناتان‌،شناخت‌ پیچیدگیهای‌ توسعه‌ سیاسی‌ و اقتصادی‌ در جهان‌ سوم‌، اطلاعات‌ سیاسی‌ اقتصادی‌، شماره‌ 23، صص‌ 58 ـ 54.

    18ـ روکس‌ بروف‌، رایان‌، نظریه‌های‌ توسعه‌نیافتگی‌، ترجمه‌ علی‌ هاشمی‌ گیلانی‌، تهران‌، نشر سفیر، 1369، ص‌ 179.

    19ـ همان‌، ص‌ 180.

    20ـ لاور، رابرت‌اچ‌، دیدگاههایی‌ درباره‌ دگرگونی‌ اجتماعی‌، ترجمه‌ کاووس‌ سیدامامی‌، تهران‌، مرکز نشر دانشگاهی‌، 1373، ص‌ 6.

    21ـ ساعی‌، احمد، سیاست‌، قدرت‌ و نابرابری‌ در جهان‌ سوم‌، تهران‌، نشر قومس‌، 1375، ص 269.

    22ـ الیاسی‌، حمید، واقعیات‌ توسعه‌نیافتگی‌، تهران‌، شرکت‌ انتشار، 1368، ص‌ 162.

    23ـ ساعی‌، احمد، پیشین‌، ص‌ 236.

    24ـ روکس‌ بروف‌، رایان‌، پیشین‌، ص‌ 199.

    25ـ امیراحمدی‌، هوشنگ‌، "ایران‌ در جهان‌ سه‌قطبی‌"، مجله‌ گفتگو، شماره‌ 12، تابستان‌ 75، ص 11.

    26ـ هانس‌. جی‌. مورگنتا، سیاست‌ میان‌ ملت‌ها، ترجمه‌ حمیرا مشیرزاده‌، تهران‌، انتشارات‌ وزارت‌ خارجه‌، 1374،ص‌ 246.

    27ـ فوللر، گراهام‌، قبله‌ عالم‌؛ ژئوپلتیک‌ ایران‌، ترجمه‌ عباس‌ مخبر، تهران‌، نشر مرکز، 1373، ص‌ 29.

    28ـ ماندل‌، پیشین‌، ص‌ 154.

    29ـ قوام‌، عبدالعلی‌، توسعه‌ سیاسی‌ و تحول‌ اداری‌، تهران‌، نشر قومس‌، 1371، صص‌ 11 ـ 10.

    30ـ ماندل‌، پیشین‌، ص‌ 157.

    31ـ فلاح‌، فیروزه‌، موانع‌ فرهنگی‌ در توسعه‌ سیاسی‌ قاجاریه‌، کیهان‌ فرهنگی‌، شماره‌ 134، مرداد 76، ص‌ 58.

    32ـ کاتوزیان‌، محمدعلی‌، «دموکراسی‌، دیکتاتوری‌ و مسئولیت‌ ملت‌»، اطلاعات‌ سیاسی‌ ـ اقتصادی‌، شماره‌ 68 و 67، فروردین‌ و اردیبهشت 72، ص‌4.

    33ـ همان‌، ص‌5.

    34ـ همان‌، ص‌ 6.

    35ـ ایران‌ و نظام‌ بین‌الملل‌. گفتگو با دکتر سریع‌القلم‌، مجله‌ فرهنگ‌ توسعه‌، سال‌ سوم‌ شماره‌ 14 و 13، مهر و آبان‌ 73، ص‌ 18.

    36ـ شیخ‌الاسلامی‌، جواد، «سیمای‌ دیگر ماکیاول‌»، مجله‌ دانشکده‌ حقوق‌ و علوم‌سیاسی‌ دانشگاه‌ تهران‌، شماره‌ 25، دی‌ماه‌ 69، ص‌ 335.

     

    37ـ والرشتاین‌، امانوئل‌، دولت‌ و دگرگون‌سازی‌ اجتماعی‌، ترجمه‌ بیوک‌ محمدی‌، مجله‌نامه‌ فرهنگ‌، شماره‌ 27، پائیز 1367، ص‌ 108.

    38ـ همان‌، ص‌ 109.

    39ـ توکل‌، محمد، «موانع‌ توسعه‌ در ایران‌»، مجله‌ فرهنگ‌ توسعه‌، سال‌ اول‌، شماره‌ اول‌، شهریور 71، ص‌ 56.

    40ـ بشیریه‌، حسین‌، پیشین‌، ص‌ 338.

    41ـ قراگوزلو، محمد. «جامعه‌ مدنی‌ چگونه‌ جامعه‌ای‌ است‌؟»، روزنامه‌ همشهری‌، 16/4/77، ص‌ 6.

    42ـ امین‌، سیدحسن‌، «تعریف‌ و پیشینه‌ جامعه‌ مدنی‌»، کیهان‌ اندیشه‌، شماره‌ 76، بهمن‌ واسفند 76، ص‌ 51.

    43ـ تاجیک‌، محمدرضا. «جامعه‌ و جنبش‌های‌ جدید اجتماعی‌»، سخنرانی‌ در پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، 19/3/77.