نسبت‌ نوین‌ بین‌ منابع‌ آبی‌ و امنیت‌ ملی‌

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر

چکیده

     شاید هیچ‌گاه‌ بشر گمان‌ نمی‌کرد جهانی‌ که‌ بیش‌ از دو سوم‌ مساحت‌ آن‌ را آب‌ فرا گرفته‌ روزی‌گرفتار «بحران‌ آب‌» شود. واقعیت‌ آن‌ است‌ که‌ از این‌ حجم‌  فراوان‌ آب‌، تنها 5/2 درصد شیرین‌ وقابل‌ استفاده‌ است‌. سه‌ چهارم‌ از این‌ مقدار نیز به‌ صورت‌ یخ‌ و برف‌ در یخچال‌ های‌  قطبی‌ و کوهستانی‌ انباشته‌ شده‌ و فقط‌ یک‌ چهارم‌ برای‌ استفاده‌ موجودات‌ زنده‌ باقی‌ می‌ماند. ذخایر آب‌ شیرین‌ شاید  ارزشمندترین‌ منبع‌ تجدید شونده‌ در کرة‌  زمین‌ باشد. آب‌ که‌ تصفیه‌ و انتقال‌ آن‌ دشوارو پرهزینه‌ و جایگزینی‌ آن‌ غیرممکن‌ است‌، تنها عنصری‌ است‌ که‌ برای‌ شرب‌، تولید محصولات‌ غذایی‌، توسعه‌ اقتصادی‌، احیای‌ محیط‌ زیست‌ و تداوم‌ نسل‌ موجودات‌ زنده‌ و گیاهان‌ اهمیتی‌حیاتی‌ دارد. از این‌ رو بایستی‌ آب‌ را به‌ مثابه‌ کالایی‌ طبیعی‌ و محدود با ارزش‌ فراوان‌ در نظرگرفت‌. کمیابی‌ آب‌ باعث‌ امنیتی‌ شدن‌ آن‌ شده‌ است‌. مقاله‌ حاضر می‌کوشد صبغه‌ و تبعات‌ امنیتی‌ آب‌ را تبیین‌ نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

نسبت‌ نوین‌ بین‌ منابع‌ آبی‌ و امنیت‌ ملی‌

نویسنده [English]

  • mahmoud asgary
  1. 1. Murakami, Masahiro,Managing Water For Peace in The Middle East, New York, United
    NationUniversity Press, 1995, p. 41.
  2. برای‌ اطلاع‌ بیشتر ر ک‌.

            ویوجیکا، یوجویچ‌، آب‌ و تمدن‌، سیدفرهاد موسوی‌ و مصطفی‌ بزرگ‌زاده‌، فصلنامه‌ آب‌ و توسعه‌،سال‌ دوم‌، شماره‌
            7، زمستان‌ 1373، صص‌ 64 - 52.

  1. 3. Fisher, Franking, "Water and peace in the middle east",Middle East International,17 Nov
    1995, pp 17 - 18.
  2. در این‌ زمینه‌ رجوع‌ کنید به‌ منبع‌ مندرج‌ در یادداشت‌ شماره‌1.
  3. برای‌ اطلاع‌ بیشتر از این‌ دیدگاه‌ رک‌.

Dolatyar,Mostafa & Tim S. Gray,Water Politics in The Middle East,London,Macmillan
Press, 2000.

  1. در این‌ خصوص‌ ر ک‌.

Sherman, Martin,The Politics of Water in The Middle East,London, Macmillan Press, 1999.

  1. دراین‌باره‌ ر ک‌.

Bulloch, John & Darwish Adel,Water Wars: Future Conflicts in The Middle East,London,
Victor Gollance, 1993.

8.Water Politics in The Middle East,East, op. cit., pp. 16 - 7.

  1. ار، انگلمن‌، پی‌، لی‌روی‌، «آب‌ و جمعیت‌»، مصطفی‌ بزرگ‌زاده‌ و دیگران‌، فصلنامه‌ آب‌ و توسعه‌، سال‌دوم‌، شماره‌ 4،
    تیرماه‌ 1373، صص‌ 21 - 20.
  2. مردوخی‌،بایزید،«آب‌وصنعت‌درایران‌،»فصلنامه‌آب‌وتوسعه‌،سال‌دوم‌،شماره‌7،زمستان‌1373،ص‌13.
  3. Russet, Bruce, Harvey Starr, David Kinsella,World Politics,Now York, Bedford,
    st.Martins2000, p. 464.
  4. "Population and Water Resources", www.undp, org.
  5. کارآموز، محمد، «مدیریت‌ منابع‌ آب‌: برنامه‌ریزی‌ برای‌ توسعه‌ پایدار»، فصلنامه‌ آب‌ و توسعه‌، سال‌اول‌، شماره‌ 2،
    زمستان‌ 1372، ص‌ 7.
  6. حکیمی‌ لاریجانی‌، پرویز، «انرژی‌ آبی‌، چشم‌اندازهای‌ آتی‌»، فصلنامه‌ آب‌ و توسعه‌، سال‌ دوم‌،شماره‌ 1، بهار
    1373، صص‌ 101 ـ 100.

15.World Politics, op.cit,p.464.

  1. "Population and water resources",op.cit.
  2. روزنامه‌ همشهری‌، مورخه‌ 27/4/1378، ص‌ 3.
  3. براون‌، لستر، «رشد جمعیت‌ و خطر کمبود آب‌ در جهان‌»، حمید طراوتی‌، همشهری‌، مورخه‌20/12/1379، ص‌
    13.

19.World Politics, op.cit,pp 455 - 457.

  1. "Population and water resources",op.cit.
  2. روزنامه‌ همشهری‌، 9/8/1377، ص‌ 5.
  3. صدیق‌ سروستانی‌، رحمت‌الله، «حاشیه‌نشینی‌ و امنیت‌»، در توسعه‌ و امنیت‌ عمومی‌، تهران‌، معاونت‌امنیتی‌ و
    انتظامی‌ وزارت‌ کشور، 1376، صص‌ 120 - 118.

23.Water Politics in The Middle East,   op.cit, p.6.

  1. Kathleen, Braden & Fred M. Shelly,engaging geopolitics,London, Prentice Hall,2000, p
    108.
  2. «رشد جمعیت‌ و خطر کمبود آب‌ در جهان‌»، پیشین‌.
  3. روزنامه‌ آریا، مورخه‌ 26/1/1378.
  4. روزنامه‌ همشهری‌، مورخه‌ 25/5/1378.
  5. روزنامه‌ سلام‌، مورخه‌ 11/9/1377، ص‌ 8.

29..Water Politics in The Middle East,  op.cit, pp. 18 - 59.

  1. Westing, Arthur, H, (ed).,Global Resources And International Conflict: Environmental
    Factorsin Strategic Policy And Action,
    Oxford, Oxford University Press, 1986.
  2. Gleick, Peter H, "Water and Conflict: Fresh Water Resources and International
    Security",International Security,Vol 18, No 1, pp. 79 - 112.
  3. Terriff, Terry (ed),Security Studies Today,USA, Blackwell, 1999, pp. 117-118.
  4. آزر، ادوارد و چونگ‌ این‌ مون‌، امنیت‌ ملی‌ در جهان‌ سوم‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، تهران‌،پژوهشکده‌
    مطالعات‌ راهبردی‌، 1379، صص‌ 369 ـ 368.
  5. Lenore, Martin,New Frontiers in Middle East Security,London, Macmillan 1998, p. 183.
  6. زیدی‌، اقتدار، «اختلافات‌ مرزی‌ در مورد استفاده‌ از منابع‌ آبی‌ و راه‌حل‌ آن‌»، محمدرضا بهشتی‌فر، درمسایل‌
    جغرافیایی‌ جهان‌ اسلام‌، تهران‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ دفاعی‌ دانشگاه‌ امام‌حسین‌(ع‌)، ص‌ 244.

36.Water Politics in The Middle East,op.cit,p 21.

  1. Tompson, Roy, Water as a Conflict,Strategic Review,1978, No 6, pp.62 - 71.
  2. روزنامه‌ همشهری‌، مورخه‌ 8/11/1380، ص‌ 11.
  3. «رشد جمعیت‌ و خطر کمبود آب‌ در جهان‌»، پیشین‌.

40.Water Politics in The Middle East,op.cit,p.6.