پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
09
21
فراتحلیل پژوهشهای سیاسی مبتنی بر رهیافت گفتمانی در ایران
7
42
FA
حمیدرضا
رحیمی
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران (نویسنده مسئول)
ابوالفضل
دلاوری
0000-0002-8177-6382
دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
abdelavari@gmail.com
پس از حدود نیم قرن از مطرحشدن رهیافت گفتمانی در حوزه علوم اجتماعی و سه دهه بهرهگیری از این رهیافت در پژوهشهای سیاسی در ایران، انجام پژوهشی در مورد این پژوهشها ضروری به نظر میرسد. بر این اساس، در این مقاله این سؤال مطرح شده که پژوهشهای مبتنی بر رهیافت گفتمانی در ایران دارای چه گرایشهایی در سطح نظری و مضمونی بوده و دچار چه کاستیها و چالشهایی هستند؟ در پاسخ به این پرسش تلاش شده تا با فراتحلیل حجم نمونهای (201 مورد) از پژوهشهای سیاسی مبتنی بر رهیافت گفتمانی و گرایشهای نظری و تنوع موضوعات و مضامین غالب آن در پژوهشهای ایرانی نشان داده شود. همچنین یافتههای پژوهش نشان میدهد که این پژوهشها در دوسطح میزان انطباق دقیق این پژوهشها با رهیافت گفتمانی و نیز نقدهای وارده بر این رهیافت در سطح جهانی دچار آسیبها و چالشهایی هستند.<br />
رهیافت گفتمانی,فراتحلیل,پژوهشهای گفتمانی,ویژگیها,کاستیها
https://quarterly.risstudies.org/article_93769.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93769_0c4cf57ed79c40e9214507007f5437ff.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
09
21
بررسی سیاست اصلاحات قلمروهای مدیریت محلی در ایران
43
70
FA
ناصر
برکپور
عضو هیئت علمی گروه برنامهریزی شهری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر
سیامک
مسعودی
کارشناسی ارشد برنامهریزی شهری دانشگاه هنر (نویسنده مسئول)
siyamak.masoudi@yahoo.com
از نظر نویسندگان این مقاله، تفرق سیاسی و عملکردی، ضعف سازوکار هماهنگی و همکاری بین مدیران و مسئولان، بیتوجهی به کارایی و اثربخشی اقتصادی، ابهام قانونی در نظام تقسیمات کشوری، ضعف در حوزه مشارکت مردمی و از همه مهمتر فقدان سیاست مشخص و برنامهریزیشده در تصمیمگیریها درباره تجزیه یا ادغام قلمروها ازجمله پیامدهای سیاست قلمرویی وضع موجود ایران است. برایناساس، اگر سیاست ادغام قلمروها بهصورت برنامهریزیشده و با واگذاری برخی اختیارات به سطوح محلی و کاهش رایزنیهای سیاسی و تأثیر عوامل غیررسمی همراه باشد، میتواند برای برخی از حوزههای قلمرویی ایران مناسب باشد.<br />
اصلاحات قلمرویی,تقسیمات کشوری,ادغام,تجزیه,مدیریت محلی,کارایی
https://quarterly.risstudies.org/article_93773.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93773_9d1d7417423f97a5d5abc28e99e75229.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
09
21
تأثیر فرهنگ راهبردی بر تصمیم گیری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
71
104
FA
حسین
سلیمی
استاد روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی
hosseinsalimi@yahoo.com
امین
حجازی
دانشجوی دکتری روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)
تجربه نشان میدهد کشورهایی با جایگاه بینالمللی مشابه ولی سنتهای فرهنگی متفاوت، در مقابل رویدادها و تحولات به روش یکسانی تصمیمگیری نمیکنند. این ناشی از آن است که فرهنگ راهبردی، نظام ارزشی در زمینه تصمیمگیری فراهم میکند که سیاست خارجی کشورها را تحت تأثیر قرار میدهد. برایناساس، در این مقاله تلاش شده است به این سؤال پاسخ داده شود که فرهنگ راهبردی چگونه بر تصمیمگیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تأثیر میگذارد؟ فرضیه نویسندگان مقاله این است که فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی از طریق تعریف هویت ملی ایرانی- اسلامی و نقشهای ملی خاص، تصمیمگیری سیاست خارجی ایران را تحت تأثیر قرار میدهد.<br />
فرهنگ راهبردی,تصمیمگیری,سیاست خارجی,نقش ملی,هویت
https://quarterly.risstudies.org/article_93776.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93776_ac25c000652f7e6eb566095efc434664.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
09
21
تأثیر برجام بر جایگاه راهبردی ایران در نظام بین الملل
105
134
FA
رضا
خلیلی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران (نویسنده مسئول)
rezakhalili1@gmail.com
محمد
بابایی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
mbabaee48@gmail.com
کاظم
لطفی حاج آباد
کارشناس ارشد علوم سیاسی از دانشگاه خوارزمی تهران
هدف اصلی این مقاله، تلاش برای تدوین چارچوبی دقیق و قابل سنجش برای بررسی و تحلیل تأثیر برجام بر جایگاه راهبردی ایران در نظام بینالملل است. در این راستا، با استفاده از اسناد و منابع کتابخانهای و اینترنتی موجود و با بهرهگیری از مدل سوات، به بررسی و سنجش تأثیر برجام بر جایگاه راهبردی ایران در قالب دو محور قدرت- ضعف و تهدید- فرصت پرداخته میشود. نتایج و یافتهها فرضیه مقاله را مبنی بر اینکه برجام باعث ارتقای جایگاه راهبردی ایران در نظام بینالملل شده است بهصورت کمی و دقیق تأیید میکند.<br />
برجام,جایگاه راهبردی,مذاکرات هسته ای,نظام بین الملل,ایران
https://quarterly.risstudies.org/article_93789.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93789_736187f4ff5d937d0bc0f2e62f2eb139.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
09
21
راهکارهای تضمین اجرای دستور موقت دیوان بین المللی دادگستری
135
164
FA
محمد
عابدی
استادیار حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)
dr.m.abedi@um.ac.ir
اعظم
امینی
استادیار حقوق بینالملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
amini.az@um.ac.ir
در خصوص الزامآوربودن دستور موقت دیوان بینالمللی دادگستری برای دولت مخاطب تردیدی نیست؛ اما دربارۀ شیوههای تضمین اجرای چنین دستوری، رویه دیوان متفاوت بوده است. صدور دستور موقت در قضیه عهدنامه مودت و الزام آمریکا به صدور مجوزهای صادرات قطعات هواپیما برای دولت ایران و مانع ایجادنکردن بر سر راه صادرات اقلام غذایی و دارویی به ایران و شواهد حاکی از نقض مفاد این دستور از سوی آمریکا، دوباره مسئلۀ درجه الزام دستور موقت و تضمین اجرای آن را مطرح کرده است. این مقاله با مطالعه رویه دیوان و مستندات حقوقی بینالمللی، طبیعت تعهدات موضوع دستور موقت و شرایط تحقق نقض آن را واکاوی و شیوههای تضمین اجرای دستور موقت را با تأکید بر قضیه عهدنامه مودت بررسی کرده است.<br /><strong>واژگان کلیدی</strong>: دستور موقت، عهدنامه مودت، دیوان دادگستری، مسئولیت دولت
دستور موقت,عهدنامه مودت,دیوان دادگستری,مسئولیت دولت
https://quarterly.risstudies.org/article_93796.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93796_6c979207f860cd8525fc5d9b9742edfc.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
09
21
محرمانگی در دیپلماسی؛ تحولات و چشم انداز
165
192
FA
کاظم
تاجیک
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
kaazemtaajik@gmail.com
علی اصغر
کاظمی زند
استاد و عضو گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کیهان
برزگر
0000-0003-3571-6204
دانشیار و عضو گروه روابط بینالملل دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
kbarzegar@hotmail.com
تحولات صورتگرفته در حوزههای عمومی و روابط انسانی که تأثیرات خود را بر مفاهیم کلانی مانند حاکمیت بر جای گذاشته است، بر موضوع محرمانگی در دیپلماسی نیز تأثیر گذاشته و بهرغم استمرار پوستهای از آن در مناسبات دیپلماتیک، سیری در تطور مفهومی آن ایجاد کرده است که منجر به ایجاد ترکیب بهظاهر پارادوکسیکال دیگری با عنوان «محرمانگی شفاف» شده است. به این ترتیب، تا زمانی که نظام دولت- ملت وجود داشته باشد، موضوع پنهانکاری نیز وجود خواهد داشت، اما محتوای آنچنان تغییر کرده و خواهد کرد که با وجود وحدت لفظی، شباهت زیادی به محرمانگی بهشکلی که در کتب کلاسیک و حتی مدرن دیپلماسی از آن یاد میشده است، نخواهد داشت.<br />
دیپلماسی,محرمانگی,دیپلماسی پنهان,شفافیت,محرمانگی شفاف
https://quarterly.risstudies.org/article_93799.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93799_1454a7edf40e94bd9f74c79910646a0f.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
22
84
2019
08
23
آموزش و پرورش و امنیت ملی: چارچوبی برای تحلیل و دستورکاری برای پژوهش (یادداشت راهبردی)
193
202
FA
مهدی
میرمحمدی
دانشآموخته روابط بینالملل از دانشگاه تهران؛
پژوهشگر مطالعات امنیتی
درک رایج از امنیت ملی در میان سیاستگذاران و کارگزاران اجرایی کشور، آن را بیشتر وظیفه نهادهای نظامی، اطلاعاتی و انتظامی تصور میکند. همچنین، برخی شواهد ساختاری مانند ایجاد کمیسیون مختص امنیت ملی در مجلس شورای اسلامی یا وجود شوراهای مستقلی در این زمینه مانند شورای عالی امنیت ملی یا شورای امنیت کشور، این معنا را متبادر میکند که در عمل، امنیت ملی و موضوعات مرتبط با آن قابل تمییز و تفکیک از سایر حوزهها و امور مربوط به کشورداری است. این در حالی است که آنچه امنیت ملی خوانده میشود، نه یک بُعد خاص از اداره کشور، بلکه نتیجه یا محصول کشورداری کارآمد در ابعاد سیاسی، فرهنگی-اجتماعی، زیستمحیطی، اقتصادی و دفاعی است. به بیان دیگر، امنیت برآمده از کشورداری یکپارچه، متوازن و خردگرایانه در هر کدام از ابعاد مذکور است. یکپارچگی کشورداری به معنی آن است که اداره کشور «بستهای به هم پیوسته» است که در آن نمیتوان مسائل یک حوزه را از مسائل دیگر ابعاد جدا کرد؛ بلکه باید همزمان به اثرگذاری و اثرپذیری ابعاد از یکدیگر توجه کرد
آموزش و پرورش,امنیت ملی,کشورداری,حکمرانی,افسران اطلاعاتی
https://quarterly.risstudies.org/article_93801.html
https://quarterly.risstudies.org/article_93801_ba5743d3efa4d62b317e67ce34942c73.pdf