پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
18
70
2016
02
01
گونهشناسی امنیت پژوهی در علوم اسلامی
7
22
FA
نجف
لک زایی
استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
nlakzaee@gmail.com
سؤال اصلی مقاله حاضر این است که امنیتپژوهی در علوم اسلامی از چه گونههایی برخوردار است؟ در این مقاله، برای نخستین بار از فلسفه علم امنیت در علوم اسلامی سخن رفته است. از این رو، نگارنده با بهرهگیری از رهیافتهای رایج در فلسفه علم به پرسش مذکور پاسخ داده است؛ یعنی با نگاهی پسینی گونهشناسی مطالعات امنیت در قالب رویکردهای دانشی در ده شاخه بررسی و به سرانجام رسیده است. برخی از ویژگیهای امنیتپژوهی در علوم اسلامی از این قرار است: جامعیت و فراگیری نسبی نسبت به ساحات، سطوح، موضوعات و قلمروهای امنیت، جامعیت و فراگیری نسبی نسبت به تهدیدات و امنیت سخت و نرم و جامعیت و فراگیری نسبی نسبت به کارگزاران امنیت و تهدید.
امنیتپژوهی,گونههای امنیتپژوهی,روش امنیتپژوهی,فلسفه امنیت
https://quarterly.risstudies.org/article_15987.html
https://quarterly.risstudies.org/article_15987_8638d7aa58ed6dc285bec573ad13307e.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
18
70
2016
02
01
امنیت و آزادی در اسلام
23
48
FA
داوود
غرایاق زندی
استادیار پژوهشکده مطالعات منطقهای دانشگاه شهید بهشتی( نویسنده مسئول)
امنیت و آزادی نسبت و رابطه معناداری با یکدیگر دارند؛ به گونهای که وجود امنیت برای آزادی ضروری است و استقرار آزادی تضمین تداوم امنیت پایدار خواهد بود. این موضوع در جوامع اسلامی چنانکه باید مورد توجه قرار نگرفته و عمدتاً آزادی به نفع امنیت به حاشیه رفته است و حداکثر، آزادی به شکل درونی یا اختیار در میان مسلمین رواج داشته است. با توجه به اینکه آزادی بیرونی مذهب مختار جهان معاصر است، مطالعه و یافتن برداشت اسلامی از این موضوع امری ضروری است و همچنان یکی از مشکلات مبتلابه جهان اسلام نیز محسوب میشود. بر این اساس، مقاله به دنبال این پرسش است که دین مبین اسلام چه نسبتی بین امنیت و آزادی قائل است. مطالعه حاضر نشان میدهد در اسلام سه نوع نسبت حداقلی، میانی و حداکثری بین امنیت و آزادی قابل تصور است. این سه نسبت نه تنها وجود امنیت و آزادی را در کنار هم لازم میداند و همچنین انواع مختلف نسبت بین امنیت و آزادی را با توجه به شرایط مختلف قابل پیادهسازی میداند، بلکه سازه کاملتری از امنیت و آزادی در سه وجه خیر، حق و تکلیف، عرضه میکند. به نظر میرسد سازه اصلی امنیت و آزادی در اسلام زیست بهنگام و تداوم سنت اسلامی را برای مسلمین در جهان معاصر فراهم میسازد.
<strong> </strong>
امنیت,آزادی,اسلام,اختیار,آزادی منفی
https://quarterly.risstudies.org/article_15989.html
https://quarterly.risstudies.org/article_15989_7bc3f064e771dee3899f97d8ee93f4b0.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
18
70
2016
02
01
تأثیر شکافهای اجتماعی بر امنیت ملی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی
49
88
FA
رضا
خلیلی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی
rezakhalili1@gmail.com
جامعه ایران از نظر فرهنگی متکثر است و از این رو، زمینه تعارض اجتماعی و منازعه سیاسی به صورت بالقوه در آن وجود دارد، اما این سؤال به ویژه در دهههای اخیر مورد توجه قرار گرفته که شکافهای اجتماعی چه تأثیری بر امنیت ملی ایران دارند؟ در پاسخ، فرضیه نویسنده این است که تراکم شکافهای اجتماعی طی دهههای اخیر در داخل، همزمان با عوامل تقویتکننده منطقهای و بینالمللی باعث تبدیل شکاف به جنبش اجتماعی شده که بر امنیت ملی ایران مؤثر است. بررسی این فرضیه با استفاده از نتایج تحقیقات موجود و با روش فراتحلیل صورت میگیرد. ابتدا نظرات و دیدگاهها در مورد شکافهای اجتماعی در ایران بر اساس مطالعات انجامشده مورد بررسی قرار میگیرند، سپس تلاش میشود گونهشناسی دقیق و جامع از انواع شکافهای اجتماعی در ایران ارائه و در نهایت، عوامل و شرایط تأثیر این شکافها بر امنیت ملی ایران با استناد به نتایج تحقیقات صورتگرفته در این زمینه، در قالب چارچوب تحلیلی مورد توجه قرار گیرد. در پایان نیز توصیههای سیاستگذارانه برای مواجهه عالمانه با مسئله شکافهای اجتماعی در ایران پیشنهاد میشود.
شکاف اجتماعی,تعارض اجتماعی,منازعه سیاسی,ایران,امنیت ملی
https://quarterly.risstudies.org/article_15990.html
https://quarterly.risstudies.org/article_15990_1bf983fc4d88010bfff0f4a6c206dd38.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
18
70
2016
02
01
تغییر یا تداوم چرخه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با تهدیدات امنیت ملی
89
120
FA
مصدق
گنج خانلو
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران
( نویسنده مسئول)
جلال
ثناقربانی
دانشجوی دکتری مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش سناریونویسی، برآوردی از سیاست خارجی دولت یازدهم ارائه کرده است. در همین راستا، تقاطع دو عدم قطعیت «تعامل/ تقابل با غرب» و «انبساط/ انقباض فضای سیاسی» سه وضعیت یا سناریوی محتمل را برای آینده سیاست خارجی دولت یازدهم فراهم میآورد. به این ترتیب، آیندههای ممکن سیاست خارجی در قالب سه سناریوی محتمل «همگرایی انطباقی» و «واگرایی فزاینده» و «واگرایی انقلابی» مشخص میشوند. مطالعه تاریخی چند دهه گذشته سیاست خارجی کشور نشان میدهد پس از یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ورود مجدد کشور به وضعیت «همگرایی انطباقی» چرخه سیاست خارجی کشور کامل گردیده است.
سیاست خارجی,امنیت ملی,تقابل با غرب,قبض سیاسی,بسط سیاسی
https://quarterly.risstudies.org/article_15991.html
https://quarterly.risstudies.org/article_15991_5d11d0433b9f0720688cf65cba3e5f3c.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
18
70
2016
02
01
خاستگاه هویتی تنش در روابط روسیه و آمریکا و تأثیر آن بر منافع جمهوری اسلامی ایران
121
156
FA
محمد
شاد
دانشجوی دکترای مطالعات آمریکای شمالی، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران( نویسنده مسئول)
shad_mo@ut.ac.ir
مواجهه و تداخل منافع روسیه و ایالات متحده آمریکا در عرصههای گوناگون بینالمللی، تنها منبعث از بسترها و خاستگاههای سیاسی نبوده و واجد ریشهها و علل «شناختی- هویتی» است. این پژوهش با مروری بر ویژگیهای هویتی و گفتمانی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه، به بررسی ریشههای تقابل پرداخته و پس از تشریح روند بروز تنشهای هویتمدار در روابط دو کشور، مترصد پاسخ به این پرسش است که تشدید این تنشها چه تأثیراتی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گذارده است؟ در این پژوهش از نظریه الکساندر ونت و تأکید وی بر نقش نظام معنایی حاکم بر یک نظام سیاسی و نیز تأثیر زیرساختهای هویتی بر سامانه ترجیحات در سیاست خارجیِ کشورها بهره گرفته شده است. دادههای این پژوهش نیز با بهرهگیری از روش اسنادی و کتابخانهای گردآوری شده است.
هویت,رسالتگرایی,تنش,بینالمللگرایی
https://quarterly.risstudies.org/article_15992.html
https://quarterly.risstudies.org/article_15992_0475ce7bb4c1f9f18a4085bce53be128.pdf
پژوهشکده مطالعات راهبردی
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
2980-910X
18
70
2016
02
01
جنبشهای اعتراضی و آینده رژیم نئوپاتریمونیال عربستان سعودی
157
188
FA
علیرضا
کوهکن
استادیار روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی
koohkan2001@gmail.com
یاسر
اسماعیلزاده
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد زاهدان
سعید
تجری
کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه دانشگاه علامه طباطبایی
مقاله حاضر ضمن بررسی تحولات و جنبشهای اعتراضی در جامعه عربستان به بررسی چرایی و ریشههای این اعتراضها و چگونگی واکنش عربستان سعودی در قبال آن میپردازد. این بررسی نشان میدهد رژیم نئوپاتریمونیال عربستان سعودی به رغم بهرهگیری از راهبرد چهاروجهی سرکوب- توزیع منابع مالی- ابزارهای مذهبی و کنترل فضای مجازی در قبال این جنبشها، در بلندمدت نمیتواند از بروز تحولات بنیادین جلوگیری کند، چراکه به سبب آگاهی روزافزون جامعه، توانمندسازی نیروهای اجتماعی در عصر اطلاعات و همچنین پیوند جامعه مدنی عربستان با جامعه مدنی جهانی این جنبشها از این قابلیت برخوردار خواهند بود تا ثبات رژیم سعودی را در بلندمدت با چالش جدی و فراگیر مواجه کنند.
جنبشهای اجتماعی,عربستان سعودی,نئوپاتریمونیالیسم,شیعیان,فرقهگرایی,سرکوب
https://quarterly.risstudies.org/article_15993.html
https://quarterly.risstudies.org/article_15993_df9c920eef3fc943c51039b60b3f75cb.pdf