2024-03-29T14:50:00Z
https://quarterly.risstudies.org/?_action=export&rf=summon&issue=4510
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
توافق هسته ای؛ برآوردی متن محور
مهدی
شاپوری
متن توافق هسته ای، منافع جمهوری اسلامی ایران را در سطح بالایی تأمین میکند و با توجه به زمینه و شرایط شکلگیری این توافق و اهداف و نیات طرفین آن، این مسئله برای کشورمان اهمیت استراتژیک دارد. طبق این توافق، ایران تمام تأسیسات و عناصر کلیدی برنامۀ هستهای خود را در مقابل پذیرش برخی محدودیتهای موقتی و سازوکارهای نظارتی غیرویژه حفظ میکند. تحریمهای مرتبط با موضوع هستهای برداشته میشود و حتی تحریمهای غیرهستهای قطعنامههای شورای امنیت در زمینههای تسلیحاتی و موشکی علیه ایران نیز طی 5 و 8 سال از زمان پذیرش برجام لغو خواهند شد. البته، اینکه در فرآیند اجرای توافق هستهای، این دستاوردها تا چه اندازه به منافع عینی و ملموس تبدیل خواهد شد، بحث دیگری است.
برنامه هسته ای ایران
توافق هسته ای
برجام
متن
دستاوردها
2016
08
22
7
30
https://quarterly.risstudies.org/article_40468_9cbf0cc819500ce97918920800122390.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
سرمایه اجتماعی ایرانیان در آئینه مذاکرات هسته ای و برجام
سعید
صادقی جقه
نوشتار حاضر، برجام را از منظر سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار میدهد. در این راستا، تلاش خواهد شد از رویدادها و روندهای مشاهدهشده در جامعه ایرانی در ارتباط با مذاکرات هستهای و برجام، بهمثابه شاخصهایی برای ترسیم وضعیت کنونی سرمایه اجتماعی در ایران بهره گرفته شود. همچنین، نقش برخی کارکردهای آشکار و پنهان مذاکرات هستهای و دستیابی به برجام، سازوکار تصمیمگیری در داخل نظام سیاسی ایران، اعلام مواضع گروههای مرجع و نیز مشارکت شهروندان در مباحث مربوطه در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی در کشور نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
برجام
سرمایه اجتماعی
اعتماد نهادی
همبستگی اجتماعی
2016
08
22
31
52
https://quarterly.risstudies.org/article_40470_8ebff6b6c24edc6503e2cb81892b8691.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
تأثیرات برجام بر تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران
مسعود
کمالی اردکانی
با اجرای برجام و ایجاد فضای مناسبتر بینالمللی در مورد ایران، تحولات مثبتی در تجارب خارجی جمهوری اسلامی ایران روی داده است. به نظر میرسد با گذشت زمان و رفع برخی محدودیتهای رسمی و غیررسمی تجارت خارجی در سطوح داخلی و خارجی و افزایش تعاملات و مراودات اقتصادی ایران با کشورهای مختلف، در آینده ثمرات ملموستری از توافق برجام در عرصه تجارت خارجی نصیب کشور خواهد شد. البته، باید به این نکته نیز توجه داشت که استفاده مفید از فرصتهای برجام در راستای ارتقاء تجارت خارجی کشور، نیازمند عزم و ارادۀ جدی و فراهمکردن شرایط و الزامات چنین فضایی است. در این میان، همافزایی و اجماع داخلی بر سر برنامههای اقتصادی و تجاری کشور و تداوم و تقویت دیپلماسی اقتصادی، میتواند شرایط بهرهگیری مطلوبتر از فرصتهای موجود و ایجاد فرصتهای جدید را فراهمتر کند.
برجام
تجارت خارجی
تراز تجاری
شرکای تجاری
ریسک تجاری
2016
08
22
53
82
https://quarterly.risstudies.org/article_40472_ae02bfb84f35db4df61f65f31dd5a5c3.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
تأملی بر دستاوردهای حقوقی برجام
صالح
رضائی پیش رباط
برجام در ازای برخی تعهدات و محدودیتها بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران، حقوق و مزایایی برای آن در زمینههای هستهای، اقتصادی، مالی، پولی و بیمهای پیشبینی کرده است. بستهشدن موضوع «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هستهای ایران، خروج کشور از فصل هفت منشور ملل متحد، لغو تحریمهای بینالمللی شورای امنیت، اتحادیه اروپا و ایالات متحده در ارتباط با فعالیتهای هستهای ایران، تثبیت حقوق ایران در زمینه غنیسازی هستهای و فناوری آب سنگین و و تعیین الزامات حقوقی نرم برای تسهیل همکاریهای بین المللی ایران با دولتهای پیشرفته هستهای، از جمله مهمترین دستاوردهای حقوقی است که برجام برای کشور در پی داشته است. مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی این دستاوردها پرداخته است.
برجام
شورای امنیت
آژانس بینالمللی انرزی اتمی
برنامه هستهای ایران
2016
08
22
83
106
https://quarterly.risstudies.org/article_40473_a5003fdb46811ab27c98f7c492ca94a8.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
مقایسه تحریم تسلیحاتی علیه ایران در قطعنامه 2231 و قطعنامههای پیش از آن
عبدالله
عابدینی
با تصویب قطعنامه 2231 در تاریخ 20 جولای 2015، قطعنامههای تحریمی پیشین علیه جمهوری اسلامی ایران لغو شدند. یکی از مهمترین مباحث مطروحه در طول مذاکرات میان ایران و گروه موسوم به 1+5، موضوع تحریمهای تسلیحاتی ایران بود که بر اساس قطعنامههای تحریمی علیه ایران وضع شده بود. اگرچه در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سخنی از موضوع تحریم تسلیحاتی ایران نیامده، اما شورای امنیت به ابتکار خویش برخی محدودیتهای موجود در قطعنامههای پیشین را در قالب پیوست دوم قطعنامه 2231 گنجاند و با ایجاد اصلاحاتی در این محدودیتها، تغییرات مهمی در این مورد ایجاد کرده است. تمرکز این مقاله، بر بررسی این تغییرات در مقایسه با قطعنامههای پیشین است.
شورای امنیت
قطعنامه 2231
تحریم تسلیحاتی
برجام
2016
08
22
107
130
https://quarterly.risstudies.org/article_40475_285523fe5d4eeefc8ba67d7b9fb3100c.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
پیامدهای منطقه ای و بین المللی برجام؛ رویکردی استراتژیک
رضا
خلیلی
به نظر میرسد رویکرد استراتژیک، که برجام را در چارچوب معادلات کلان منطقهای و بینالمللی مورد توجه قرار میدهد، بهتر میتواند ابعاد مختلف این توافق را مشخص کند. در این مقاله، با محور قرار دادن رویکرد استراتژیک و بررسی وجوه تمایز آن با رویکردهای فنی، حقوقی، سیاسی و امنیتی، تلاش بر پاسخ به این پرسش است که برجام چه پیامدهای منطقهای و بینالمللی برای ایران داشته است. در پاسخ به این پرسش، این فرضیه مورد بررسی قرار میگیرد که برجام باعث تبدیل ایران به قدرت هژمون منطقهای و افزایش نقش و منزلت آن در عرصه بینالمللی شده است. این فرضیه را با تحلیل اسناد و منابع و همچنین شواهد موجود و تحلیل روندهای احتمالی آینده بین بازیگران سطوح منطقهای و بینالمللی مورد بررسی قرار میدهیم.
برجام
ایران
رویکرد استراتژیک
قدرت منطقه ای
منزلت بین المللی
2016
08
22
131
158
https://quarterly.risstudies.org/article_40477_98c129034b653ce3fb767e304a792120.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
(( یادداشت راهبردی)) راهبرد اسرائیل در مورد برجام
وحیده
احمدی
در طول مذاکرات هستهای، رژیم صهیونیستی در راستای جلوگیری از شکلگیری توافق میان ایران و 1+5، تلاشهای آشکار و پنهان گستردهای انجام داد. این تلاشها که در مرحلۀ پذیرش برجام در آمریکا نیز ادامه یافت، در مجموع نه تنها به نتیجه نرسید، بلکه باعث اختلافات کمسابقهای میان این رژیم و ایالات متحده آمریکا شد. با وجود این، اظهارات مقامات اسرائیلی و تحلیلهای کارشناسان نشان میدهد رژیم صهیونیستی برجام را تهدیدی جدی برای خود میداند و مقابله با آن را کنار نخواهد گذاشت. در این نوشتار، ضمن اشاره به موضع و رفتار این رژیم نسبت به مذاکرات هستهای و برجام، به سناریوهای محتمل برخورد آن با این توافق در آینده پرداخته میشود.
فصلنامه مطالعات راهبردی l سال نوزدهم l شماره اول l بهار 1395 l شماره مسلسل 71
2016
08
22
159
162
https://quarterly.risstudies.org/article_40478_4ac3a2775fb019e8b02fc7c4f4b9f09c.pdf
فصلنامه مطالعات راهبردی
1735-0727
1735-0727
1395
19
72
(( یادداشت راهبردی)) اهمیت روابط با «گروه ویژه اقدام مالی» در پسابرجام
حسن
عالیپور
یکی از زمینههای گشایش اقتصادی در پسابرجام، گسترش روابط مالی و بانکی ایران با خارج است، که این نیز مستلزم فراهمسازی امکان تراکنشهای پولی ضابطهمند و قانونی بر پایه استانداردهای جهانی است. در این راستا، همکاری با گروه ویژه اقدام مالی ضرورتی انکارناپذیر اشت. رهنمودهای گروه ویژه اقدام مالی نه بهعنوان زنجیرهای از زنجیرههای تعهدات ایران در پسابرجام و یا به عنوان بهانه کشورهای باختری برای همکاری نکردن با ایران، که از دید حقوقی (و نه سیاسی) بایستههایی هستند که ایران جدا از توافق هستهای و جدا از عنصر زمان، باید آنها را بهکار بگیرد. به هر حال، گشایش اقتصادی پسابرجام و برقراری پیوند عادی مالی و بانکی ایران با دیگر کشورها و نیز انجام سرمایهگذاری خارجی در ایران، همگی در گرو پاسداشت قواعد و استانداردهای جهانی در زمینه روابط مالی و بانکی است.
2016
08
22
163
166
https://quarterly.risstudies.org/article_40479_60c853336349bad84bc63f06545f601d.pdf