ساخت‌ دولتی‌ امنیت‌ ملّی‌

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر

چکیده

اگر کشوری‌ در وضعیتی‌ قرار داشته‌ باشد که‌ به‌ صورت‌ نسبی‌ یا کامل‌ از تهدید احتمالی‌نظامی‌، سیاسی‌ و یا اقتصادی‌ دیگر کشورها به‌ دور باشد، در آن‌ صورت‌ دارای‌ امنیت‌ ملی‌است‌. با این‌ تلقی‌، تأمین‌ امنیت‌ ملی‌ از مسؤولیت های‌ اولیه‌ و بنیادین‌ دولت‌ به‌ شمار می‌آید. [به‌همین‌ دلیل‌ است‌ که‌] در نظام های‌ سیاسی‌ فدرال‌ - از قبیل‌ ایالات‌ متحده‌ آمریکا - قانون‌اساسی‌ تصریح‌ دارد که‌ حکومت های‌ فدرال‌ برای‌ تأمین‌ امنیت‌ ملی‌ لازم‌ است‌ تا در قالب‌ مجموعه‌ واحدی‌ عمل‌ نموده‌ و نظام‌ دفاع‌ مشترک‌ 1 را پیشه‌ سازند.»

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

ساخت‌ دولتی‌ امنیت‌ ملّی‌

نویسنده [English]

  • asghar eftekhari
  1. Elliot, Jeffrey & Robert Reginald,The Arms Control, Disarmament & Military Security
    Dictionary, California: ABC -CLIO, Inc & Oxford: Clio Press Ltd., 1989, p.71.

2- روزنا، جیمز، منافع‌ ملی‌، در: گزیده‌ مقالات‌ سیاسی‌  امنیتی‌، تهران‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌،1378، صص‌
354 - 337.

3ـ ماکیاولی‌، نیکولو، گفتارها، محمدحسن‌ لطفی‌، تهران‌، خوارزمی‌، 1377، ص‌ 37.

4ـ وینسنت‌، اندرو، نظریه‌های‌ دولت‌، حسین‌ بشیریه‌، تهران‌، نی‌، 1371، ص‌ 322.

5 ـ هانتینگتون‌، ساموئل‌، سامان‌ سیاسی‌ در جوامع‌ دستخوش‌ دگرگونی‌، محسن‌ ثلاثی‌، تهران‌، نشر علم‌،1370، ص‌
150. در این‌ زمینه‌ به‌ آثار زیر مراجعه‌ شود که‌ در طرح‌ و بسط‌ ایده‌ هانتینگتون‌ موثرمی‌باشند:

Lerner, Daniel,The Passing of Traditional Society,Glencoe III, Free Press, 1958; Deutsch,
Karl, "Social Mobilization & Political Development,American Political Science,55 (Sep.
1961); Emerson, Rupert,From Empire to Nation,Cambridge, Harvard University Press, 1960;
Brecher, Michael,The New States of Asia,London, Oxfard U.P., 1963; Black, Cyril, The
Dynamics ofModerniztion,
New York, Harper & Row, 1966.

6- See Migdal, JoelStrong Societies & Weak States; State Society Relations & State
Capabilities inthe Third World,
New Jersey, Princeton, Princeton U.P., 1988.

7- Ibid, p.19.

8- See Almond, Gabril & G. Pawell,Comparative Politics,Boston & Torento, 1978; Also
Blondel,Jean,Comparative Government: An Introduction,Philip Allan, 1990.

9- بوزان‌ باری‌، مردم‌، دولت‌ها و هراس‌، مترجم‌: ناشر، تهران‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، 1378،صص‌ 9-68.

  1. See Buzan, Barry,Security: A New Framework For Analysis, 1998.

11- بایندر، لئونارد، «بحران‌های‌ توسعه‌ سیاسی‌»، در: پای‌، لوسین‌ و دیگر نویسندگان‌، بحران‌ها وتوالی‌ها در توسعه‌
سیاسی‌، غلامرضا خواجه‌ سروی‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، تهران‌، 1380، ص‌27.

12- همان‌، ص‌ 113.

  1. See Pye, LucianAspects of Political Development,Boston, Little Brown, 1960;
    Lapalombara, Joseph,The Politics Of Planing,Syracuse, Syracuse U.P., 1967; Lapalombara,
    Joseph, AlternativeStrategies For Development Administrative Capabilities in Emerging
    Nations, in Riggs, F.W.(ed),Frontiers in Development Administration,Durham, Duke
    University Press, 1971; Apter, D.E.,The Politics of Modernization,Chicago, Chicago
    University Press, 1965.
  2. Weiner, Myron, "Political Participation", inCrises & Sequences in Political Development,
    Princeton, Princeton Univetsity Press, 1971, p.193.
  3. See Nye, Josepg, "The Decline of Confidence in Government" , in Nye, Joseph & Philip
    D.Zelikow & David C. King (eds),Why People Dont Trust Government,London, Harvard
    University Press, 1997, pp. 1-18.

16- مبادی‌ اولیه‌ این‌ بحث‌ را در نوشتار زیر آورده‌ام‌:

افتخاری‌، اصغر، «فرهنگ‌ امنیت‌ جهانی‌»، در: مک‌کین‌لای‌، آر.دی‌ و آر. لیتل‌، امنیت‌ جهانی‌: رویکردها ونظریه‌ها،
اصغر افتخاری‌، تهران‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، 1380؛ افتخاری‌، اصغر، اقتدار ملی‌،جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌ قدرت‌
از دیدگاه‌ امام‌ خمینی‌(ره‌)، تهران‌، دفتر تحقیقات‌ سیاسی‌ نیروی‌ انتظامی‌،1380.

  1. See Byman, Daniel L., Shahram Chubin, Anoushiran Ehteshami & Jerrold Green,
    IransSecurity Policy,RAND Institute, 2001, Http://www. adobe. com/ Products / acrobat /
    readstep.html.

ضمناً اطلاعات‌ تاریخی‌ و تحلیلی‌ مربوط‌ به‌ این‌ تقسیم‌بندی‌ را در منابع‌ زیر بخوانید:

عظیمی‌،  فخرالدین‌،   بحران‌ دموکراسی‌ در ایران‌  1320 - 1332، عبدالرضا هوشنگ‌  مهدوی‌  (تهران‌، البرز،
1374)؛ آبراهامیان‌، یرواند،  مقالاتی‌ در جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌ ایران‌، سهیلا ترابی‌فارسانی‌، (تهران‌، شیرازه‌، 1376)؛
آیت‌، حسن‌، درسهایی‌ از تاریخ‌ سیاسی‌ ایران‌، (تهران‌، حزب‌جمهوری‌ اسلامی‌، 1363)؛ خلیلی‌، اکبر، گام‌ به‌ گام‌ با
انقلاب‌ اسلامی‌: یادداشتها، (تهران‌، دفترادبیات‌ انقلاب‌ اسلامی‌ حوزه‌ هنری‌، ج‌ 2، 1377)؛ رضوی‌، مسعود، هاشمی‌ و
انقلاب‌ (تهران‌،همشهری‌، 1376)؛ شناسنامه‌ تشکلها و احزاب‌ سیاسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌، (تهران‌، وزارت‌ کشور واداره‌

کل‌ سیاسی‌، 1377)؛ مرتجی‌، حجت‌، جناحهای‌ سیاسی‌ در ایران‌ امروز، (تهران‌، نقش‌ و نگار،1378)؛ چگونگی‌
انتخاب‌ اولین‌ نخست‌ وزیر جمهوری‌ اسلامی‌ (تهران‌، روابط‌ عمومی‌ نخست‌وزیری‌، 1360)؛ مشروح‌ مذاکرات‌ مجلس‌
شورای‌ اسلامی‌ (تهران‌، روابط‌ عمومی‌ مجله‌ شورای‌اسلامی‌، 1362)؛ چگونگی‌ انتخاب‌ اولین‌ نخست‌وزیر و مکاتبات‌
رجایی‌ یا بنی‌صدر، (تهران‌، دفترتحقیقات‌ و انتشارات‌ روابط‌ عمومی‌ نخست‌وزیری‌، 1360)؛ غائله‌ چهاردهم‌ اسفند
1359: ظهور وسقوط‌ ضد انقلاب‌ (تهران‌، دادگستری‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 1364)؛ کارتر، جیمی‌، چهارصد وچهل‌
و چهار روز گروگان‌ گیری‌ آمریکایی‌ها در ایران‌، احمد باقری‌، (تهران‌، هفته‌، 1361)

18- به‌ نقل‌ از : همشهری‌، مورخه‌ 31/1/76.

19- به‌ نقل‌ از: جامعه‌ سالم‌، مورخه‌ 22/5/76.

20- همان‌.

21- به‌ نقل‌ از: همشهری‌، مورخه‌ 7/2/77.

22- به‌ نقل‌ از: همشهری‌، مورخه‌ 31/1/76.

23- به‌ نقل‌ از: اخبار، مورخه‌ 2/12/75.

24- به‌ نقل‌ از: کلینتون‌، دیوید، دو رویه‌ منفعت‌ ملی‌، اصغر افتخاری‌، تهران‌، پژوهشکده‌ مطالعات‌راهبردی‌، 1371،
ص‌ 50.

25- همان‌؛ جهت‌ مطالعه‌ بیشتر در این‌باره‌ رک‌. اصغر افتخاری‌؛ اقتدار ملی‌: جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌قدرت‌ از دیدگاه‌
امام‌ خمینی‌(ره‌)، تهران‌، دفتر عقیدتی‌ - سیاسی‌ نیروی‌ انتظامی‌، 1380.

26- جهت‌ مطالعه‌ موردی‌ دیدگاه‌ امام‌ خمینی‌(ره‌) در این‌ باره‌ رک‌. اصغر افتخاری‌، انتظام‌ ملی‌:جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌
نظم‌ از دیدگاه‌ امام‌ خمینی‌(ره‌)، تهران‌، دفتر عقیدتی‌ - سیاسی‌ نیروی‌ انتظامی‌،1379.

27- خاتمی‌، سیدمحمد، توسعه‌ سیاسی‌، توسعه‌ اقتصادی‌ و امنیت‌ (مجموعه‌ گفتارها)، تهران‌، طرح‌نو، 1379، صص‌
81 - 75.

28- رک‌. جمهوریت‌ و انقلاب‌ اسلامی‌ (مجموعه‌ مقالات‌)، تهران‌، سازمان‌ مدارک‌ فرهنگی‌ انقلاب‌اسلامی‌، 1377؛
مطهری‌، مرتضی‌، پیرامون‌ انقلاب‌ اسلامی‌، تهران‌، صدرا، 1370؛ فوران‌، جان‌، مقاومت‌شکننده‌، احمد تدین‌،تهران‌،
مؤسسه‌ خدمات‌ فرهنگی‌ رسا، 1378.

29- خاتمی‌، سیدمحمد، توسعه‌ سیاسی‌، توسعه‌ اقتصادی‌ و امنیت‌، پیشین‌، ص‌ 57.

  1. See Lipschutz, Ronnie D.,On Security, New York, Columbia University Press, 1995;
    Waltz, Kenneth,Man, The State, and War,New York, Columbia University Press, 1959; Job,
    Brian L. (ed),The Insecurity Dilemma: National Security Of Third World States,Boulder,
    Co: LYnne Rienner, 1992.

31- در این‌ خصوص‌ رک‌ وینست‌، اندرو نظریه‌های‌ دولت‌، پیشین‌؛ عالم‌، عبدالرحمن‌، بنیادهای‌ علم‌سیاست‌، تهران‌،
نی‌ 1376؛ مدنی‌، سیدجلال‌ الدین‌، مبانی‌ و کلیات‌ علوم‌ سیاسی‌، تهران‌، ناشر: مولف‌؛اشتراوس‌، لئو و جوزف‌ کراپسی‌،
نقد نظریه‌ دولت‌ جدید، احمد تدین‌، تهران‌، کویر، 1373؛ پوجی‌،جانفرانکو، تکوین‌ دولت‌ مدرن‌: درآمدی‌ جامعه‌
شناختی‌، بهزاد باشی‌، تهران‌، آگاه‌، 1377.

32- بوزان‌، باری‌، «آشنایی‌ با مکتب‌ کپنهاگ‌ در حوزه‌ مطالعات‌ امنیتی‌»، فصلنامه‌ مطالعات‌ راهبردی‌،سال‌ سوم‌،
شماره‌ سوم‌، پاییز 1379، شماره‌ مسلسل‌ 9، صص‌ 16-9.

  1. See Ayoob, Mohammed ,The Third World Security Predicament: State Making,
    Regional Conflict, and the International System,
    Bouldet. CO: Lynne Rienner, 1995; Weiss,
    Thomas G., andMeryl A. Kessler (eds).Third Worlds Security in the Post - Cold War
    Era,
    Boulder CO: LynneRienner, 1991.
  2. See Waver, Ole and Barry Buzan & Morten Kelstrup & Pierre Lemaitre,Identity,
    Migration &the New Security Agenda in Eroupe,
    London, Center For Peace & Conflict
    Research Copenhagen, Pinter, 1993; Smoke, Richard (ed),Perceptions Of Security: Public
    Opinion and Expert Assessmentsin Eroupes New Democracies,
    Manchester, Manchester
    U.P., 1996.

35- Thomas, Caroline,In Search Of Security: The Third World In International Relations,
Boulder CO: Lynne Rienner, 1987; Booth, Ken (ed),New Thinking About Strategy and
International Security,
London, Harper Collins, 1991.