Evolution of National Security Governance Discourse in the Islamic Republic of Iran

Document Type : Research Paper

Author

Kharazmi University

Abstract

Although the discourse of the Islamic Revolution had an epistemological
disconnection with the discourse of Pahlavism as "other discourse" and had a
coherence within itself, but over time and in confronting with different epistemological
discourses, it was affected by changes and many sub-discourses were formed, each of
which had a special impact on the governance of national security in Iran. In this
article, focusing on the differences between the sub-discourses formed within the
discourse of the Islamic Revolution, the question has been raised that what are the
effects of these sub-discourses on the national security governance? In response to this
question, using library resources and analysis of existing relevant secondary
documents, while examining developments in the discourse of the Islamic Revolution,
the principles and foundations as well as the effects and consequences of each subdiscourse
on the national security governance in Iran are analyzed. The hypothesis
examined in this article is that the evolution of the discourse of national security
governance in the Islamic Republic of Iran, despite the development of a specific
governance model of the Islamic Republic, weakens consensus and forms polarization
and conflict in society and also national security structures and institutions.

Keywords


اسماعیلی، محسن و حمید بالایی (1394) «الگوی راهبردی تأمین امنیت ملی در سیاست‎های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 27، صص 38-5.
‏احتشامی، انوشیروان، (1378) سیاست خارجی ایران در دوره سازندگی، ترجمه ابراهیم متقی و زهره پوستین چی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
‏اخوان کاظمی، بهرام (1388) «گفتمان عدالت در دولت نهم»، فصلنامه معرفت سیاسی، سال اول، شماره دوم، صص 243-195.
‏ازغندی، علیرضا (1378) «تنش‏زدایی در سیاست خارجی، مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران»، مجله سیاست خارجی، سال 13، شماره 4، صص 1047-1035.
‏ازغندی، علیرضا (1381) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر قومس.
‏افتخاری، اصغر (1378) «چهره متغییر امنیت داخلی: بررسی نسبت امنیت داخلی با رقابت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره دوم، شماره چهارم، صص 52-19.
‏افتخاری، اصغر (1380) «فرهنگ امنیت جهانی»، در: مک کین لای، آر. دی و آر. لیتل، امنیت جهانی؛ رویکردها و نظریه‏ها، ترجمه اصغر افتخاری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
‏افتخاری، اصغر (1384) «سیر تحول مطالعات استراتژیک؛ روندهای جهانی و تجارب ایرانی»، در: استراتژی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
‏برزین، سعید (1374) زندگی‏نامه سیاسی مهندس مهدی بازرگان، تهران: نشر مرکز.
‏بروجردی، مهرزاد (1377) روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: نشر شیرازه.
‏بشیری، عباس (1393) گفتمان اعتدال: گذری بر آرا و اندیشه‌های دکتر حسن روحانی، تهران: انتشارات تیسا.
‏تاجیک، محمدرضا (1376) «مدخلی بر مفاهیم و رویکردهای امنیت ملی»، در: مجموعه مقالات همایش توسعه و امنیت عمومی، جلد دوم، تهران: وزارت کشور.
‏تاجیک، محمدرضا (1377) «غیریت و هویت: شکل‏گیری گفتمان انقلابی در ایران»، پژوهشنامه متین، سال اول، شماره اول، صص106-83.
‏تاجیک، محمدرضا (1379) مدیریت بحران؛ نقدی بر شیوه‏های تحلیل و تدبیر بحران در ایران، تهران: فرهنگ گفتمان.
‏تاجیک، محمدرضا (1382) تجربه بازی سیاسی در میان ایرانیان، تهران: نشر نی.
‏تاجیک، محمدرضا و سید جلال دهقانی فیروزآبادی (1382) «الگوهای صدور انقلاب در گفتمان‏های سیاست خارجی ایران» مجله راهبرد، شماره 27، صص 80-61.
‏تاجیک، محمدرضا (1377) «انتظام در پراکندگی؛ بحثی در امنیت ملی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، پیش‏شماره دوم، تابستان 1377، صص 126-117.
‏تاجیک، محمدرضا (1379) جامعه امن در گفتمان خاتمی، تهران، نشر نی.
‏جمال‏زاده، ناصر و دیگران (1399) «گفتمان انقلابی‏گری در اندیشه سیاسی آیت‏الله خامنه‌ای»، فصلنامه پژوهش‏های انقلاب اسلامی، سال نهم، شماره 32، صص 31-7.
‏حاجی یوسفی، امیرمحمد (1384) سیاست خارجی ایران در پرتو تحولات منطقه 2001-1991، تهران: مرکز چاپ و نشر وزارت امورخارجه.
‏حاجیانی، ابراهیم و دیگران (1393) رهیافت‏هایی بر گفتمان اعتدال، تهران: انتشارات تیسا.
‏حاجیانی، ابراهیم (1380) «رویکردهای عمده نسبت به امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، در: علینقی، امیرحسین، نگاهی به مسائل امنیتی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، صص 111-87.
‏حجاریان، سعید (1376) «تحول مفهوم امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران»، مجموعه مقالات همایش توسعه و امنیت عمومی، جلد دوم، تهران: وزارت کشور.
‏حسینی‏تاش، سیدعلی؛ واثق، قادرعلی (1393) «حکمرانی خوب و ارائه حکمرانی شایسته؛ بررسی و شاخص‏های این دو از دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیه السلام»، اسلام و پژوهش‏های مدیریتی، شماره 8، صص 28-7.
‏خرمشاد، محمد باقر (1381) «انقلاب اسلامی ایران و بازتاب آن در دو رویکرد نظری»، فصلنامه اندیشه انقلاب اسلامی، شماره یک، صص 56-31.
‏خلیلی، رضا (1385) «ایدئولوژی و استراتژی؛ نسبت‏سنجی نگرش ایدئولوژیک و تفکر استراتژیک»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نهم، شماره 34، صص 788-759.
‏خلیلی، رضا (1387) «تبیین تحولات امنیتی جمهوری اسلامی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال یازدهم، شماره دوم، صص 411-377.
‏خلیلی، رضا (1391) «کنش‏های اجتماعی و آینده تحولات سیاسی-اجتماعی در ایران»، ایران، سیاست، آینده‏شناسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، صص 288-255.
‏خلیلی، رضا، بنی‏هاشمی، میرقاسم و محسن قلی‏پور (1398) «امنیت و توسعه؛ تاثیر گفتمان‌های امنیت ملی بر برنامه‌های توسعه در جمهوری اسلامی ایران»، سیاست‏های راهبردی و کلان، شماره 28، صص 60-41.
‏خلیلی، رضا (1384) «امنیت، سیاست و استراتژی: تقارن تحول تاریخی ـ گفتمانی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هشتم، شماره 30، صص 764-739.
‏خلیلی، رضا (1384) «تحول تاریخی ـ گفتمانی مفهوم امنیت»، در: استراتژی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی، 1384، صص 146-97.
‏دفتر نشر معارف (1397) منشور انقلابی‏گری: در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی، تهران: دفتر نشر معارف.
‏دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1384) تحول گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه انتشارات روزنامه ایران.
‏دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1389) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات سمت.
‏دهقانی فیروزآبادی، سید جلال و فیروزه رادفر (1388) «الگوی صدور انقلاب در سیاست خارجی دولت نهم»، فصلنامه دانش سیاسی، سال پنجم، شماه اول، صص 150-123.
‏رحیمی، علیرضا (1398) «گفتمان اعتدال و امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران (1392 تا 1396)»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 83، صص 72-33.
‏رحیمی، علیرضا و محمود کتابی (1393) «گفتمان امنیتی دولت‌های نهم و دهم به مثابه گفتمان قبض و بسط انقلابی جدید»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 66، صص 66-31.
‏رضایی، علیرضا (1388) «تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو روابط بین‏الملل»، راهبرد یاس، شماره 17، صص 288-260.
‏رنجبر، مقصود (1379) «گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علوم سیاسی، سال سوم، شماره نهم، صص 91-64.
‏زارعی، بهادر و احمد پوراحمد (1385) «سنجش دو گفتمان انقلابی و ملی در قلمرو جغرافیای امنیتی جمهوری اسلامی ایران (از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون)»، فصلنامه پژوهش‏های جغرافیایی، شماره 55، صص 170-153.
‏زیباکلام، صادق و همکاران (1389) «علل روی کارآمدن خاتمی (دولت اصلاحات 1376) بر اساس نظریه توسعه نامتوازن ساموئل هانتینگتون»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‏المللی، شماره 3، صص 76-51.
‏ستوده، محمد (1385) تحولات نظام بین‏الملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه بوستان کتاب.
‏سیف‏زاده، سید حسین (1384) سیاست خارجی ایران، تهران: نشر میزان.
‏عسگری، محمود (1384) «گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران» (نقد و بررسی کتاب)، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال سوم، شماره نهم، صص 239-238.
‏علینقی، امیرحسین (1380) «بررسی برخی ویژگی‌های دو رویکرد امنیتی در کشور»، در: علینقی، امیرحسین، نگاهی به مسائل امنیتی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، صص 39-17.
‏علینقی، امیرحسین (1381) «جایگاه امنیت در استراتژی ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پنجم، شماره 16، صص 335-319.
‏فخرزارع، سیدحسین (1389) گفتمان عدالت در انقلاب اسلامی، تهران: کانون اندیشه جوان.
‏کارگر رمضانی، روح‏الله (1393) «صدور انقلاب ایران: سیاست، اهداف و وسایل»، در: انقلاب ایران و بازتاب‏های جهانی آن، ترجمه محسن مدیرشانه‏چی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
‏کریمی‏مله، علی (1391) «تأملی نظری در نسبت حکمرانی خوب و امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 58، صص 80-43.
‏کسرایی، محمدسالار و بنت‏الهدی سعیدی (1395) «تحلیل گفتمان عدالت در دهه سوم انقلاب با تأکید بر سال‏های 1380-1384»، فصلنامه جامعه‏شناسی تاریخی، سال هشتم، شماره دوم، صص 169-129.
‏لاریجانی، محمدجواد (1369) مقولاتی در استراتژی ملی، تهران، مرکز ترجمه و نشر کتاب.
‏مجیدی، حسن و محسن رحیمی‏نیا (1397) «تحلیل گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم»، پژوهش‏های راهبردی سیاست، سال هفتم، شماره 25، صص 155-125.
‏محمدی، منوچهر (1385) بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
‏مشیرزاده، حمیرا (1397) «از گفتمان انقلاب اسلامی تا گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 32، شماره 4، 64-43.
‏موسوی، رضا (1387) «اولویت سیاست خارجی ایران در دوره سازندگی»، مجله راهبرد، شماره 47، صص 96-79.
‏میرمحمدی، مهدی (1394) «نسل‏ها، گفتمان‏ها و امنیت: چارچوبی فرهنگی برای امنیت در ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 18، شماره 68، صص 74-57.
‏میلانی، محسن (1383) «سیاست خارجی ایران در صحنه جهانی»، ترجمه نوذر شفیعی، مجله راهبرد، شماره 31، صص 196-175.
‏نوروزی، نورمحمد (1383) «تحول گفتمان سیاسی و پویایی الگوی کنش سیاست خارجی ایران»، مجله راهبرد، شماره 31، صص 224-197.
‏ولی‏پور زرومی، حسین (1383) گفتمان‏های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
‏ولی‌پور زرومی، سیدحسین (1377) «گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، پیش‏شماره دوم، صص 70-64.
‏ولی‌پور، سیدحسین (1383) گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
‏هانتر، شیرین (1378) «مروری تطبیقی بر سیاست خارجی معاصر ایران»، ایران‏نامه، شماره 68 و 69، صص 728-701.
‏یزدانی، عنایت‏الله و احسان فلاحی (1392) «بررسی گفتمانی تغییر و تداوم اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 84، صص 193-163.
‏یزدانی، عنایت‏الله و جمیل اخجسته (1391)، «بررسی تطبیقی «صدور انقلاب» در گفتمان‏های سیاسی جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال اول، شماره سوم، صص 68-59.
‏یزدی، ابراهیم (1384) دکترین امنیت ملی، تهران، سرایی.
Afrasiabi, Kaveh and Abbas Maleki (2003) “Iran`s Foreign Policy after 11 September”, The Brown Journal of World Affairs, Vol, IX, Issue 2, pp 255-265.
‏Bienen, Henry (1992) Power, Economics and Security, Boulder: Westview Press.
‏Byman, Daniel L. and et.al (2001) Iran’s Security Policy in the Post-Revolutionary Era, Santa monica: Rand.
‏Chubin, Shahram (1994) Iran’s National Security: Capabilities, Internations and Impact, Washington D.C: The Carengie Ehdowment for International Peace.
‏Dehshiri, Mohammad and Mohammad Reza Majidi (2008-9) “Iran`s Foreign Policy in Post Revolutionary Era; A Holistic Approach”, The Irainian Journal of International Affairs, Vol, 21, No 1-2, pp. 101-114.
‏Eddin, Ibrahim (2002) Egypt, Islam and Democracy, Cariro: the American University of Cariro Press.
‏Ehteshami, Anoshirvan (1995) Afer Khomeini: The Iranian Second Republic, London: Routledge.
‏Fridman, Brandon (2010) The Principles and Practice of Iran`s Post Revolutionry Foreign Policy, Working Paper, Institute for the Study of Global Anti Semitism and Policy.
‏Hashem, Ahmad (1995) The Crisis of the Iranian State, Domestic – Foreign and Security Policies in Post Khomaini Iran, London: Oxford University Press.
‏McNamara, Robert (1988) The Essence of Security: Reflection in Office, New York: Harper & Row.
‏McNamara, Roberts (2006) The Security: Reflections in Office, Harper Row: the University of Michigan.
Ramezani, R.K. (1992), “Iran`s Foreign Policy Both North and South”, Middle East Journal, Vol 46, No 3, pp. 393-412.
Sajjadpour, Seyed Kazem (2005), “The Evolution of Iran’s National Security Doctrin”, in: Kile, Shanon N. (ed), Europe and Iran Perspectives on Non-proliferation, Sipri.