انتظام‌ در پراکندگی‌ : بحثی‌ در امنیت‌ ملی‌ ایران‌

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت‌ علمی‌ دانشگاه‌ شهیدبهشتی‌

چکیده

تاریخ‌ روایتی‌ مستمر و بلاانقطاع‌از تولد و حیات‌ بی‌ممات‌ یک‌ قدرت‌ مطلقه‌نیست‌. هر قدرتی‌ با مقاومت‌ قرین‌ است‌، به‌بیان‌ دیگر، هر قدرتی‌ اپوزسیون‌ساز (1) است‌.وجود همین‌ مقاومت‌ است‌ که‌ از انسداد کامل‌قدرت‌ جلوگیری‌ می‌کند. مألا نمی‌توان‌ به‌تامین‌ و تحفظی‌ مطلق‌ و پایدار اندیشید. هرنوع‌ امنیتی‌ نسبی‌ است‌. رویکردهای‌تمامیت‌نگر ارمغانی‌ جز ناامنی‌ و بحران‌به‌همراه‌ نداشته‌اند. "امنیت‌ مطلق‌" اسطوره‌ای‌است‌ که‌ جز در بستر گفتمانهای‌ هیمنه‌ ومرکزیت‌طلب‌، امکان‌ نشت‌ و حک‌ نیافته‌است‌. افزون‌ اینکه‌ امنیت‌ بیش‌ از آن‌که‌واقعیتی‌ بیرونی‌ باشد، ماهیتی‌ ذهنی‌ و گفتمانی‌ دارد. مفهوم‌ "امنیت‌" صرفا در یک‌ رابطه‌ همنشینی‌ و یا جانشینی‌ با مفاهیم‌ دیگر همچون‌: "قدرت‌"، "منافع‌"، "اهداف‌"، "مصالح‌"،"تهدیدات‌" و که‌ همگی‌ مفاهیمی‌ مبهم‌، توسعه‌نیافته‌ (2) و سیالند، مصداق‌ و یامصداقهای‌ خود را می‌یابد. به‌ دیگر سخن‌، نمی‌توان‌ "ما وضع‌ له‌" واحد و شفاف‌ وجوهری‌ حقیقی‌ و لایتغیر برای‌ مفهوم‌ امنیت‌ فرض‌ کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Regularity in Dispersion: A Discussion on National Securityof Iran

نویسنده [English]

  • mohammad reza tajik
چکیده [English]

Security is a relative concept and any totalist approach to it mayparadoxically lead to inSecurity. A system's security depends uponvarious factors including cohesiveness, functional relationshipsamong system components, value distribution capabilities, the abilityto direct transfornations and increasing the system's threshold oftolerance. Focusing on each of these factors may lead to differentdefintions for Security or even to different Security discoureses. Theauthor contrasts pre- and post- revolution Security discourses in Iran.The Islamic Revolvtion has led to a new Security discourse in wichcocepts such as the Islamic Revolution, God-centeredness, theOm-al-Qora (Islamic Metropole) doctrine, development, etc are veryimportant. The article concludes with a discussion about theproblems of giving a strategic defintion of Security in the presentcondition.

  1. 1ـ نگاه‌ کنید به‌ مباحث‌ میشل‌ فوکو در این‌ زمینه‌

    1. See, Barry Buzan,People, States, and Fear: The National Security Problemin International Relations(UK: Wheatsheaf Books, 1983)

    3 ـ نگاه‌ کنید به‌: محمدرضا تاجیک‌، مدخلی‌ بر مفاهیم‌ و دکترینهای‌ امنیت‌ ملی‌، و نیز سعید حجاریان‌، تحول‌ مفهوم‌ امنیت‌ در جمهوری‌ اسلامی‌، در توسعه‌ و امنیت‌ عمومی‌، جلد 1 و 2، معاونت‌ امنیتی‌ و انتظامی‌ وزارت‌ کشور، اسفند 1357

    4 ـ کارکرد در این‌ نوشته‌ به‌ معنا و در ابعاد پارسونزی‌ آن‌ یعنی‌: "حفظ‌ الگو"، "نیل‌ به‌ هدف‌"، "انطباق‌"، "همبستگی‌ درونی‌"بکار می‌رود.

    1. See: Peter J. Katzenstein (ed), The Culture of National Security: Normsand Identity in World Politics(NewYork: Columbia University Press,1996)

    6 ـ نگاه‌ کنید به‌ تعریف‌ دیوید ایستون‌ از "سیاست‌"

    7 ـ عنوان‌ مقاله‌ میشل‌ فوکو درباره‌ انقلاب‌ ایران‌ The Spirit of Spiritless World

    8 ـ عنوان‌ مقاله‌ای‌ دیگر از فوکو درباره‌ انقلاب‌ ایران‌The Revolution of Bear Hands

    9- See: McNamera R., The Essence of Security

    10 ـ بی‌تردید، عدم‌ توفیق‌ لازم‌ و کافی‌ شورای‌ امنیت‌ در تمرکز نظرات‌ و تصمیم‌گیریها نیز در افزایش‌ دامنه‌ این‌ تلون‌ و تعدد بی‌تاثیر نبوده‌ است‌.