آسیب‌ها و چالش‌های امنیتی‌سازی مسائل داخلی؛ مطالعه موردی شبکه‌های اجتماعی مجازی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

نظریه امنیتی‌سازی یکی از پرکاربرد‌ترین و بحث‌برانگیزترین نظریه‏های امنیتی معاصر است که توسط پژوهش‏گران در تبیین پدیده‌ها و اقدامات مختلف امنیتی به‏کار گرفته شده است. این مقاله درصدد کاربرد و پیاده‌سازی این نظریه در حوزه نادیده ‏گرفته ‏شده و کمتر کارشدۀ امنیت داخلی با بررسی موردی آسیب‌شناسی امنیتی‌سازی شبکه‌های اجتماعی مجازی در جمهوری اسلامی ایران بر اساس روش پژوهش کتابخانه‏ای- اسنادی است. نویسنده ضمن اذعان به سخت‌تربودن امنیتی‌سازی مسائل داخلی نسبت به مسائل خارجی، معتقد است که مواردی نظیر تعدد بازیگران تصمیم‌گیر و ابهام در صلاحیت بازیگر امنیتی‌ساز، چارچوب‌بندی و تصویرسازی نامناسب از تهدید، بی‏توجهی یا کم‏توجهی به ویژگی‌های بافت اجتماعی و تنوع مخاطبان، سیاست‏گذاری نامناسب و غیرامنیتی‏نکردن به‏موقع از مهم‌ترین عواملی بوده که امنیتی‌سازی شبکه‌های اجتماعی مجازی را در جمهوری اسلامی ایران با چالش مواجه کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Vulnerabilities of securitizing challenges of internal affairs; A case study of social networks

نویسنده [English]

  • Rassool Zarezadeh
..
چکیده [English]

Securitizing theory is one of the most widely used and controversial contemporary security theories that has been used by researchers to explain various security phenomena and actions. This article seeks to apply and implement this theory in the field of neglected and less used internal security by examining a case study of securitizing social networks in the Islamic Republic of Iran based on the library-documentary research method. While acknowledging that securitizing internal issues are more difficult than external issues, the author believes that issues such as the multiplicity of decision-making actors and ambiguity in the competence of security-building actors, poor framing and proper depiction of threats, neglection or lack of attention to social context, audience diversity, inadequate policy-making and Desecuritizing are the most important factors that has challenged securitizing of social networks in the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Securitizing
  • Internal security
  • Social networks
  • Security-building
  • Desecuritizing
امامی، حسین (20/3/1398) در گفتگو با دو پژوهش‏گر ارتباطات مطرح شد: چگونه تلگرام برای مردم ایران به ابزاری برای هر کاری تبدیل شد؟، بازیابی شده از سایت راه دوم پرداخت.
امامی، حسین (3/10/1397)  امامی: حرف مردم و بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌های فضای مجازی بیشتر شنیده شود، بازیابی شده از سایت شفقنا.
آزادی، جواد (1397) سناریوی شکست مواجهه با پیام‌رسان‌ها، دوفصلنامه پیام رشد، شماره 2.
بصیریان جهرمی، حسین و خانیکی، هادی (1393) سیاست‌گذاران ایرانی و سیاست‌گذاری رسانه‌های اجتماعی: چالش‌ها، الگوها و ارائه یک مدل پیشنهادی، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 21.
بیگو، دیدیه (1392) جامعه‌شناسی سیاسی بین‌الملل، در: پل دی ویلیامز، درآمدی بر بررسی‌های امنیت، علیرضا طیب، نشر امیرکبیر.
پارساپور، آرش (12/12/1397) لیست کامل سیاسیون ایرانی در توییتر؛ مهمانان پرنده آبی، بازیابی شده از سایت دیجیاتو.
پالیزبان،محسن (1394) بررسی رابطه اینترنت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست، دوره 45، شماره 3، پاییز.
حسن‌میری، فهیمه (22/8/1394) از «تلگراف» دیروز تا «تلگرام» جنجالی امروز: پرونده‌ای درباره فیلترینگ، مزایا و معایب تلگرام، بازیابی شده از سایت خبرآنلاین.
حیدری، آرش (23/1/1397) آگاهی اجتماعی نزد کیست، در: «فیلترینگ تلگرام؛ مچ‌اندازی موافقان و مخالفان»، روزنامه دنیای اقتصاد، بازیابی شده از سایت دنیای اقتصاد.
خبرگزاری فارس(26/9/1399) تعداد کاربران فارسی زبان در تلگرام، اینستاگرام و توئیتر.
دانایی‌فرد، حسن (1395) گفتارهای جدید در خط‏مشی‌گذاری عمومی، دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ اول.
رفیع‌پور، فرامرز(1393) دریغ است ایران که ویران شود، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول.
زارع زاده، رسول(1396) نگاه کپنهاگی به امنیتی‏سازی: مبانی و چالش‌ها، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 36.
زارع‌زاده، رسول(1392) الگوی تحلیل امنیت داخلی: تبیین مؤلفه های اثرگذار بر امنیت داخلی در سطح کلان، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 19.
سلیمانی‌پور، روح‌الله (1389) شبکه‌های اجتماعی؛ فرصت‌ها و تهدیدها، رهآورد نور، شماره 9.
ضیایی پرور، حمید و عقیلی، سید وحید (1388) بررسی نفوذ شبکه‌های اجتماعی مجازی در میان کاربران ایرانی، فصلنامه رسانه، شماره 80.
طالب‌پور، علیرضا و شیدایی، منصور و خلیل‌زاده سلماسی، مریم و عمادی، کیانوش (1393) مرور و دسته‌بندی راهبرد کشورهای جهان در مواجهه با شبکه‌های اجتماعی مجازی، فصلنامه راهبرد، شماره 73.
عبدالله خانی، علی (1385) بررسی و نقد نظریه امنیتی‏ساختن، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 33.
ﻋﺪﻟﯽ ﭘﻮﺭ، ﺻﻤﺪ و ﭘﯿﺮﻧﯿﺎ، ﺯﻫﺮﺍ(1393) مطالعه آثار و پیامدهای سیاسی شبکه‌های اجتماعی مجازی، دوفصلنامه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ، سال سوم، شماره 4.
فاضلی، محمد(1397) دلایل اجتماعی مخالفت با فیلترینگ تلگرام، در: فیلترینگ تلگرام؛ مچ‌اندازی موافقان و مخالفان، روزنامه دنیای اقتصاد، بازیابی شده از سایت دنیای اقتصاد.
فرهنگی، محمد مهدی و میرترابی، سعید و گلشنی، علیرضا (1398) تبیین سیاست‌گذاری فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران: الزامات و اصلاح در چارچوب اهداف مورد نظر در اسناد بالادست، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره 20.
فیروزآبادی، ابوالحسن(16/6/1399) نظر شورای عالی فضای مجازی فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی نیست، بازیابی شده از سایت ایرنا.
کاظمی، محمد (13/2/1397) کمیته مصادیق بی‌خبر از فیلتر تلگرام، روزنامه ایران.
کرمانی ، حسین و آتش آزر، علی(1398) بازی ساختار: مطالعه رویه‌ها و عوامل مؤثر بر استفاده از رسانه‌های اجتماعی در ایران و رابطه آن با ساختارهای اجتماعی، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 57.
مجردی، سعید (17/7/1389) بررسی شبکه های اجتماعی مجازی از منظر امنیت اجتماعی، بازیابی شده از سایت مطالعات امنیت و جامعه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مطلبی، مسعود و کاظمی، اردشیر و امجدی، حوریه (1396) سیاستگذاری فرهنگی و رسانه‌های اجتماعی جدید در جمهوری اسلامی ایران: چالش‌ها و راهکارها، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 33.
ندری، غلامرضا و بخشایشی، احمد و دارابی، علی و مقصودی، مجتبی (1398) بررسی نقش سیاسی- امنیتی شبکه‌های اجتماعی مجازی بر امنیت ملی ج.ا.ایران، فصلنامه پژوهش‌های حفاظتی-امنیتی، شماره 29.
نصیری، محمد (1397) عواقب احتمالی فیلتر شدن تلگرام در سال 1397، بازیابی شده از سایت توسینسو.
نیک‌نژادی، نوید (11/3/1398) در خدمت و خیانت تلگرام / چگونه تلگرام به مادر سوپراپ‌های کاربران ایرانی تبدیل شد؟، بازیابی شده از سایت راه دوم پرداخت.
نینوایی، نادر (18/1/1397)، «موضوع حریم خصوصی مسئله‏‌ساز است: تمام نظرات موافقان و مخالفان تلگرام، بازیابی شده از سایت عصر ارتباط.
وحید، مجید (1382) از فرهنگ سیاستگذاری تا سیاستگذاری فرهنگی، در: سیاستگذاری و فرهنگ در ایران امروز)مجموعه مقالات همایش(، نشر باز.
 
Balzacq, Thierry (2011a) Securitization Theory: How Security Problems Emerge and Dissolve, London: Routledge.
Balzacq, Thierry (2011b) A Theory of Securitization: Origins, Core Assumptions, and Variants, In: Thierry Balzacq, Securitization Theory: How Security Problems Emerge and Dissolve (ed.) London/New York: Routledge.
Balzacq, Thierry (2011c) Enquiries into Methods: A New Framework for Securitization Analysis, In: Thierry Balzacq, Securitization Theory: How Security Problems Emerge and Dissolve (ed), London/New York: Routledge.
McDonald, M. (2008) Securitization and the Construction of Security, European Journal of International Relations, 14 (4).
Salter, Mark B. (2008) Securitization and Desecuritization: A Dramaturgical Analysis of the Canadian Air Transport Security Authority, Journal of International Relations and Development,11 (4).
Shipoli, Erdoan A. (2018) Islam, Securitization, and US Foreign Policy, Springer Nature Switzerland AG. 
Stritzel, Holger (2014) Security in Translation: Securitization Theory and the Localization of Threat, Palgrave Macmillan.
Vultee, Fred (2011) Securitization as a Media Frame: What Happens When the Media ‘Speak Security, in: Thierry Balzacq, Securitization Theory: How Security Problems Emerge and Dissolve (ed.), London: Routledge.
Waever, Ole (2003) Securitization: Taking Stock of a Research Program in Security Studies, Mimeo.
Williams, Michael C. (2003) Words, Images, Enemies: Securitization and International Politics, International Studies Quarterly, No. 47.