Analysis of the content of the first secondary textbooks from the perspective of national interests

Document Type : Research Paper

Authors

Abstract

Examining the documents of education system shows that institutionalizing of national interests is one of the goals set for this system. This research is an applied research from the objective perspective, which was conducted using descriptive and content analysis method. The statistical population of the research included the textbooks of the first year of high school, which were examined and analyzed using purposeful sampling of five titles and fourteen book volumes, including Social Studies, Culture and Art, Lifestyle, Farsi, and Theology in the seventh, eighth, and ninth grades. The findings of the research indicate that among the five main dimensions of national interests in all the selected books, Ideological Interests with 49.4%, Political and Social Interests with 32.5%, Welfare and Economic Interests with 9.6% and Defense and Security interests with 8.2% are prioritized. Also, the least attention related to interests was directed to the international system with 0.3%.

Keywords


ابراهیمی، طاهره (1394)، تحلیل محتوای کتاب های درسی پایه هفتم و هشتم دوره اول متوسطه بر اساس مؤلفه‏های هویت ملی، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، شهید باهنر، کرمان.
پورسعید، فرزاد (پائیز و زمستان 1381)، 11 سپتامبر و تحول مفهوم منافع ملی: گذار از منافع ملی به منفعت نظام جمهوری اسلامی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره سوم و چهارم، 693-710.
پیری، حیدر (1392)، منافع ملی حیاتی و حقوق بین الملل، چاپ اول، تهران: مجد.
تاجیک، محمدرضا (1380)، منافع ملّی ما کدامند؟، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 11 و 12، 47-65.
حرفتی سبحانی لیل‏آبادی، محمد و پیری، موسی (1396)، تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دوره اول متوسطه برحسب میزان توجه به مؤلفه‌های سرمایه فرهنگی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 4 ، 41-65.
حرفتی سبحانی لیل‏آبادی، محمد (1395)، تحلیل محتوای کتاب‏های درسی دوره متوسطه اول بر حسب میران توجه به مؤلفه‏های سرمایه اجتماعی و فرهنگی، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز.
حسین‏زاده، عباس (1392)، رابطه ایدئولوژی و منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
درویشی، فرهاد و فردی تازه‏کنده، محمد (پائیز و زمستان 1387)، مفهوم منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مطالعه موردی: دولت خاتمی (1376-1384)، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره سوم، 102-136.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1394)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ ششم، تهران: سمت.
رسولی، مهستی و امیرآتشانی، زهرا (1390)، تحلیل محتوا با رویکرد کتب درسی، چاپ اول، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
شارع‏پور، محمود؛ سلیمانی بشلی، محمدرضا و شکراللهی، آمنه (1391)، بازنمایی مؤلفه‌های هویت ملّی در کتب فارسی دوره ابتدایی، خانواده و پژوهش، شماره 17، 147-170.
شورای عالی آموزش‌وپرورش (1391)، برنامه درسی ملّی جمهوری اسلامی ایران، تهران: وزارت آموزش‏و‏پرورش.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390)، سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، تهران: وزارت آموزش‏و‏پرورش.
قامت، جعفر (1389)، منافع ملّی و روش‏های دستیابی به آنها، دانشنامه (واحد علوم و تحقیقات)، شماره 9، 129-150.
قبادی، خسرو (1384)، ضرورت‌ها و بایسته‌های منافع ملّی در نظام جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه دانشگاه امام صادق، شماره 26، 110-128.
کلینتون، دیوید (1378)، دو رویه منفعت ملّی، چاپ اول، ترجمه اصغر افتخاری، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
گوهری مقدم، ابوذر؛ فیضی، رضا و باباهادی، محمدباقر (تابستان 1397)، بررسی مفهوم هویت و منافع ملی و رابطه بین آن‌ها در اندیشه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)، امنیت ملی، شماره 28، 105-128.
محمدی مهر، غلامرضا (1398)، روش تحلیل محتوا (راهنمای عملی تحقیق)، تهران: دانش نگار.
مسعودی، محمدحسین (1394)، مبانی نظام اسلامی با تأکید بر مفهوم منافع و امنیت ملّی در آرا و اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت.
 مقام معظم رهبری، (22/03/1396)، بیانات در دیدار مسئولان نظام، قابل‌دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36824
 مقام معظم رهبری، (10/02/1392)، سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش‌وپرورش کشور، قابل‌دسترس در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=22421
منصوری، علی و فریدونی، آزیتا (1388)، تبلور هویت ملّی در کتب درسی، بررسی محتوایی کتاب فارسی دوره ابتدایی علوم سیاسی، شماره 38 27-46.
مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، (01/10/1379)، الگوی آرمان‌گرایی و واقع‎بینی در اندیشه و سیره امام علی(ع)، قابل دسترس در: http://farsi.khamenei.ir
وصالی، سمیه (1395)، نقش افکار عمومی در تعریف منافع ملّی در قانون اساسی ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته حقوق عمومی، دانشگاه قم، قم.
ولی پور، آسیه (1390)، تحلیل محتوای کتب علوم اجتماعی مقطع متوسطه با تکیه ‌بر مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته برنامه‏ریزی رفاه اجتماعی، علامه طباطبائی، تهران.
یزدی‏زاده، زینب (1388)، تحلیل محتوای کتب درسی راهنمایی بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌های زندگی، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، پیام نور، تهران.