پدرسالاری جدید؛ تأملاتی در تعامل دولت و شهروندان در قیام‏های 2011 جهان عرب

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

چکیده

قیام‏های مردمی در منطقه عربی، از جهت گسترش سریع و زنجیره‏وار آن و سرعت وقوع، موجب حیرت ناظران مسایل خاورمیانه و جهان عرب شد. در این مقاله استدلال می شود که در ورای حوادث مزبور، اعتراض به آنچه هشام شرابی «پدرسالاری جدید» خوانده، قرار داشت. علت گسترش سریع حوادث نیز همین بود. از سوی دیگر، به‌رغم شباهت‏ها، بین حکومت‌های عربی تفاوت‏هایی هم وجود داشته و اختلافاتشان در مواردی چون میزان وجود و حضور نهادهای جامعه مدنی، پیوندها و ارتباطات جهانی حکومت‌ها، شخصیت رهبران اتوکرات و مستبد عرب، مداخله و عدمِ مداخله قدرت‌های(بزرگ) خارجی و ساخت اجتماعی(قبیلگی‏بودن و نبودن آن)، از عوامل مؤثر بر شیوه تعاملِ دولت‌ها با توده مردم و معترضین بوده است. بر این اساس، هر چه کشوری از عناصر پدرسالاری دورتر شده و به اجزاء دموکراتیک‏تر حکومت افزوده شده است،  از برخوردهای خشن‏تر و خونریزی کاسته شده و اعتراض‏ها با کمترین برخورد خشونت‏بار و مسلحانه همراه بوده است.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Neo-Patrimonialism: contemplations on state-citizen interactions in Arab world revolutions in 2011

نویسنده [English]

  • Mohammad Ali Qasemi
چکیده [English]

Middle East and Arab world observers and analysts have been confused by rapid and chainlike spread of Arab world revolutions. This article argues that neo-patrimonialism, as Hisham Sharabi says, is the forming factor behind these events. Meanwhile, despite similarities among Arab governments, we see some differences in factors like presence of civil society institutions, global links and communications of regimes, personality of Arab autocrat leaders, intervention or non-intervention of great powers and social formation (tribal or non-tribal) of countries. These differences are among determining factors of state interaction with people and protestors. Authors claim that the less patrimonial and the more democratic   state will decrease   violent and rough interactions between state and people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arab spring
  • neo-patrimonialism
  • Democratization
  • Middle East