انتظام فضایی شهرها و برنامه‌ریزی راهبردی استقرار جمعیت در سواحل جنوبی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه هرمزگان

2 دانش‏آموخته کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی آمایش سرزمین دانشگاه هرمزگان

چکیده

کیفیت پراکنش و نظام استقرار فضایی جمعیت نقش موثری در توسعه پایدار مناطق، تأمین نیازها، بهبود خدمات، ایمنی و امنیت ملی دارد. این مقاله به کیفیت انتظام فضایی شهرها و چگونگی پراکنش جمعیت در مراکز شهری استان‌های ساحلی جنوب ایران پرداخته است. نخست‏شهری و قطبی‏شدن جمعیت، مهم‌ترین ویژگی استقرار جمعیت در مناطق یادشده است. به استثنای استان بوشهر، در سایر استان‌ها ناموزونی جمعیتی شهرهای استان مشهود است. چنین وضعیتی، ضرورت برنامه‌ریزی و حرکت به سوی تعادل جمعیت و بازتوزیع آن از طریق توجه به مناطق مستعد بارگذاری جمعیت مانند کرانه‌های دریای عمان، غرب هرمزگان و شرق استان بوشهر را روشن‏تر می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

.Urban Spatial Regulation and Strategic Planning of Population Peployment on the Southern Shoreline of Iran

نویسندگان [English]

  • mahdi mirzadeh koohshahi 1
  • . . 2
1 .
2 .
چکیده [English]

 
Distribution quality and spatial regulation of the population play an important role in sustainable development of the regions, meeting the needs, better services and national safety and security.  The paper discusses the issue of spatial regulation of the population in the Iranian cities as well as the distribution of the population in the Iranian southern coastal cities. In this context, urbanization and polarization of the population is the main feature of population deployment in the said areas. Except Bushehr province, uneven deployment of population is an evident phenomenon. Therefore, a desirable planning as well as moving towards even distribution of the population especially in the Oman Sea coast, west Hormozgan and east Bushehr is an urgent necessity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Population Planning
  • polarization
  • urban system
  • Strechability
تقوایی، مسعود و میرنجف موسوی (1390) نقدی بر شاخص‏های تعیین نخست‏شهری و ارائه شاخصی جدید (با نگاهی تحلیلی بر شاخص‏های نخست‏شهری در ایران) فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره ۱، شماره ۱.
داداش‏پور، هاشم، امیررضا ممدوحی، آتوسا آفاق پور (1393) سازمان فضایی در نظام شهری ایران با استفاده از تحلیل جریان هوایی افراد، پژوهش‏های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 1، بهار 1393.
رضائیان، علی (1389) اصول مدیریت، ت‍ه‍ران‌: س‍ازم‍ان‌ م‍طال‍ع‍ه‌ و ت‍دوی‍ن‌ ک‍ت‍ب‌ ع‍ل‍وم‌ ان‍س‍ان‍ی‌ دان‍ش‍گ‍اه‏ه‍ا (س‍م‍ت‌).
رهنمایی، محمدتقی، منوچهری ایوب میاندوآب، احد ابراهیم‌پور (1390) سیر تحولات نخست‏شهری و نظام شهری منطقه آذربایجان، فصلنامه آمایش سرزمین، سال سوم، شماره پنجم.
زبردست، اسفندیار (1386) بررسی تحولات نخست‏شهری در ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 29.
سرمست، بهرام و نادر زالی (1389) انتظام فضایی شبکه شهری و برنامه‏ریزی جمعیتی در افق 1400؛ مطالعه موردی آذربایجان، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 13، شماره 48.
سیف‌الدینی، فرانک، حسین منصوریان، احمد پوراحمد و روشنک درویشزاده (1392) پویایی فضایی - زمانی نظام شهری ایران (1335-1390) پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، دورة 1، شمارة 1.
شکویی، حسـین (1373) دیـدگاه‌های نـو در جغرافیای شهری، تهران، سمت، چاپ اول.
فنی، زهره (1382) شهرهای کوچک: رویکردی دیگر در توسعه منطقه‌ای، تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
قلی‏زاده، سیدابراهیم (1389) تغییر سیاست جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای امنیتی آن، فصلنامه آفاق امنیت،  شماره6.
لیوارجانی، پروین‌دخت و علی شیخ اعظمی (1388) بررسی پدیده نخست‏شهری در ایران در سال 1385: سیاست و سرزمین، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره .2.
مرکز آمار ایران(1390)،گزیده نتایج سرشماری عمومی 1390، تهران: مرکز آمار ایران
موسوی، میرنجف و علی باقری کشکولی (1392) روش‏های تحلیل جمعیت در برنامه‏ریزی شهری و منطقه‏ای، چاپ دوم، تهران: نشر آراد.
Alshuwaikhat, Habib and Nkwenti (2002), Developing Sustainable Cities in Arid Regions, Cities, Vol. 19, No. 2.
Crowell, Mark, Scott Edelman, Kevin Coulton, and Scott McAfee (2007), How Many People Live in Coastal Areas?, Journal of Coastal Research, Vol. 23, No. 5.
Fallman, Jerome D (2007), Human Geography; landscape of Human Activites, 6th edition, Brown & Benchmark Publishers.
Kornev, In (1983) The demogeographic region as an object for planning and management, Soviet geography, No 2, US National Library of Medicine, National Institutes of Health
Limtankool, Narisara (2007), Ranking Functional Urban Regions , Cities ,Vol. 24, No.1.
Neumann, Barbara, Athanasios T. Vafeidis, Juliane Zimmermann, Robert J. Nicholls (2015), Future Coastal Population Growth and Exposure to Sea-LevelRise and Coastal Flooding - A Global Assessment, PLOS ONE.
UN (2016), Policies on Spatial Distribution and Urbanization, United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population DivisionData Booklet (ST/ESA/ SER.A/394).