این مقاله، رابطه میان استراتژیهای ملتسازی و توسعه نامتوازن منطقهای در ایران را در دورههای پهلوی و جمهوری اسلامی با طرح این پرسش که استراتژیهای ملتسازی چه تأثیری بر نابرابریهای منطقهای در ایران داشتهاند؟ مورد بررسی قرار داده است. فرضیه مقاله این است که بهرغم سرشت متفاوت استراتژیهای ملتسازی در دو دوره پهلوی و جمهوری اسلامی، هر دوی این استراتژیها در ایجاد درجههایی از توسعه نامتوازن منطقهای در ایران نقش داشتهاند. یافتههای حاصل از این مطالعه که به روش تبیین علی مورد پردازش قرار گرفتهاند، حاکی از این است که از میان مؤلفهها و عناصر استراتژی ملتسازی در دورههای یادشده، عناصر مشترک مهمی مانند تمرکزگرایی سیاسی و اقتصادی و سیاست اصلاحات از بالا در ایجاد توسعه نامتوازن مؤثر بودهاند.