اسلام سیاسی و جهانی‌شدن

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

چکیده

مقاله حاضر با بررسی پدیده جهانی‌شدن و تلاش برای توضیح این پدیده به برآورد چالش‌ها و فرصت‌هایی می‌پردازد که اسلام سیاسی در شرایط جدید با آن مواجه است. نویسنده رهیافت مناسب برای این بررسی را رهیافت مطالعات تحلیل گفتمانی می‌داند و بر این اساس به جای تلقی جهانی‌شدن به مثابه گفتمان واحد، معتقد است که تصویر جهانی‌شدن به منزله وضعیت جدید منازعه گفتمانی، توان توضیح‌دهندگی بیشتری دارد. از این منظر آنچه جهانی می‌شود نزاع گفتمان‌هاست و از این‌رو گفتمان‌ها درصدد معنابخشی به جهانی‌شدن و تقریر آن بر حسب مفصل‌بندی خود می‌باشند تا به گفتمانی مسلط تبدیل شوند. در این میان اسلام سیاسی نیز می‌تواند به مثابه گفتمانی قلمداد شود که دال محوری و مرکزی آن احیای هویت اسلامی در عرصه عمل سیاسی است. در این صورت در فضای جهانی‌شدن، اسلام سیاسی می‌تواند با فراخوانی به هویت مبتنی بر محوریت اسلام به عنوان دال برتر و کلمه نهایی در برابر هویت‌های دیگر همچون مدرنیسم غربی عمل نماید. در واقع مدرنیسم به دلیل تمرکز بر زندگی مادی ـ دنیوی و کم‌رنگ ساختن ابعاد معنوی حیات بشری دچار بحران معنا شده و در معرض خطر از دست دادن سیطره گفتمانی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Political Islam and Globalization

نویسنده [English]

  • Gholamreza Behrouz – Lak
چکیده [English]

Examining the phenomenon of globalization and efforts to explain the phenomenon, this article addresses challenges and opportunities faced with by political Islam in the new circumstances. The author considers discourse analysis as the suitable approach to this study. On this basis, he believes that instead of construing globalization as a single discourse, the image of globalization as the new situation of discourse struggle enjoys further ability for explanation. From this point of view, what becomes global is the struggle of discourses, thus discourses seek to give meaning to globalization and understand it according to its classification so that it becomes the dominant discourse. In this regard, political Islam can be also viewed as a discourse whose central claim is to revive Islamic identity in the area of political practice. Hence in the atmosphere of globalization, political Islam can act as the supreme guide and ultimate word by calling for an identity based upon centrality of Islam vis-à-vis other identities like Western modernism. Indeed, because of its concentration on material-spiritual life and weakening of spiritual aspects of human life, modernism suffers from the crisis of meaning and is threatened by loss of discursive dominance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Islam
  • Globalization
  • Discursive Struggle
  • Decline of Modernism
  • Islamic identity