تحول کارکردمحور در ساختار مؤسسات پژوهشی نهادهای اطلاعاتی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکترای حقوق عمومی

چکیده

هدف مقاله آن است که با تأکید بر موضوعیت کارکرد مؤسسات پژوهشی نهادهای اطلاعاتی در عصر جهانی ‏شدن، به این سؤال اصلی پاسخ دهد که «ساختار بهینه مؤسسات پژوهشی نهادهای اطلاعاتی چگونه است؟». با توجه به رویکرد اکتشافی تحقیق ضمن بهره‌گیری از روش دلفی، طی دو مرحله ایده هفت نفر از مدیران ارشد پژوهشی فعال در قلمرو موضوعی تحقیق به همگرایی و اجماع رسید. در این فرایند تغییرات محیط بلافصل، نزدیک و دور ‏سازمان ‏های اطلاعاتی که تحول در نقش و کارکرد مؤسسات پژوهشی را الزامی نموده است، مورد واکاوی قرار گرفت. در انتها پژوهش به این نتیجه نائل می‌شود که با عنایت به تحولات محیط نزدیک، دور و بلافصل حوزه‌ اطلاعات، ساختار مناسب برای مؤسسات ‏سازمان ‏های اطلاعاتی اعم از «پژوهشی»، «شرکتی» و «فرهنگی» در گروه دلفی در قالب اقدام «فرایندمحور» است. به طور خاص مؤسسات پژوهشی از منظر کارکردی از شرکت‌های وابسته و مؤسسات فرهنگی تمایز پیدا می‌کنند و با کارکردهای چهارگانه ‌«مدیریت دانش»، «حل مسائل دانش‌پایه‌ عملیاتی»، «تولید علم و گفتمان‌سازی» و «انتقال دانش کلاسیک به داخل سیستم اطلاعاتی» بایستی به صورت متمرکز مدیریت شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Function-Oriented Evolution in the Structure of Research Institutions of Intelligence Agencies

نویسنده [English]

  • Ehsan Davoodi
Ph.D. in Public Law.
چکیده [English]

This paper examines the function of research institutions in intelligence agencies in the era of globalization and attempts to answer the primary question: "What is the optimal structure for research institutions in intelligence agencies?" Using an exploratory approach and the Delphi method, the views of seven senior research managers active in the research subject were examined in two phases. The changes made in intelligence agencies that lead to changes in the role and function of research institutions were also taken into consideration. The paper concludes that considering the changes and developments in intelligence agencies, a "process-oriented" structure is appropriate for their institutions, including "research," "corporate," and "cultural" types. Research institutions are distinguished from affiliated companies and cultural institutions specifically and from a functional point of view. They should be centrally managed with four functions of "knowledge management," "solving operational knowledge-based issues," "producing science and discourse," and "transferring classical knowledge into the intelligence system."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Development
  • Role and Function
  • Research Structure
  • Research Institute
  • Intelligence Agency

مراجع

اعرابی، سید محمد (1382). طراحی ساختار سازمانی، چاپ چهارم، تهران، دفتر پژوهش‏های فرهنگی
الوانی، مهدی (1376). مدیریت عمومی، چاپ یازدهم، تهران: نشرنی.
پرانکان، هانک (1396). اصول و مبانی ضداطلاعات، مترجم: مهدی پیروز و یوسف رحمانی. تهران: دانشگاه و امنیت ملی.
توحید فام، محمد (1382). فرهنگ در عصر جهانی‏شدن: چالش‌ها و فرصت‌ها، تهران: نشر روزنه.
دفت، ریچارد ال (1382). تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‏های فرهنگی، جلد اول.
رضائیان، علی (1380). مبانی سازمان و مدیریت، تهران: انتشارات سمت.
سلیمی، حسین (1392). نظریه­های گوناگون دریاره­ی جهانی‏شدن، تهران: سمت.
صالحی، محمود (1395). اقدام پنهان: کارکرد چهارم اطلاعات، گزینه سوم دیپلماسی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشکده.
علیخانی، علی (1394). آراء و نظریه­ها در اطلاعات، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشکده .
فریدمن، توماس (1395). دنیا مسطح است: جهانی‏شدن در قرن بیست و یکم، ترجمه رضا امیررحیمی. تهران: ماهی.
 کن بلانچارد و مایکل اونر (1380). مدیریت از راه ارزش­ها، ترجمه حمیدرضا فرتوک­زاده، تهران، نشر فرا.
لیندلف، تامس آر و برایان سی تیلور (1388). روش تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمه عبدالله گیویان، تهران: انتشارات همشهری.
منوریان، عباس(1378). ‏سازمان‏های متناسب با عصر اطلاعات، فصلنامه مدیریت دولتی، شماره 45.
میرمحمدی، داود (1381). جهانی‏شدن، ابعاد و رویکردها، فصلنامه مطالعات ملی، سال سوم، شماره11.
واترز، مالکوم (۱۳۷۹). جهانی‏شدن، ترجمه اسماعیل مردانی و سیاوش مریدی، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
ووماک، جیمز پی و دانیل تی جونز (1380). تفکر ناب، ترجمه آزاده رادنژاد، اصفهان، نشر آموزه.
سالارکیا، غلامرضا (1390). انقلاب منابع آشکاردر هزاره سوم: چالش هستی‏شناختی اطلاعات، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 14، شماره 53، صص.7-34.
علیخانی، علی (1399). نظریه سلاح اطلاعات، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 23، شماره 89، صص. 7-28.
میرمحمدی، مهدی و ریحانی، علیرضا (1401). سازمان های اطلاعاتی و کشورداری: از کشف اسرار تا برساختن محیط، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 25، شماره 95، صص. 127-146.
همر، مایکل (1378). فراسوی مهندسی دوباره، ترجمه عبدالرضا رضایی نژاد، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
مصاحبه با رضا ثامنی، عضو ‏هیئت علمی وزارت علوم. مورخه: 19/3/1401، 24/8/1401، 10/11/1401.
مصاحبه با محمد گلشن، عضو ‏هیئت علمی وزارت علوم. مورخه: 26/3/1401، 24/8/1401، 10/11/1401.
مصاحبه با علی قادری، عضو ‏هیئت علمی وزارت علوم. مورخه: 23/3/1401، 25/8/1401، 11/10/1401.
مصاحبه با مهدی پیروز، عضو ‏هیئت علمی وزارت علوم. مورخه: 6/3/1401، 15/7/1401، 20/10/1401.
مصاحبه با سیدمحمد فاضلیان، عضو ‏هیئت علمی وزارت علوم. مورخه: 5/3/1401، 7/9/1401، 20/10/1401.
مصاحبه با طیب رحمانی، مدرس وزارت علوم. مورخه: 28/3/1401، 24/8/1401، 10/10/1401.
مصاحبه با مجید شکیبا، عضو ‏هیئت علمی وزارت علوم. مورخه: 28/3/1401. 25/8/1401، 7/10/1401.
Barger, Deborah (2005), Toward a Revolution in Intelligence Affairs, Arlington: RAND.
Castells, Manuel (1990). Information systems and development in the third world, Information processing and management, Vol. 26, No. 4, P. 490
Gill, Peter, Mark Feitien (2012), Beyond the Intelligence Cycle?, International Studies Association annual conference in San Diego.
Herman, Michael (1996), Intelligence Power in Peace and War, (Cambridge: Cambridge University Press)
McLuhan, Marshall (1964), Understanding Media: The Extensions of Men, McGraw-Hill.
Shulsky, Abram (1991) Silent Warfare: Understanding the World of Intelligence, Washington D.C., Brassy.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار