گونه‏شناسی فکری جنبش‏های اسلامی معاصر و پیامدهای سیاسی - امنیتی آن در جهان اسلام

جنبش‌های اسلامی، ویژگی‌های متنوع و مختلفی دارند که از لحاظ شکلی و سازمانی، فکری و عقیدتی، اهداف و منافع، محیط تاریخی و جغرافیایی، عملکرد و مبارزه و دیگر موارد، قابل طرح و مداقه علمی‌اند. هدف ما در این پژوهش، گونه‏شناسی فکری این جنبش‏ها می‏باشد. قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که اولا،ً این جنبش‏ها بر اساس مبانی فکری، به چند جریان مهم تقسیم می‏شوند؟ و ثانیاً، پیامدهای سیاسی - امنیتی این دیدگاه‏های فکری متفاوت در جهان اسلام، چه خواهد بود؟بر این اساس، نویسنده معتقد است احیای هویت، به عنوان مهمترین دغدغه جنبش‏های اسلامی معاصر، ارتباط تنگاتنگی با امنیت در جهان اسلام دارد، اما در مورد نحوه تأثیرگذاری احیاگری این جنبش‏ها، باید به تفاوت‏هایشان در نوع نگرش به مقوله هویت توجه کرد. با توجه به پتانسیل‏های فقهی و کلامی، به نظر می‏رسد تنها جنبش‏های اسلامی عقل‏گرای اجتهادی توانائی لازم را برای ایجاد الگوی سیاسی بدیل در جهان اسلام و ایجاد امنیتی پایدار و همه‏جانبه در آن دارند.