تأثیر احساس محرومیت نسبی بر گرایش برخی از ساکنان غرب کشور به داعش

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

چکیده

مدیریت و مقابله با اقدامات افراط‌گرایانه قومی و مذهبی، نیازمند شناخت دقیق و جامع مژلفه‌های گرایش عناصر عضو این گروه‌هاست. در نگاه اولیه، تصورات بر محرومیت این عناصر در جریان زندگی عادی و سپس پیوستن به گروهک‌های افراط‌گرای قومی و مذهبی مانند داعش اشاره دارد. پژوهش حاضر با هدف پاسخ به سوال «مؤلفه‌های محرومیت نسبی چه تأثیری در گرایش برخی ساکنان غرب کشور به داعش دارند؟» تدوین شده است. در ابتدا با درنظر داشت سوابق و مدل‌های مفهومی موجود برای تشریح عوامل گرایش به گروهک‌های افراط‌ گرای قومی و مذهبی، مدل مفهومی بدیعی با کاربست نظریه محرومیت نسبی طراحی و توسط 80 نفر از محکومان امنیتی دارای سابقه عضویت در گروه داعش مورد بررسی  قرار گرفته است. داده‌های تحقیق با استفاده از نرم‌افزارهایSPSS وSMART PLS و آزمون‌های رگرسیون و فریدمن تحلیل شده‌اند. در پایان، اثرگذاری هرکدام از متغیرها از حیث وجودی و میزان شدت مورد بحث و تحلیل قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Feelings of relative deprivation Effects on the Tendency of Some Western Residents to ISIS

نویسندگان [English]

  • Reza Jalali 1
  • Farid Oloumi 2
1 .
2 .
چکیده [English]

Managing and countering ethnic and religious extremist actions requires a thorough understanding of the components of the tendency of the element's members of these groups. At first glance, the idea is to deprive these elements of normal life and then join extremist ethnic and religious groups such as ISIS. The aim of this study is to answer the question: "What effect do the components of relative deprivation have on the tendency of some residents of the west of Iran to ISIS?". Considering the existing historical concepts and models to explain the factors of tendency to ethnic and religious extremist groups, new conceptual model has been designed using the theory of relative deprivation and has been studied by 80 security convicts with a history of membership in the ISIS group. The research data were analyzed using SPSS and SMART PLS software and regression and Friedman tests. In the end, the effectiveness of each variable was discussed in terms of existence and intensity.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • ISIS
  • Extremism
  • Relative deprivation
  • West of Iran
آدمی، علی و عبدالله، مرادی (1394) چیستی افراط‌گرایی در اسلام سیاسی: ریشه‌های هویتی و کنش‌هنجاری، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره سوم.
آشوری، داریوش (1351) فرهنگ سیاسی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات مروارید.
جلائی‌پور، حمیدرضا (1372) کردستان علل تداوم بحران آن پس از انقلاب اسلامی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
جمالی، جواد (1390) مدل تئوریک تحلیل افراط‌گرایی (با کاربست نظریه سازه‌انگاری)، فصل‏نامه آفاق امنیت، دوره 4، شماره 12.
خسروی، علیرضا و اسدی، علی‏اکبر (1397) استقلال‌خواهی کردی در عراق: تحلیل ساختاری و سناریو، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 21، شماره 81.
دانش‌نیا، فرهاد (1394) سازه‌انگاری الکساندر ونت: امتناع از گذار از بن‌بست‌های تئوریک روابط بین‌الملل و دست‌یابی به راهی میانه، جستارهای سیاسی معاصر، سال ششم، شماره دوم.
رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین (1397) رویکرهای نظری هفت‌گانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمه رحمت‌الله صدیق سروستانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عبدالهی ضیاءالدینی، مهدی، علی مرشدی‌زاد، عباس کشاورز و زاهد غفاری هشجبین (1398) الگو و فرآیند کنش‌های سیاسی قومی در ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 22، شماره 86.
عطا، محسن و سعیدیان، ناصر (1391)، علل گسترش  و نفوذ گروه‌های اهل‌سنت سلفی در میان اعراب خوزستان، تهران: انتشارات دانشکده اطلاعات.
کریمی، علی (1388) درآمدی نظری بر کاربرد و نقد نظریه چارچوبسازی در تحلیل پویش های قومی، فصلنامه مطالعات ملی، سال دهم، شماره4.
کاویانی‌راد،  مراد (1380)، بررسی نقش هویت قومی در اتحاد ملی (مطالعه موردی قوم بلوچ)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
کینان‌، درک (1372) کردها و کردستان، ترجمه ابراهیم یونسی، مؤسسه انتشارات نگاه.
گر، تد رابرت (1388) چرا انسان‌ها شورش می‌کنند، ترجمه: علی مرشدی‌زاد، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی
گل‌محمدی، احمد (1383) جهانی‏شدن فرهنگ و هویت، تهران: نشر نی.
گودرزی، حسین(1385) مفاهیم بنیادین در مطالعات قومی، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات ملی.
گیوری، تورج (1398) علل و عوامل موثر بر گسترش گروههای رادیکال قومی- مذهبی در مناطق مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
مارش، دیوید و جری استوکر (1378) روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محرابی، علیرضا و عزیززاده طسوج، محسن (1394) مفهوم قوم و قومیت در تاریخ ایران و الگوی مناسب ‌سیاست قومی، هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران همدلی اقوام ایرانی انسجام و اقتدار ملی، سنندج، انجمن ژئوپلیتیک ایران.
می، محسن و آذر علی‌نژاد (1390) ریشه‌های ایدئولوژیک تروریسم، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 3.
ویلکاکس، لیرد (1382) افراط‌گرایی سیاسی چیست؟، ترجمه فیروزه مهاجر، کتاب توسعه، شماره14.
یوسفی، علی(1380) روابط بین قومی و تاثیر ان بر هویت ملی در ایران: تحلیلی ثانویه بر داده‌های یک پیمایش‌ملی، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره 8.
 
Batrawy. A, Dodds.P, Hinnant (2016) Leaked ISIS document reveal recruits have poor graps of Islamic faith www.independent.co.uk.
 Baqui, Huma (2011) Extremism and Fundamentalism: Linkages to Terrorism Pakistan's Perspective, International Journal of Humanities and Social Sciences, Vol.1, No. 6.
Byman D (2015) AL Qaeda, The Islamic State and The Global Jihadist Movment, Oxford University Press.
Sageman, M Leaderless (2008) Jihad: Terror Networks in the Twenty-first century, University of Pennsylvania press.
Tse, Tiffani (2016) ISIS and Recruitment: How Do Demographics Play a Role? www.repository.cmu.edu  
Waver, Ole (1995), Securitization and Desecuritization, in: Ronnie, Lipschutz (ed) On Security, New York: Colombia University Press.
Nasser-eddine Minerva. Bridget garnham, Katerina agostina and gilbert caluya (2011) Countering Violent Extremism (CVE) Literature Review, Counter Terrorism and Security Technology Center.
Dollard, john and leonard W. doob (1939) Frustration and Aggression, Yale University Press.
 Sagemon, Marc (2005) Understanding Jihad Networks, strategic insights, Vol. 4, No. 4.