در چیستی‌ جهانی‌ شدن‌؛ تأملی‌ نظری‌ در سمت‌ و سرشت‌ آهنگ‌ جهانی‌

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

محقق‌ پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌

چکیده

در سرآغاز هزاره‌ سوم‌، تکاپوی‌ تازه‌ای‌ برای‌ فهم‌ نسبت‌ فرهنگ‌ و طبیعت‌ آغاز شده‌ است‌. ازگفتمان‌ نوینی‌ به‌ نام‌ جهانی‌ شدن‌ سخن‌ می‌رود که‌ تار و پود زیست‌ فردی‌ و اجتماعی‌ رادرمی‌نوردد و تکانی‌ شدید و شگرف‌ بر مجموعه‌ نظم های‌ متوالی‌ وارد می‌کند. البته‌ در متون‌موجود، مقوله‌ جهانی‌ شدن‌ پیش‌ از آن‌ که‌ به‌ فهم‌ درآید، نقد می‌شود و بیشتر از آن‌ که‌ به‌ سرشت‌جهانی‌ شدن‌ توجه‌ گردد به‌ سمت‌ و سوی‌ عینی‌ آن‌ نگاه‌ می‌شود. بدون‌ شک‌ تخمین‌ آتیه‌ جهانی‌شدن‌ پیش‌ از فهم‌ چیستی‌ آن‌ می‌تواند نوع‌، حجم‌ و ماهیت‌ تهدیدها و فرصت ها را مغشوش‌ جلوه‌دهد. از این‌روی‌ ضرورت‌ دارد قبل‌ از تلقی‌ جهانی‌ شدن‌ به‌ مثابه‌ یک‌ فرآیند یا یک‌ برنامه‌توطئه‌آمیز 1 تفاوت‌ آن‌ با مفاهیم‌ همگن‌ بازشناسی‌ شده‌ و سپس‌ به‌ ارزیابی‌ تبعات‌ منفی‌ وپیامدهای‌ مثبت‌ آن‌ اقدام‌ گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

در چیستی‌ جهانی‌ شدن‌؛ تأملی‌ نظری‌ در سمت‌ و سرشت‌ آهنگ‌ جهانی‌

نویسنده [English]

  • ghadir nasri
  1. 1ـ افلاطون‌، مجموعه‌ آثار، ج‌ 1، محمدحسن‌لطفی‌، تهران‌، انتشارات‌ خوارزمی‌، 1373، ص‌ 23.

    2ـ کاستلز، مانوئل‌، عصر اطلاعات‌؛ جامعه‌ شبکه‌ای‌، ج‌1، احمد علیقلیان‌ و افشین‌ خاکباز، تهران‌،انتشارات‌ طرح‌ نو،
    ص‌ 40.

    3ـ رجایی‌،فرهنگ‌، پدیده‌جهانی‌شدن‌، عبدالحسین‌ آذرنگ‌، تهران‌، انتشارات‌ آگاه‌، 1379،ص‌59.

    1. R. Robertson,Globalization: Social Theory and Global Culture, London, Sage Press, 1992,
      pp23-28.

    5ـ رک‌. بشیریه‌، حسین‌، تاریخ‌ اندیشه‌ سیاسی‌ قرن‌ بیستم‌؛ مارکسیسم‌، تهران‌، نشرنی‌، 1378.

    1. Fukuyama, F,The End of History, And The Last Man , New York, 1992.

    7- لاتوش‌، سرژ، غربی‌سازی‌ جهان‌، امیر رضایی‌، تهران‌، نشر قصیده‌، 1379، ص‌ 52.

    Mehmet, Ozay,Westernization the Third World , London, Routledge press, 1999 pp 2-10.

    ـ مارتین‌، پیتر، هانی‌ و هارولد شومان‌، دام‌ جهان‌ گرایی‌، عبدالحمید وزیری‌ عراقی‌، تهران‌، انتشارات‌فرهنگ‌ و اندیشه‌،
    1378.

    - هاروی‌، دیوید، جهانی‌ شدن‌ سرمایه‌داری‌ و جهان‌ سوم‌، وحید کیوان‌، تهران‌، نشر توسعه‌، 1376.

    1. Giddens, Anthony,Is Modernity a Western Project , Published in the Consequences of
      Modernity, London, Polity Press, 1995, p. 146.

    - Beck, ulyish, Risk Society: to Ward a New Modernity, London, Sage Press, 1992.

    - نای‌، جوزف‌ و رابرت‌ کوهن‌، «جهانی‌ شدن‌: تازه‌ها و دیرینه‌ها»، فصلنامه‌ سیاست‌ خارجی‌، سال‌چهاردهم‌، شماره‌ 2
    (تابستان‌ 1379) ص‌ 375.

    - Hirst, Paul and Thompson, Graham, "The Problem of Globalization: International Economic
    Relation",Economy and Society , 21 (4), p.3

    9ـ بشیریه‌، حسین‌، (مقدمه‌) بر: کیت‌ نش‌، جامعه‌ شناسی‌ سیاسی‌ معاصر، محمدتقی‌ دلفروز، تهران‌، نشرکویر،
    1380، ص‌ 10.

    10ـ مجتهدزاده‌، پیروز، «جهان‌ سیاسی‌ در سالی‌ که‌ گذشت‌»، اطلاعات‌ سیاسی‌ - اقتصادی‌، (فروردین‌ واردیبهشت‌
    1380) ش‌ 4-163 ص‌ 8.

    11ـ رجایی‌، فرهنگ‌، پدیده‌ جهانی‌ شدن‌، پیشین‌، ص‌ 21.

    1. Martin Albrow,The Globale Age , Cambridge, Polity Press, 1996, pp2-4.

    13- سلیمی‌، حسین‌، فرهنگ‌گرایی‌، جهانی‌ شدن‌ و حقوق‌ بشر، تهران‌، دفتر مطالعات‌ سیاسی‌ وبین‌المللی‌، 1379،
    ص‌ 219.

    14- مختاری‌، مجید، «چهره‌های‌ امنیت‌»، فصلنامه‌ امنیت‌ ملی‌، سال‌ اول‌، شماره‌2، (زمستان‌ 1378) ص‌6. همچنین‌:
    کیت‌ نش‌، جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌ معاصر، محمدتقی‌ دلفروز، تهران‌: انتشارات‌ کویر، 1380

    15- حجاریان‌، سعید، ودیگران‌، «فرهنگ‌ سیاسی‌»، فصلنامه‌ نقد و نظر، شماره‌ 8-7، تابستان‌ و پاییز1375، ص‌
    347.

    1. Stephen Mcbride,Opcit, P .200

    Ozay Mehmet,Westernizing the third World , London: Routledge Press, 1999, pp2-10.

    - سرژ لاتوش‌، غربی‌ سازی‌ جهان‌، پیشین‌.

    - هانی‌ پیتر، مارتین‌ و هارولد شومان‌، دام‌ جهانگرایی‌، عبدالحمید فریدی‌ عراقی‌، تهران‌، انتشارات‌فرهنگ‌ و اندیشه‌،
    1378.

    17ـ ضیمران‌، محمد، دانش‌ و قدرت‌، تهران‌، انتشارات‌ هرمس‌، 1378.

    1. Delanty, Gerard,Citizenship in a Global Age, Philadephia, Open University Press, 2000.

    Governance Without Government: Order and Change in World Politics,Cambridge,
    Rosenau, J, Citizenship in The Changing Global Order, Cambridge University Press, 1992.

    - Stephen Mcbride,Opcite , P, 129

    19- کاستلز، مانوئل‌، عصر اطلاعات‌؛ جامعه‌ شبکه‌ای‌، پیشین‌، ص‌ 180.

    20- کاستلز، مانوئل‌، همان‌، صص‌ 2-181

    21- سریع‌القلم‌، محمود و دیگران‌، (مجموعه‌ مقالات‌)، اسلام‌ و توسعه‌، تهران‌، انتشارات‌ دانشگاه‌ شهیدبهشتی‌، 1377،
    ص‌ 311.

    - روزنامه‌نوروز،آمارهای‌مربوط‌به‌جهان‌شدن‌ومیزان‌سرمایه‌گذاری‌درجهان‌،2/5/1380،ص‌10.

    22- کاظم‌پور اردبیلی‌، حسین‌، و دیگران‌، (میزگرد)، «عواقب‌ سیاسی‌ کاهش‌ قیمت‌ نفت‌ در خاورمیانه‌»،فصلنامه‌
    مطالعات‌ خاورمیانه‌، سال‌ ششم‌، شماره‌ یکم‌، (بهار 1378)، ص‌ 5.

    23- کاستلز، مانوئل‌، پیشین‌، ج‌ 1، صص‌ 9-183.

    24- بشیریه‌، حسین‌، (مقدمه‌)،برکیت‌نش‌،  جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌ معاصر، پیشین‌، ص‌ 12.

    25- رفیقی‌، ن‌، انقلاب‌ ارتباطات‌ و امنیت‌ ملی‌؛ مثلث‌ جدید در قدرت‌ نظامی‌، روزنامه‌ سلام‌،23/1/1377، ص‌ 8.

    26- لاتوش‌، سرژ، پیشین‌، ص‌ 25، همچنین‌: رجایی‌، فرهنگ‌، پیشین‌، ص‌ 55.

    27- مجتهدزاده‌، پیروز، جهان‌ سیاسی‌ در سالی‌ که‌ گذشت‌ پیشین‌، ص‌ 8. همچنین‌

    - Mc Grew, Anthonr,A Global Society? Published in Modernity and its Future, Cambridge,
    Polity Press, 1992.

    28- سرژ لاتوش‌، غربی‌سازی‌ جهان‌، پیشین‌، ص‌ 12.

    29- مک‌ کین‌ لای‌، رابرت‌ و لیتل‌، ریچارد، امنیت‌ جهانی‌: رویکردها و نظریه‌ها، ترجمه‌ اصغر افتخاری‌،تهران‌،
    پژوهشکده‌ مطالعات‌ راهبردی‌، 1380، ص‌ 59.

    30- همان‌.

    31- اکبر اس‌، احمد، پست‌ مدرنیسم‌ و اسلام‌، فرهاد فرهمندی‌، تهران‌، نشر ثالث‌ و مرکز گفتگوی‌تمدنها، 1380،
    همچنین‌ نک‌ به‌:

    رجایی‌، فرهنگ‌، پدیدة‌ جهانی‌ شدن‌، پیشین‌، ص‌ 68.

    32- همان‌ جا، ص‌ 71

    33- همان‌ جا، ص‌ 70.

    34- آپادوریا در مقاله‌ خود از پنج‌ چشم‌انداز مذکور به‌ مثابه‌ عوامل‌ گسست‌ نام‌ می‌برد و تأکیدی‌ بر وجه‌یکسان‌ ساز و
    پیوندآفرین‌ چشم‌انداز مالی‌، رسانه‌ای‌ و تکنولوژیک‌ ندارد. نک‌:

    کیت‌ نش‌، جامعه‌ شناسی‌ سیاسی‌ معاصر، جهانی‌ شدن‌، سیاست‌، قدرت‌، محمد تقی‌ دلفروز، پیشین‌،ص‌ 111.

    - Stephen McBride ,opcite, P.55.

    1. Klaus Dodds, Geopolitics in a Changing World, London, Prentice Hall, 2000, pp.28.

    - Sharyl Ctoss et all,Global Security Beyond the Millennium,London, Mc Millan
    Press,1999.p.110.

    36- کیت‌ نش‌، پیشین‌، ص‌ 111.

    37- همان‌، همچنین‌ نک‌:

    Rarobertson, Roland,Glocalization: Time - Space and Hemogeneity - Heterogenity,
    Published in M.Featherstone (ed),Global Modernity, London, Sage Press, 1995 .

    - Robertson, Roland,Glocalization: Social Theory and Global Culture, London, Sage Press,
    1992.

    - عسگری‌، محمود، «منافع‌ ملی‌ در عصر جهانی‌ شدن‌»، فصلنامه‌ مطالعات‌ راهبردی‌،ش‌12-11، (بهارو تابستان‌
    1380)، ص‌ 95.