اهداف مرجع امنیت و بازسازی حکمرانی امنیت ملی در گفتمان انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

در مقاله پیش رو با طرح این پرسش که چگونه می ‏توان همزمان با لحاظ اقتضائات تئوریک و معنای شایع و لیبرالی حکمرانی از موضوعیت آن در امنیت ملی که اصولاً مرتبط با حکومت‏ داری و مرجع دولتی است و سپس در موضوعیت آن با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بحث نمود، سعی شده است با ابتنای بر گفتمان انقلاب اسلامی این فرضیه تجویزی که ترسیم حکمرانی امنیت ملی مستلزم بازیابی مرجع امنیت در متن گفتمان انقلاب اسلامی است، مورد بررسی قرار گیرد. یافته‏ های حاصله موید آن است که چون مرجع امنیت در گفتمان انقلاب اسلامی در یک سلسله طولی از خدا تا ولی فقیه تجلی می یابد، حکمرانی امنیت ملی در جمهوری اسلامی با ابتنای بر معنای رایج و مصطلح حکمرانی خوب که اصالتاً در پی مرجعیت جامعه و مردم یا اولویت‏ دادن به آن است منتفی است، چه اینکه امکان توافق و تعامل محتوایی میان مراجعی نظیر جامعه و مردم با مرجعیت اسلام و نیز معکوس‏ شدن رابطه میان امام و امت وجود ندارد. با وجود این، اطلاق و کاربست حکمرانی در معانی و برداشت ‏های لیبرالی و رایج آن برای جمهوری اسلامی ایران منوط به عبور آن از فیلترهای گفتمانی و بهره ‏برداری از فضای مباح است؛ به گونه ‏ای که هم از گزاره‏ های مطلوب آن بهره‏ مند و هم از سلطه مدلولات شایع آن که در قالب اسناد بین ‏المللی و نظایر آن تجلی یافته، حذر شود. در این مقاله، عناوین این اهداف مرجع و نسبت آن با مرجع امنیت به گونه ‏ای که زمینه ترسیم حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی را فراهم سازد؛ بر اساس اصالت و ضرورت، دسته ‏بندی و اولویت ‏بندی شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Objectives of the Security Reference and Reconstruction of National Security Governance in the Discourse of the Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • Alireza Khosravi
چکیده [English]

This article seeks to theoretically examine the national security governance in the discourse of the Islamic Revolution. The author believes that the word governance comes from the context of liberal thought and its use in the intellectual field of the Islamic Republic requires its adaptation to the security authority in the discourse of the Islamic Revolution. The author distinguishes between the security refference and the reffrent object of security and believes that the security refference is manifested in the discourse of the Islamic Revolution in a longitudinal series from God to the Supreme Leader.  So that the rule of national security in the Islamic Republic based on the common meaning of good governance, which originally seeks or prioritizes the authority of society and the people, is rejected. To provide the basis for drawing the national security governance of the Islamic Republic, author tries to describe and categorize reffrent objects of security and the security reference in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Governance
  • National Security Governance
  • Security Reference
  • Objectives of Security Reference
  • Islamic Revolution Discourse
دوانی، علی(1389)، «تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت»، قم، النشر الاسلامی
ره‌پیک، سیامک(دوشنبه، ۲۴ شهریور ۹۹)، نشست علمی با موضوع «الزامات تعالی حکمرانی اسلامی از منظر قانون اساسی جمهوری اسلامی» دانشگاه علم و صنعت .قابل دسترسی در پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان.
خسروی، علیرضا(1398)، «مکتب امنیتی امام خمینی»، چاپ دوم، تهران انتشارات ابرار معاصر
خسروی، علیرضا(1390)، «امام خمینی(ره) و بازسازی هویت (از هویت ملی تا هویت سیاسی)»، فصلنامة مطالعات ملی، سال دوازدهم، شماره 2
خسروی، علیرضا(1395)، «هویت، جامعه امن و بقای نظام سیاسی».رشت، همایش ‏بین‏المللی غدیر
خضری،محمد (1385)، «دولت و سرمایه اجتماعی»، تهران، فصلنامه مطالعات راهبرد، سال نه ، شماره اول، بهار، شماره مسلسل 3
سند چشم‏انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، تاریخ انتشار (13/8/1382) https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=9034
خمینی، سیدروح‏الله(1387)، صحیفه امام، ج3، 8 ،1 ،11، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)
عباس‏زاده، هادی و کرمی، کامران(1390)، «سرمایه اجتماعی و امنیت پایدار»، تهران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره 51
عبدالله‏خانی، علی(1392)، «بنیان‌های امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، تهران، مؤسسه ابرار معاصر تهران
عرب، جواد و اسماعیلی، علی(1399)، «شاخص‏های حکمرانی خوب و ارزیابی وضعیت ایران»، تهران، وزارت اقتصاد و دارایی، پژوهشکده امور اقتصادی
عیوضی، محمدرحیم و مرزبان، نازنین (1395)، «بررسی مؤلفه‏های حکمرانی خوب از منظر امام خمینی(ره)»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره 19، پاییز 95
قلی‏پور، رحمت‏الله(1387)، «حکمرانی خوب و الگوی مناسب دولت»، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک
کریمی‏مله، علی(1391)، «تأملی نظری در نسبت حکمرانی خوب و امنیت ملی»، تهران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره چهارم، شماره مسلسل 58
گرجی، محمدرضا(1396)، «حکومت‏داری و حکمرانی خوب»، فصلنامه چالش‏های جهادى، سال سوم، شماره اول، پیاپی 9.
مرکز بررسی‌های استراتژیک امنیت ملی(1395)، برآورد امنیت ملی ج.ا.ا در افق1404، تهران.
مستقیمی، مهدیه‏ سادات(1399)، تحلیل معنای حکمرانی شایسته با تأکید بر آموزه‏های قـرآنی، http://fh.smhi.ir/article_82314
میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر(1383)، حکمرانی خوب بنیان توسعه، تهران:  مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
یزدانی زازانی، محمدرضا(1391)، بررسی رابطۀ مفهومی و تأثیر حکمرانی بر سیاست گذاری عمومی، فصلنامه پژوهش‏های روابط بین‏الملل، دوره نخست، شماره چهارم.
یزدان فام، محمود (1390)، دولت‏های شکننده و امنیت انسانی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، بری (1378)، مردم، دولت‌ها و هراس، مترجم: ناشر، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبرد.
بوزان، باری و همکاران( 1386)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمـه علیرضـا طیـب، تهـران: پژوهشـکده مطالعـات راهبردی.
نصری، قدیر(1390)، تأملی در یافته‏ها و دشواری‏های «باری بوزان» در بررسی امنیت، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 14، شماره 54.
پورسعید، فرزاد(1389)، مرجع امنیت در کنش گفتاری امام خمینی(ره)، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 13، شماره 49.
بوزان، بری، ویور، الی و دوویلد، پاپ(1399)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Buzan, Barry; Waever, ole (1998). Security: a new framework for analysis.boulder, co:lynne reinner
Management Development and Governance Division Bureau for Development Policy, United Nations Development Programme, Governance in Post-Conflict Countries http://magnet.undp.org/Docs/crisis/monograph/monograph.htm
Meehan, Elizabeth (2003)” From Government to Governance; Civic Participation and ‘New Politics’; the Context of Potential Opportunities for the Better Representation of Women” Queen's University Belfast, School of Politics and International Studies
Governance for Sustainable Human Development, A UNDP policy paper UNDP 1997, p 2-3
Pierre, Jon and B. Guy, Peters (2000), Governance, Politics and State, MacMillan Press. LTD, London.
Sakiko fukuda-parr & Richard pouzio (2002). available at: http://unpan1.un.org/ intradoc/groups/public/do cuments/un/unpan006224.pdf
UNDP Report, Governance for Sustainable Human Development, 1997