مطالعه تطبیقی گفتمان تاریخی امام خمینی(ره) و آیت ‏الله خامنه ‏ای

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی

چکیده

با پیروزی انقلاب اسلامی، بسیاری از گفتمان ‎های حاکم در حوزه ‎های مختلف از جمله گفتمان تاریخی دچار تحول شد. در جهت ‏دهی به این تحول گفتمانی، امام خمینی(ره) و آیت ‏الله خامنه ‏ای به عنوان رهبران نظام جمهوری اسلامی نقش محوری داشتند. در گفتمان تاریخی ایران پس از انقلاب، صحبت در باب فهم و بینش تاریخی امام خمینی(ره) و آیت ‎الله خامنه ‎ای اهمیت بسیاری دارد؛ به خصوص که بینش، روش و ارزش ‎های پذیرفته ‏شده در تاریخ نگاری و نیز اندیشه تاریخ ‎نگرانه برخی مورخان ایرانی بعد از انقلاب تا حد زیادی تحت تأثیر نگاه و رویکرد ایشان بوده است. نظر به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که در درجه نخست، تاریخ و تاریخ ‎نگاری در گفتمان تاریخی امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ‎ای در مقام رهبران جمهوری اسلامی، چه جایگاهی داشته و در گام بعد در قالب مطالعه تطبیقی، گفتمان تاریخی این دو رهبر از چه شباهت ‎ها و تفاوت هایی با یکدیگر برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Historical Discourse of Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei

نویسنده [English]

  • Seyed Massoud Mousavi
چکیده [English]

With the victory of the Islamic Revolution, many of the dominant discourses in various fields, including historical discourse, changed. Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei played a pivotal role in directing this discourse change as the leaders of the Islamic Republic. In the historical discourse of Iran after the revolution, talking about the historical understanding and insight of Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei is very important; especially since the insights, methods and values accepted in historiography as well as the historical thinking of some Iranian historians after the revolution have been greatly influenced by their views and approaches. Given the importance of this issue, the present article seeks to answer the question of what is the place of history and historiography in the historical discourse of Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei as the leaders of the Islamic Republic. And in the next step in the form of a comparative study, what are the similarities and differences between the historical discourse of these two leaders.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historiography
  • Imam Khomeini
  • Ayatollah Khamenei
  • Islamic Revolution
  • Clergy
  • Historical Discourse
احمدوند، زینب؛ مؤمنی، محسن (1397) تأثیرپذیری تاریخ نگاری ایرانی از آموزه های تاریخ نگرانه امام خمینی(ره)، مجموعه مقالات دومین همایش ملی انقلاب اسلامی و تمدن نوین اسلامی، اصفهان: انتشارات کانون پژوهش، ص‎ص 37-51.
حضرتی، حسن (1388) امام خمینی و دانش تاریخ، پژوهشنامه متین: تابستان 1388 - شماره 43.
خامنه‎ای، سیدعلی (12/8/1394)، دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (13/12/1375)، دیدار مدیران و مسئولان مطبوعات کشور با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (18/6/1378)، دیدار اقشار مختلف مردم با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (18/8/1385) دیدار روحانیون استان سمنان با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (19/10/1395)، دیدار مردم قم با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (19/2/1387)، دیدار مردم لار با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (20/3/1375)، دیدار فرماندهان لشکر 27 محمد رسول‏الله (ص) با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (20/8/1380)، دیدار مردم کاشان و آران و بیدگل با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سید علی (22/4/1373)، دیدار هنرمندان و مسئولان فرهنگی کشور با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (24/6/1378)، دیدار جمعی از فرماندهان سپاه با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (31/1/1390)، دیدار مسؤولان و محققان مرکز اسناد انقلاب اسلامی با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (5/10/1374)، دیدار جمعی از پاسداران با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (8/11/1370)، دیدار اعضای گروه تاریخ صدای جمهوری اسلامی ایران با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (9/2/1385) دیدار شورای مرکزی و کمیته‌‌های علمی همایش صدمین سالگرد مشروطیت با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (9/8/1386)، دیدار دانش‏آموزان و دانشجویان بسیجی با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
خامنه‎ای، سیدعلی (30/4/1392)؛ دیدار مسئولان و کارگزاران نظاام با مقام معظم رهبری، بازیابی از پایگاه اطلاع‏رسانی دفتر مقام معظم رهبری
دولت آبادی، فیروز (۱۳۷۷)، شکست یا پیروزی، بحثی پیرامون رابطه ایران و جهان اسلام، یادداشت‎های ایران، به کوشش گودولو و لوریچی پانتزا، ترجمه: فیروزه مهاجر، تهران: بی‎نا.
دهشیری، محمدرضا (۱۳۸۰)، درآمدی بر نظریه سیاسی امام خمینی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
ساعی، علی (1386) روش تحقیق در علوم اجتماعی(با رهیافت عقلانیت انتقادی)، تهران: سمت.
صوفی نیارکی، تقی (1382) «فراسوی سایه‌‌روشن، ‌امام‌ خمینی (ره) و ترسیم‌ فضای‌ جدید در تاریخ‌نگاری‌ معاصر»، ماهنامه‌ اندیشه و تاریخ سیاسی ایران، سال دوم، شماره‌ 9.
طالبان، محمدرضا (1384)، معضل آزمون استدلال علّی در تحقیقات تاریخی تطبیقی-،در مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی‌، شماره 51-50، تهران: دانشگاه تربیت معلم.
غفاری، غلامرضا؛ ابراهیمی، عادل (1389)، جامعه‏شناسی تغییرات اجتماعی، تهران: نشر لویه با همکاری نشر آگرا.
فلاح‌زاده، سیدحسن (1378)، «رهیافت‌های تاریخی در اندیشه‌ امام خمینی(ره)» کتاب نقد، سال چهارم، شماره‌ سیزدهم.
قادری، حاتم (۱۳۷۸) اندیشههای دیگر، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
کریمی، محمود و طاووسی مسرور، سعید (1391) «اهمیت و آسیب‌شناسی تاریخ و تاریخ‌نگاری از منظر امام خمینی»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال سوم، شماره 6.
گلدستون‌، جک (1385) مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب‌ها، ترجمۀ: محمد تقی دلفروز‌، تهران: کویر.
مک کی، تام و دیوید مارش(1387)، روش مقایسه‏ای، در دیوید مارش و جری اسکوتر، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیر محمدیوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
موسوی الخمینی، روح الله (1362)، در جستجوی راه از کلام امام، تهران: انتشارات امیرکبیر.
موسوی الخمینی، روح الله (۱۳۷۸)، صحیفة نور، دورة جلدی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
موسوی الخمینی، روح الله (1386)، صحیفه‌ امام، 22جلد، تهران: مؤسسه‌ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
موسوی الخمینی، روح‎الله (1378)، کشف الاسرار، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
موسوی تبریزی، حسین (1387)، امام و نهضت ملی شدن نفت، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
مهدوی‏زادگان، داوود (1378)، بررسی تاریخی در مؤلفه‌های نظری موفقیت امام خمینی(ره)، مجله حضور شماره 30.
میردار، مرتضی (14/12/1397)، روایتی از دیدار اهالی تاریخ با رهبر انقلاب، قابل دسترسی در:
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/12/14/1962095
Mahoney, James and Dietrich, Rueschemeyer (2003) "Comparative Historical Analysis: Achievements and Agendas"in Comparative Historical Analysis in the Social Sciences edited by James Mahoney and Dietrich Rueschemeyer, Cambridge: Cambridge Uneversity Press.
Smelser, Neil.J. (2003) "On Comparative Analysis, Interdisciplinarity and Internationalization in Sociology", International Sociology,18(4):643-657