ظهور جامعۀ ریسک بازاری در ایرانِ پسا1400 و عوامل مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

تحولات جاری در سپهر اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران، خصوصاً از نیمۀ دوم دهۀ 1390 به بعد (تحولاتی نظیر ظهور دو موج اعتراضی بزرگ در دی ‏ماه 1396 و آبان 1398 و گسترش اعتراضات صنفی؛ گسترش فزایندۀ مصرف شبکه‏ های اجتماعی مجازی، تأثیرگذاری بی‏ سابقۀ پدیدۀ بورس اوراق بهادار و فرازونشیب‏ های قیمت دلار در زندگی اقتصادی و اجتماعی ایرانیان؛ و در آخرین مورد، تکانه‏ های اجتماعی و اقتصادی ناشی از همه‏ گیری ویروس کرونا) همگی نشان‏دهندۀ شدت‏ گرفتن موج‏ های ظاهراً پراکنده اما هم‏ جهتی است که می‏ تواند آیندۀ جامعۀ ایران در آستانۀ ورود به سدۀ 1400 را عمیقاً متحول سازد. این مقاله به دنبال آن است تا با بهره‏ گیری از نظریۀ «جامعۀ ریسک» اولریش بک، جامعه ‏شناس معاصر آلمانی و با طرح انگارۀ «جامعۀ ریسک بازاری»، چارچوبی برای فهم روندی که از پس تحولات بعضاً ناهمسو، آیندۀ ایران را تحت‏ الشعاع قرار داده، به دست دهد و نیز چشم‏ انداز نظری تازه‏ ای را به‏ روی آینده ‏پژوهی ایران پسا1400 پیش چشم سیاست‏گذاران و سیاست ‏پژوهان کشور بگشاید.

کلیدواژه‌ها


 
آقاجاری، روزبه (1398)، «داستان مدرنیته سردرگم (بازخوانی کتاب «جامعه خطر» اثر اولریش بک)»، سایت پروبلماتیکا problematicaa.com/the-risk-society
اسلیتر، دن و فرد، تونیکس(1394)، جامعۀ بازار: بازار و نظریۀ اجتماعی مدرن، ترجمۀ حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
بک، اولریش(1388)، جامعه در مخاطره جهانی، ترجمه: محمدرضا مهدی‏زاده، تهران: انتشارات کویر (نسخۀ الکترونیکی در Fidibo).
بک، اولریش (1397)، جامعه خطر: به سوی مدرنیته‌ای نوین، ترجمۀ رضا فاضل و مهدی فرهمندنژاد، تهران: انتشارات ثالث.
قاسمی، محمدعلی(1388)، «جامعۀ ریسک و اهمیت آن برای مطالعات استراتژیک»، مطالعات راهبردی، 12 (3)، 27- 47
معینی علمداری، جهانگیر (1389)، روش‏شناسی نظریه‏های جدید در سیاست (اثبات‏گرایی و فرااثبات‏گرایی)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
Adam Burgess(2018), Considering risk: placing the work of Ulrich Beck in context, Journal of Risk Research, 21(1), 1-5.
 Beck, Ulrich(1992), Risk society, toward a new modernity, translated by Mark Ritter, London, sage publication.
Beck, Ulrich, and Barbara Adam and Joostvan loon(2005), The risk society and beyond: critical issues for social theory, London, sage publication.
Habermas, Jurgen(1984), the theory of communicative action: reason and the rationalization of society,  Boston, Beacon press.
Merryn, Ekberg(2007), The parameters of the risk society: A Review and Exploration, Risk society and Current Sociology, 55(3), 343-366.