مواضع کلامی شیعه در برابر تروریسم

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

رئیس گروه مطالعاتی اسلام و روابط بین‏ الملل دفتر مطالعات سیاسی و بین‏ المللی وزارت امور خارجه

چکیده

این نوشتار بر آن است که مواضع کلامی شیعه مانع شکل‏گیری و رشد افراطی‏گری و خشونت‏گرایی و ترویج تروریسم شده و زمینه‏ها و بسترهای لازم سوءاستفاده افراطیون برای توسعه دامنه اهل کفر و مفهوم جهاد به سمت مسلمین و اقدامات جنایی و تروریستی را سد می‏کند. بررسی‏های این پژوهش نشان می‏دهد مواضع کلامی شیعه به‏دلیل پیروی از معارف اهل بیت و تثبیت رویکرد عقل‏گرایی و به‏ویژه با ظهور جریان اصلاح‏گرا در دوره معاصر، در مباحث کلامی اساسی و بنیادین مانند توحید، نبوت، عدل، امامت، معاد، جبر و اختیار، حسن و قبح ذاتی و حجیت عقل و مستقلات عقلیه توسط کسانی چون شهید مطهری، علامه طباطبایی، آیت ‏الله جوادی آملی، حضرت امام خمینی و دیگران، مانع شکل‏گیری و رشد افکار افراط‏گرا و گروه‏های تروریستی در جوامع شیعی شده است. این رویکرد راه خود را در اصول فقه و فقه شیعه پیدا کرده و با راهنمایی و هدایت جامعه و جوانان، مانع رشد و شکل‏گیری تروریسم در میان شیعیان و جوامع شیعی شده است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Theological Position of the Shiite against Terrorism

نویسنده [English]

  • Seyed Muhammad Sadaatinejaad
..
چکیده [English]

The author of this paper is of the view that the Shiite theological position of the Shiite prevents emergence and growth of extremism, violence as well as promotion of terrorism and in the meantime it blocks any possibility of extremism, criminal atrocities and expansion of non-believers realm of domination. The research has found that due its obedience to Ahl Al-Bait (the House of the Prophet Muhammad P. B. U. H), establishment of rationalism especially during the reform movements in the contemporary age including in the works of various thinkers like Motahari, Allame Tabatabai, Ayatollah Javadi Amoli, Imam Khomeini who have discussed several issues like monotheism, prophethood, justice, imamate, resurrection, force and freedom, inherent goodness and grace, and the virtue of reason and independence of reason, the Shiite theological positions have prevented emergence of violation and extremism among the Shiite Muslims. This approach has found a proper bed in principles of Shiite jurisprudence and jurisprudence itself and with the guidance provided for the youth and the society it has prevented any inclination towards terrorism in the Shiite societies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theology
  • Shiite
  • Extremism
  • Violence
ابراهیم‏نژاد، محمد (1396) معمار تکفیر و ترور، مؤسسه دارالاعلام.
ابن خلدون حضرمی، عبدالرحمن ابن محمد (1363) تاریخ ابن خلدون یا العبر، ترجمه عبدالحمد آیتی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
آشنایی با فرقه‏های کلامی (1396) تالار گفتگوی ایرانیان.
البوطی، رمضان (1373) سلفیه: بدعت یا مذهب، ترجمه حسن صابری، آستان قدس رضوی.
باقری، علی‏اکبر (1389) «آرای کلامی شیخیه»، فصلنامه معرفت کلامی، سال اول، شماره ۴.
بی‏ناس، جان (1354)، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی‏اصغر حکمت، انتشارات فرانکلین.
جبرئیلی، محمد صفر (1389) سیر تطور کلام شیعه، دفتر دوم: از عصر غیبت تا خواجه نصیر الدین طوسی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
جهانی، جواد (1390) «مدل تئوریک تحلیل افراط‏گرایی با کاربست نظریه سازه‏انگاری»، آفاق امنیت، شماره12.
دین‏پرست، منوچهر (1384) «سفر وهابیت به مصر»، زمانه، سال چهارم، شماره 33.
ربانی گلپایگانی، علی (1373) «ماتریدیه»، کیهان اندیشه، شماره 53.
ساداتی‏نژاد، سید محمد (1395(ب)) فقه تکفیری‏ها و نظام بین‏المللی، عصر دیپلماسی.
ساداتی‏نژاد، سید محمد (1395(ج)) وهابیت و بحران مشروعیت سیاسی و مذهبی و آثار آن بر روابط منطقه‏ای و بین‏المللی، عصر دیپلماسی.
ساداتی‏نژاد، سید محمد (1395(د)) «قلب تکفیر در ریاض می‏تپد»، جام جم، ویژه‏نامه جام سیاست.
ساداتی‏نژاد، سید محمد (1395) «جریان‏های تکفیری و سوء استفاده از جهاد در فقه روابط بین‏الملل»، در مجموعه مقالات بیست و هشتمین همایش علمی- تحقیقی مذاهب اسلامی.
شجاعی جشوقاتی، مالک (1389) «نقدی بر کتاب سیر تطور کلام شیعه، تاریخ کلام یا تاریخ‏نگاری کلامی»، کتاب ماه دین، شماره 157.
شهرستانی، محمدبن عبدالکریم (1350) الملل و النحل، تهران: اقبال.
علی(ع)، امیرالمومنین، نهج البلاغه.
علیزاده (۱۳۸۹) اعتقادات فرقه کرامیه، تبیان، گروه دین و‌ اندیشه.
عنایت، حمید (1353) اندیشه‏ها و نهادهای سیاسی در اسلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
عنایت، حمید (1372) اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، خوارزمی، چ سوم.
فراستخواه، مقصود (1377) سرآغاز نواندیشی معاصر، شرکت سهامی انتشار، چ سوم.
مرادی، عبدالله (1396) مبانی جهادگرایی تکفیری در اهل سنت و نقد آن، سایت مسلمنا.
مشکور، محمدجواد (1368) فرهنگ فرق اسلامی، آستان قدس رضوی.
مطهری، مرتضی (1382) نهضت‏های اسلامی صد ساله اخیر، چ 26.
مطهری، مرتضی، عدل الهی.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، جلد 14.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، جلد 3.
واثقی، صدر (1355) سید جمال‏الدین حسینی پایه‏گذار نهضت‏های اسلامی، انتشارات پیام.