نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی
نویسنده
پژوهشگر
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1.Luard, Evan,The Globalization of Politics: The Changing Focus of Political Action in
the ModernWorld,Mac Millan,1990,p.20.
2- lbid, p. xii.
3- Quoted From: Albrow, Martin,The Global Age,Polity Press, 1996, p.75.
4ـ نک: واترز، مالکوم، جهانی شدن، اسماعیل مردانی گیوی و سیاوش مریدی، تهران، سازمان مدیریت
صنعتی،1379، صص 22ـ8.
7ـ به نقل از: تافلر، آلوین، تغییر ماهیت قدرت، شاهرخ بهار و حسن نورانی بیدخت، تهران، مرکز نشر و
ترجمه‌کتاب، 1370، ص 43.
8ـ جهت مطالعه در مبانی و اصول این موج مطالعاتی نک: باقری، علی، کلیات و مبانی جنگ و
استراتژی،(تهران: مرکز نشر بین‌الملل، 1370، صص 60ـ 225)؛ بوتول، گاستن، تتبعی در ستیزه‌شناسی، حسن
پویان،(تهران: چاپخش، 1364، صص 4ـ80)؛ افتخاری، اصغر، «حوزه ناامنی» (فصلنامه مطالعات راهبردی،
تهران:بهار، 1378، ش سوم)؛ آرنت، هانا، خشونت، عزت‌الله فولادوند (تهران: خوارزمی، 1359، صص 40ـ30)
Fisher, Dietrich, Non - military Aspects of Security: A System Approach(Great Britain,
Cambridge
University Press, 1993); Sorel, George,Reflection on Violence: Introduction to The First
Publication,(New York: 1961); de Jouuenel, Bertrand,Power: The Nature History of Its
Growth(Londen: 1952); Graebner, A. Norman (Edi),The National Security: lt's Theory
And Practice 1945-1960(Oxford:Oxford University Press, 1980).
9- See: Singh, Narindar,Economic & the Crisis of Ecology(London: Bellew Books,
1989); Kepstein,B,Political Economy of National Security(Mc - Graw Hill: 1992);
Farson, A. Stuart and David Stafford and Wesley Wark,Security And Intelligence in
Changing World: New Prespectives For The1990 s(Great Britain: Frank Cass & Co -
LTD. 1991); Buzan, Barry, People, States and Fear,op. cit. (note:5); Goodwin, Craufurd
(Edi),Economic & National Secutity(U. S: Duke University Press, 1991); Rene,
Michael,National Security: Economic & Regional Dimensions(World Politics: 1989);
Lightzed, Jim,Economic & National Secarity(Westview: 1993); Wolf, Charles,Economic
Dimensionsof Nationel Security(Rand Crop: 1994), Dalby, Simon, "Security, Modernity,
Ecology" )Alternative,1992, no. 17).
10- Lodgard, Suerre a & Karl Birnharm (Edis),Overcoming Threats to Europe: A New
Deal ForConfidence And Security, Oxford, Oxford University Press, 1987, p.3.
11- See: evans, Gareth,Cooperation For Peace: The Global Agenda For The 1992 s &
Beyound(Allen& Unwin: 1993, esp. pp. 5-50); People States and Fear,op. cit (note: 5).
12-The Changing face of National Security, op. cit (note: 5). Also See: Blak, Max
(Edi),TheImportance of Lanquage(Englewood Cliffs, NY: Prentice Hall, 1962).
13ـ ماندل، رابرت، چهره متغیر امنیت ملی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1379، ص.20.
14ـ اصول مورد نظر جوآن گالتنگ و مارک سومررا به شکل مبسوطی در مقاله «حوزه ناامنی: مبانی
فرهنگی‌مدیریت استراتژیک و امنیت داخلی در ایران» (فصلنامه مطالعات راهبردی، بهار 1378، شماره سوم)
توضیح‌داده‌ام. بحث از مبانی روش‌شناختی این دیدگاه و کمکی که به احیای سنت فلسفی پوزیتویستی کرده را
نیز به‌شکل مبسوطی در مقدمه کتاب «امنیت جهانی» (تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1380) به
بحث‌گذارده‌ام. به منظور مطالعه بیشتر در این دو بعد نک:
Hurrell, Andrew & N. Gaire (Edis),Inequality, Globalization & World Politics(Oxford:
Oxford University Press, 1999, pp. 95-122); Sommer, Mark,"Step towards an ecology of
peace", in;Peace& Conflict Studies Program(University of California: 1989); Galtung,
John, The Worlds: ATransnational Perspective(New York: The Free Press, 1980, esp.pp.
89-94).
15ـ واترز، مالکوم، جهانی شدن، پیشین (یادداشت شماره 4)، ص 12.
17- Ibid, p. 34.
18- Ibid, pp. 33-4.
19- Ibid, p. 22.
20- See: Albrow, Martin,The Global Age, op. cit (note:3).
21ـ فرآیندهای بوم‌شناختی، ناظر بر تعامل انسان با محیطش می‌باشند و چنان که لگرو و کاورت
اظهارداشته‌اند دارای چند ویژگی بارز هستند: اول آن که، مبهم بوده و همین امر ارزیابیهای امنیتی را با مشکل
مواجه‌می‌سازد؛ البته مظفر شریف طی پژوهش میدانی‌ای به سال 1939 نشان داد که ابهام، همیشه ضدامنیتی
نبوده وچه بسا وجود وضعیت شفاف برای تحصیل امنیت چندان مناسب هم نباشد. چنان که به زعم
هرمان‌اتحادجماهیر شوروی سابق از این ویژگی بهره‌برداریهای امنیتی بسیاری کرده است. دوم آن که، پاسداری
ازهنجارها در جریان تغییراتی که به شدت در حال وقوع هستند، امری بسیار مشکل ارزیابی می‌شود که
بازیگران‌سیاسی را به باز تعریف هنجارهایشان وادار می‌سازد. و سرانجام آن که، تحولات عصر حاضر به علت
بنیادین‌بودن، به سادگی قابل هضم نیستند و برخورد صوری با آنها ناممکن است. بنابراین محیط به صورت
بسیار مؤثر وفعالی در نوع فرهنگ موجود مؤثر بوده و تأثیرگذار می‌باشد.
منظور از فرآیندهای اجتماعی نیز روشی است که مطابق آن انسان به تعریف، سازماندهی و دولت‌سازی
برای‌صیانت از خود همت می‌گمارد. بدیهی است که با توجه به حضور پررنگ هنجارها در بطن این فرآیند
وتغییرپذیری شدید آنها، نتیجه‌ای مشابه فرآیند نخست نیز از این محل ناشی می‌شود. و سرانجام
فرآیندهای‌داخلی که رفتار بازیگران عرصه داخلی را در نظر دارد. کیوهان و گلدستین نیز در این خصوص به
پدیده مهم‌تحول نگرش بازیگران داخلی و تنوع خواستهای سیاسی‌ایشان، اشاره کرده‌اند که در مجموع حکایت
از تحول‌فرهنگ امینت‌ملی دارد و این که فرهنگ تازه‌ای در این زمینه پدید آمده و یا حداقل در حال
شکل‌گیری است. به‌منظور مطالعه بیشتر در مورد محورهای سه‌گانه پیش‌گفته رک.
The Culture of National Security, op. cit (note: 16), pp. 470-8; Sherif, Muzafar,The
Psychology ofSocial Norms(New York: Harper, 1939); Herman, Robert,ûIdentity norms
& national security: the Soviet foregin policy revolution & the end of the cold war, in:The
Culture of NationalSecurity, op. cit (note: 16), pp. 257-70; Olson, Mancur,The Rise &
Decline of Nations: EconomicGrowth, Stagflation & Social Rigidities(New Hawen: Yale
University Press, 1988).
22- See: Hist, P. & G. Thompson,Globalization in Question,Polity Press, 1996.
23- See: Ohmate, K.,The Bordeless World, London, Collins, 1990.
24- See: Holden, (Barry (Edi),The Global Democracy, London & New York, Routledge,
2000.
25- Gamble, Andrew & Anthony Payne (Edis),Regionalism & World Order, Mac Millan
PressLTD., 1996, p.2.
26- See: Andrew Gamble & Anthony Payne (Edis),Regionalism & World Order, Mac
Millan PressLTD., 1996, pp.114-8.
27ـ در یک تقسیم‌بندی کلان، متون امنیتی را از این منظر می‌توان به دو دسته فرد محور و دولت محور
تقسیم‌نمود. به باور منتقدان بوزان، وی با تمسک به ایده دولت محوری به نوعی پویایی مفهوم امنیت را از آن
درمحتوا سلب کرده و صرفاً تنوع بُعدی آن را گردن نهاده است. این در حالی است که افرادی چون اندرسن
قایل به‌زوال عینیّت ملیت در عصر حاضر بوده و از این رو دولت ملی را دیگر دارای نقش اول نمی‌بینند. آن جا
که‌بندیکت، بوزان را متهم به قطعی پنداشتن الگوی «دولت ـ کشوری» می‌کند، در واقع همین معنا را مدنظر
دارد.مطابق رویکرد تازه‌ای که اسمیت در مقام منتقد جدی بوزان آن را طرح ساخته است، باید در کانون بنای
امنیت‌تحولی ایجاد شده، بار دیگر به فرد و نیازمندیهای وی مراجعه شود. این موضوع «بحث امنیتی» تازه‌ای را
طرح‌می‌کند که نظام جهانی و نه نظام ملی با آن سازگاری دارد. حال با این تلقی اگر امنیت را از حالت کالایی
ملی‌خارج نموده، مقوله‌ای ساخته و پرداخته اجتماع ـ به تعبیر ویور ـ بخوانیم، آن گاه بنیان رویکرد جدید
امنیتی ازاستحکام نظری لازم نیز برخوردار شده و مفهوم جدید امنیت جهانی مطرح می‌گردد. جهت مطالعه
بیشتر درزمینة مبانی پیش‌گفته رک.
Anderson, Benedict,Imagined Communities(London: Verso, 1991); Booth, Ken, :Security
&Emancipation:,(Review of International Studies,17.4. 1991); Smith, Steve, "Nature
Anarchy, Strong States & Security:(Arms Control);Shaw, Martin,Global Society And
International Relation(Polity Press: 1994); Waver, Ole, "Societal Security: the concept",
in: Waver and B. Buzan, M. Kelstrap &p. Lemaitre,Identiy, Migration & New Security
Agenda in Europe(London: Pinter, 1993).
28ـ نک: کلینتون، دیوید، دو رویه منفعت ملی، اصغر افتخاری، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی،
1379،صص، 178ـ88.
30- See: Scott, Allen (Edi),The Limits of Globalization, London, Routledge, 1997.
31ـ در این باره مقالات متعددی نگاشته شده است که می‌توان به آثار گار، محمدایوب، دیویدلتیل،
استین،سورکه و کمپ آن در کتاب زیر اشاره داشت:
Crovker, Chester & Fen O. Hampson,Managing Global Chaos: Sources of & Responses
to
International Conflicts, Washington D. C., U.s. Institute of Peace Press, 1996.
همچنین نک: اصغر افتخاری (به اهتمام)، خشونت و جامعه، تهران، سفیر، 1379.
35ـ واتز، مالکوم، جهانی شدن، پیشن (یادداشت شماره 4)، ص 143.
)