پیدایش پدیدههای اجتماعی در گرو فراهم آمدن دو دسته از شرایط عینی و ذهنی است که در این میان مباحث نظری - که از آنها به بُعد ذهنی تعبیر میشود - به حکم عقل از تقدم برخوردارند. این تقدم نیز زاییده "محاسبهگری" انسان دوراندیش است که اقتضا میکند فرد قبل از پرداختن به هر عملی زوایای مختلف آن را سنجیده و سپس دست به فعالیت زند.