موانع فرهنگی توسعه در ایران

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر

چکیده

با توجه به اهمیت و نقش فرهنگ و همچنین ضعف ها و خلأهای اخلاقی و فرهنگی موجود در جهان امروز و تأکید بیش از پیش اندیشه ‏گران و سازمان های فرهنگی بر توسعه فرهنگی در دهه‏ های اخیر و روند اجتناب‏ ناپذیر آن، توسعه فرهنگی در دنیای کنونی ضروری و یرناپذیر به ‏نظر می‏ رسد. بنابراین در نوشتار حاضر ضمن ارایه تصویری از توسعه فرهنگی سعی می ‏شود مهمترین آفات ý موجود در بطن فرهنگ ایرانی که ریشه در تاریخ دیرین کشور ما دارند، مشخص شده و راهکار مناسب برای رفع آنها پیشنهاد شود. محور اصلی نوشتار حاضر آن است که، توسعه فرهنگی در کشور فرهنگ به عنوان یک عامل اصلی در تضمین سرنوشت ملت ‏ها، در آینده توسعه نیز دارای نقش و جایگاه مهمی می‏ باشد که عدم توجه به آن در طراحی الگوی توسعه کشور تأثیر منفی زیادی می‏گذارد. برای تبیین این واقعیت مؤلف در ابتدای نوشتار خود به تعریف و تحدید توسعه پرداخته و ضمن بیان اهداف اصلی فرآیند توسعه در یک کشور تصویری کلی از توسعه فرهنگی ترسیم کرده است. در ادامه توسعه فرهنگی به عنوان مولفه اصلی توسعه مورد ارزیابی و تحلیل واقع شده و ازحیث‏ت ئوریک‏جایگاه‏آن در نیل به اهداف توسعه مشخص ‏شده ‏است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Cultural Obstacles of Development in Iran

نویسنده [English]

  • seyed mohammad reza hosseini
چکیده [English]

Culture is an important factor in the destiny of nations and plays a significant role inpolitical development. In the first part of the article, after defining development and itsgoals, the author turns to political development and introduces cultural development asone of its main components. The second part of the article deals with politicaldevelopment in Iran. The author examines political culture and its main characteristics inIran. Lack of motivation for achievement, the influence of myths, too much respect fordescent, emotionality, "imitationalism", subjectivism, and a tendency toward violence areintroduced as the main cultural barriers to political development in Iran. The authorsuggests that political development cannot be achieved unless these cultural obstacles areovercome.    

1- مرتضوی، شهرناز، آشنایی با روانشناسی بین فرهنگی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1355، ص 11.
2- آشوری، داریوش، تعریف و مفهوم فرهنگ، تهران، مرکز اسناد آسیا، 1357، ص 6.
3- در این ارتباط رک:
Weiner, Myron, Samuel P. Huntington, Understanding Political Development Boston,
Toronto, Little Brown & Company, 1983, p. 22.
مرتضوی، شهرناز، پیشین، ص 11.
4- آگ‏برن، نیم‏کف، زمینه جامعه‏شناسی، اقتباس از: آریان‏پور، تهران، دهخدا، 1349، ص 100.
5- روح‏الامینی، محمود، زمینه فرهنگ‏شناسی، تهران، عطار، 1368، ص 24.
6- پرویزیان، پرویز، نوسازی سیاسی ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم، تهران، آیدا، 2535، ص 37.
7- Pye, Lucian, Political Culture & Political Development, Princeton, University
Press, 1965,p. 513.
8- سیف‏زاده، سیدحسین، نوسازی و دگرگونی سیاسی، تهران، سفیر، 1368، ص 89.
9- شعبانی، رضا، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، تهران، قومس، 1371، ص 89.
10- جهت مطالعه بیشتر پیرامون این رویکردها رک: سیف‏زاده، پیشین.
11- قوام، سیدعبدالعلی، توسعه سیاسی و تحول اداری، تهران، قومس، 1371.
 
12- همان.
13- قوام، سیدعبدالعلی، « بی‏اعتمادی و نظام‏های سیاسی»، مجله جامعه سالم، سال 2، ش 6، ص 4.
14- همان.
15- شعبانی، رضا، پیشین، ص 74.
 
16- فروند، ژولین، جامعه‏شناسی ماکس‏وبر، عبدالحسین نیک‏گهر، تهران، نیکان، ، 1362ص 241.
17- مختاری، محمد، اسطوره زال، تهران، آگد، 1369، ص 33.
18- عظیمی، فخرالدین، « عالمی و آدمی از نو: زمینه‏های فکری و تحقق تاریخی فرهنگ و جامعه مدرن»، مجله
نگاه نو، ش 9، 1371، صص 20 و 19.
19- ستاری، جلال، زبان افسری افسانه‏ها، تهران، قومس، 1364، ص 146.
20- عظیمی، فخرالدین، پیشین، ص 19.
21- شعبانی، رضا، پیشین، ص 218.
22- همان.
23- وینر، مایرون، نوسازی جامعه، رحمت الله مراغه‏ای، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی، 1355، ص212.
24- جمالزاده، سیدمحمدعلی، « خلقیات ما ایرانیان»، مجله مسائل ایران، ش 4، بی‏تا، صص 2-81.
25- ایزدی، محمدعلی، نجات از ظلم، نجات از جهل، نجات از فقر، کانادا، بی‏تا، 1362، صص 4-92.
26- همان.
27- جمالزاده، سیدعلی، پیشین، ص 156.
28- حافظیه، علی، علل سقوط شاه، لوس‏آنجلس، مؤسسه مطالعات و تحقیقات خاورمیانه، 1990، صص8-244.
29- به نقل از: جمالزاده، پیشین، ص 111.
30- حافظیه، پیشین، صص 3-251.
31- جمالزاده، پیشین، ص 91.
32- حافظیه، پیشین، ص 253.
33- همان، صص 9-248.
34- سرمدی، بهزاد، « تأملاتی درباره فرهنگ سیاسی جامعه ایران»، مجله اختر، دفتر 9، پاریس، 1369، صص 1-
20.
35- جمالزاده، پیشین، ص 69.
36- بازرگان، مهدی، سازگاری ایرانی، تهران، پیام آزادی، بی‏تا، ص 58.
37- همان.
38- سرمدی، پیشین، صص 24-6.
39- طباطبایی، سیدجواد، تأملاتی در رویارویی فرهنگ ایران و غرب، مجموعه مقالات کنفرانس تهاجم فرهنگی،
تهران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، دی‏ماه 72، ص 32.