موانع فرهنگی توسعه در ایران

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر

چکیده

با توجه به اهمیت و نقش فرهنگ و همچنین ضعف ها و خلأهای اخلاقی و فرهنگی موجود در جهان امروز و تأکید بیش از پیش اندیشه ‏گران و سازمان های فرهنگی بر توسعه فرهنگی در دهه‏ های اخیر و روند اجتناب‏ ناپذیر آن، توسعه فرهنگی در دنیای کنونی ضروری و یرناپذیر به ‏نظر می‏ رسد. بنابراین در نوشتار حاضر ضمن ارایه تصویری از توسعه فرهنگی سعی می ‏شود مهمترین آفات ý موجود در بطن فرهنگ ایرانی که ریشه در تاریخ دیرین کشور ما دارند، مشخص شده و راهکار مناسب برای رفع آنها پیشنهاد شود. محور اصلی نوشتار حاضر آن است که، توسعه فرهنگی در کشور فرهنگ به عنوان یک عامل اصلی در تضمین سرنوشت ملت ‏ها، در آینده توسعه نیز دارای نقش و جایگاه مهمی می‏ باشد که عدم توجه به آن در طراحی الگوی توسعه کشور تأثیر منفی زیادی می‏گذارد. برای تبیین این واقعیت مؤلف در ابتدای نوشتار خود به تعریف و تحدید توسعه پرداخته و ضمن بیان اهداف اصلی فرآیند توسعه در یک کشور تصویری کلی از توسعه فرهنگی ترسیم کرده است. در ادامه توسعه فرهنگی به عنوان مولفه اصلی توسعه مورد ارزیابی و تحلیل واقع شده و ازحیث‏ت ئوریک‏جایگاه‏آن در نیل به اهداف توسعه مشخص ‏شده ‏است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1- مرتضوی، شهرناز، آشنایی با روانشناسی بین فرهنگی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1355، ص 11.
2- آشوری، داریوش، تعریف و مفهوم فرهنگ، تهران، مرکز اسناد آسیا، 1357، ص 6.
3- در این ارتباط رک:
Weiner, Myron, Samuel P. Huntington, Understanding Political Development Boston,
Toronto, Little Brown & Company, 1983, p. 22.
مرتضوی، شهرناز، پیشین، ص 11.
4- آگ‏برن، نیم‏کف، زمینه جامعه‏شناسی، اقتباس از: آریان‏پور، تهران، دهخدا، 1349، ص 100.
5- روح‏الامینی، محمود، زمینه فرهنگ‏شناسی، تهران، عطار، 1368، ص 24.
6- پرویزیان، پرویز، نوسازی سیاسی ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم، تهران، آیدا، 2535، ص 37.
7- Pye, Lucian, Political Culture & Political Development, Princeton, University
Press, 1965,p. 513.
8- سیف‏زاده، سیدحسین، نوسازی و دگرگونی سیاسی، تهران، سفیر، 1368، ص 89.
9- شعبانی، رضا، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، تهران، قومس، 1371، ص 89.
10- جهت مطالعه بیشتر پیرامون این رویکردها رک: سیف‏زاده، پیشین.
11- قوام، سیدعبدالعلی، توسعه سیاسی و تحول اداری، تهران، قومس، 1371.
 
12- همان.
13- قوام، سیدعبدالعلی، « بی‏اعتمادی و نظام‏های سیاسی»، مجله جامعه سالم، سال 2، ش 6، ص 4.
14- همان.
15- شعبانی، رضا، پیشین، ص 74.
 
16- فروند، ژولین، جامعه‏شناسی ماکس‏وبر، عبدالحسین نیک‏گهر، تهران، نیکان، ، 1362ص 241.
17- مختاری، محمد، اسطوره زال، تهران، آگد، 1369، ص 33.
18- عظیمی، فخرالدین، « عالمی و آدمی از نو: زمینه‏های فکری و تحقق تاریخی فرهنگ و جامعه مدرن»، مجله
نگاه نو، ش 9، 1371، صص 20 و 19.
19- ستاری، جلال، زبان افسری افسانه‏ها، تهران، قومس، 1364، ص 146.
20- عظیمی، فخرالدین، پیشین، ص 19.
21- شعبانی، رضا، پیشین، ص 218.
22- همان.
23- وینر، مایرون، نوسازی جامعه، رحمت الله مراغه‏ای، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی، 1355، ص212.
24- جمالزاده، سیدمحمدعلی، « خلقیات ما ایرانیان»، مجله مسائل ایران، ش 4، بی‏تا، صص 2-81.
25- ایزدی، محمدعلی، نجات از ظلم، نجات از جهل، نجات از فقر، کانادا، بی‏تا، 1362، صص 4-92.
26- همان.
27- جمالزاده، سیدعلی، پیشین، ص 156.
28- حافظیه، علی، علل سقوط شاه، لوس‏آنجلس، مؤسسه مطالعات و تحقیقات خاورمیانه، 1990، صص8-244.
29- به نقل از: جمالزاده، پیشین، ص 111.
30- حافظیه، پیشین، صص 3-251.
31- جمالزاده، پیشین، ص 91.
32- حافظیه، پیشین، ص 253.
33- همان، صص 9-248.
34- سرمدی، بهزاد، « تأملاتی درباره فرهنگ سیاسی جامعه ایران»، مجله اختر، دفتر 9، پاریس، 1369، صص 1-
20.
35- جمالزاده، پیشین، ص 69.
36- بازرگان، مهدی، سازگاری ایرانی، تهران، پیام آزادی، بی‏تا، ص 58.
37- همان.
38- سرمدی، پیشین، صص 24-6.
39- طباطبایی، سیدجواد، تأملاتی در رویارویی فرهنگ ایران و غرب، مجموعه مقالات کنفرانس تهاجم فرهنگی،
تهران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، دی‏ماه 72، ص 32.