شکاف حکمرانی در نظام اطلاعاتی جمهوری ‏‏اسلامی ایران‏

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

چکیده

نظام اطلاعاتی در جمهوری ‏‏اسلامی ایران‏ از سال 1357 تاکنون به جهت گفتمان، عملکرد، ساختار، کارگزار و توانمندی از ارزیابی‏ های متفاوتی برخوردار بوده است. حوزه اطلاعات در نظام ‏های سیاسی از عرصه‏ های راهبردی و حاکمیتی به حساب ‏می‏ آید که نباید دچار مشکل شود. رخدادها و مسائل مستحدثه برای نظام اطلاعاتی ایران طی سال ‏های اخیر، نگرانی از بروز ناکارامدی و شکاف بین نهادهای اطلاعاتی را افزایش داده است. پرسش مقاله حاضر ناظر بر چیستی شکاف حکمرانی اطلاعاتی و تبیین نشانگان و وضعیت آن در نظام اطلاعاتی جمهوری ‏‏اسلامی ایران‏ ‏است. نوع ‏شناسی مقاله حاضر بر اساس هدف از نوع توصیفی، روش پژوهش مقاله موردکاوی، روش گردآوری اطلاعات به طریق اسنادی و پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نوع دلفی ‏است.

کلیدواژه‌ها


احمدی میانجی، علی (1374)، لزوم وزارت اطلاعات در حکومت اسلامی، قم: دفتر نشر برگزیده
آذر، عادل، فرزانه خسروانی و رضا جلالی (1398)، تحقیق در عملیات نرم: رویکردهای ساختاردهی مسئله، تهران: سازمان مدیریت صنعتی
پژوهشکده مطالعات راهبردی (1398)، چرایی و چگونگی ناکارامدسازی نظام‏های سیاسی (گزارش علمی)، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
پورسعید، فرزاد، گردآورنده (1399)، کارامدی نظام سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
تقوی، امیر (1385)، جامعه اطلاعاتی ایران، تهران: دانشکده اطلاعات
عبداله‏زاده، حسن، محمدرضا قائدی و حمیدرضا حقیقت (تابستان 1399)، جایگاه سرمایه اجتماعی در اندیشه امام خمینی(ره)، فصلنامه جامعه‏شناسی سیاسی ایران، سال سوم، شماره 10
علیخانی، علی (1399)، نظریه سلاح اطلاعات، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 23، شماره 89
فولادیان، مجید (1393)، جامعه‏شناسی کاریزمای ملی: مطالعه تطبیقی- تاریخی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، تهران: دانشگاه تهران.
قاضی‏زاده، علیرضا (1399)، غافلگیری راهبردی و حکمرانی امنیت ملی در جمهوری ‏‏اسلامی ایران‏، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 23، شماره 4، مسلسل 90
قاضی‏زاده، علیرضا (1400)، مسائل راهبردی امنیت ملی جمهوری ‏‏اسلامی ایران‏، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
کاظمیان، غلامرضا، وجه‏الله قربانی‏زاده، رضا واعظی و مرضیه شاه‏محمدی (1398)، الگوی نقش و ساختار حکمروایی محلی در نظام مدیریتی ایران، مدیریت دولتی، سال 11، شماره 2
گراف، باب دا (1396)، روش نظام‏مند برای نگاه به آینده اطلاعات، در کتاب آینده اطلاعات: چالش‏های قرن بیست‏ویکم، ویراسته ایزابل دویوشتاین، بن یا یونگ و یوپ فان راین، ترجمه مهدی پیروز و مهدی باکری، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی
گیل، پیتر (1380)، سیاست‏های پلیسی: اطلاعات امنیتی و ‏‏دولت‏ها‏ی لیبرال دموکراتیک، ترجمه معاونت پژوهشی دانشکده اطلاعات، تهران: انتشارات دانشکده اطلاعات
لیپست، مارتین سیمور (1374)، مشروعیت و کارامدی، ترجمه رضا زینب، مجله فرهنگ توسعه، شماره 18
مهدی بیگی، نجمه و اسماعیل یعقوبی (1400)، ‏‏سازمان‏ها‏ی هوشمند: رهیافت توسعه مبتنی بر اصلاح نظام اداری، فصلنامه حکمرانی و توسعه، دوره 2، شماره 2
میرمحمدی، مهدی و غلامرضا سالارکیا (1398)، ‏‏سازمان‏ها‏ی اطلاعاتی: چارچوبی برای تحلیل، تهران: ابرار معاصر
نصری، قدیر و فاطمه مرسلی (1398)، شکاف‏های اجتماعی نوپدید و تحلیل مشروعیت سیاسی: با تمرکز بر روندهای راهبردی در ایران امروز (1396 تا 1406)، دوفصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، سال دهم، شماره اول
نورمحمدی، مهدی (1400)، تمرکزگرایی یا تکثرگرایی در مدیریت اطلاعاتی: یک مناظره نظری ایرانی (گزارش پژوهشی)، تهران: پژوهشکده اطلاعات
ویرتز، جیمز جی (1399)، درک شکست‏های اطلاعاتی، ترجمه عطاالله مقامی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی
هدایتی، علیرضا (1399)، چارچوب تطبیقی نظام مدیریت اطلاعاتی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی
 
Bratianu, Constantin & et al (2004), Developing Strategic Thinking in Business Education, Management Dynamics in the Knowledge Economy
Davies, Philip H. J. (2012), Intelligence and government in Britain and the United States: a comparative perspective, California: Prager press
Meehan, Elizabeth M. (2003). From government to governance, civic participation and’new politics’: The context of potential opportunities for the better representation of women. Belfast: Centre for Advancement of Women in Politics, Queen’s University Belfast.
The World Bank (2006), "A decade of measuring the quality of governance," The World Bank, Washington, DC.