مسائل و چالش‌های حکمرانی محلی در استان تهران

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

حکمرانی مطلوب از یک سری اصول و رویه‏ های مشترک و جهانی تبعیت می‏ کند که بستگی به محیط جغرافیایی یا مقطع زمانی خاصی ندارد اما همواره بخش قابل ‏توجهی از اصول و رویه‏ های حکمرانی متأثر از ملاحظات محیطی بوده و وابسته به شرایط زمانی و مکانی خاص است. بر این اساس، حکمرانی کارامد و مطلوب در مقیاسی کوچک‏تر مانند استان تهران مستلزم بررسی عناصر و مؤلفه‏ های خاص و منحصر به فرد همین استان است. با این فرض، این مقاله به بررسی و تحلیل مسائل و چالش‏ های حکمرانی محلی در استان تهران می ‏پردازد. بدین منظور، ابتدا با بهره ‏گیری از مصاحبه باز با خبرگان و مسئولین اجرایی استان، مسائل و چالش ‏ها استخراج شده و سپس با استفاده از نرم‏ افزار میک‌مک به تحلیل ساختاری این مسائل و چالش‏ ها پرداخته ‏می‏ شود. نتایج و یافته‏ ها حکایت از آن دارد که مسائل و چالش‏ های حکمرانی استان تهران ناشی از چهار حلقه ناکارامدی، نارضایتی، محرومیت و ناامنی است که بیش از آنکه مردم در آن‌ها نقش داشته باشند، دولت‌ساخته/ پایه هستند و بنابراین برای حل این مسائل بیش و پیش از هر چیز باید قواعد حکمرانی ملی و استانی از طریق کاهش نقش دولت در امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی اصلاح شود.

کلیدواژه‌ها


- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران (1398)، پایش ملی محیط کسب ‌و کار کشور، تهران: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
- استروس، انسلم و جولیت کربین (1390)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‏ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
- ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی (1390)، «تحلیل محتوای کیفی»، پژوهش، سال سوم، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 44-15.
- آذر، عادل و همکاران (1392)، تحقیق در عملیات نرم، رویکردهای ساختاردهی مسئله، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
- ببی، ارل (1384)، روش‏‏های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه رضا فاضل، تهران: سمت.
- بلیکی، نورمن (1390)، طراحی پژوهش‏‏های اجتماعی، ترجمه غلامحسین حبیبی، تهران: جهاد دانشگاهی.
- پایگاه اطلاع‏رسانی سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان تهران (1398)، «اینفوگرافی شاخص‏های اقتصادی استان تهران». قابل دسترس در: http://amar.thmporg.ir/
- درگاه ملی آمار (1397). قابل دسترس در: https://www.amar.org
- دفتر آمار و اطلاعات استانداری تهران (1395)، «کتابخانه، کتاب، اعضا و مراجعین به کتابخانه‏های عمومی تحت پوشش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران». قابل دسترس در: http://amar.thmporg.ir/tehran-esc/
- دلاور، علی (1383)، مبانی نظری و عملی پژوهش، تهران: انتشارات رشد.
- سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان تهران (1395)، سالنامه آماری 1395 استان تهران، معاونت آمار و اطلاعات.
- سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان تهران (1397)، «درآمدها و هزینه‏های خانوار شهری و روستایی در استان تهران»، قابل دسترس در: http://amar.thmporg.ir/tehran-socio-economic/household-income/
- سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان تهران (1398)، رتبه‏بندی استان‏‏های کشور از نگاه برخی شاخص‏‏های آماری، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان تهران.
- سالدنا، جانی (1395)، راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی، ترجمه عبدالله گیویان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- فراست‏خواه، مقصود (1395)، روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تاکید بر نظریه برپایه، تهران: آگاه.
- قاسمی موقر، حمیدرضا (1397)، نتایج طرح نیروی کار استان تهران سال 1396، سازمان مدیریت و برنامه‎ریزی استان تهران– معاونت آمار و اطلاعات.
- قاسمی موقر، حمیدرضا، سید مسعود سجادی و گیتی مرتضائیان (1396)، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، سازمان برنامه و بودجه استان تهران، معاونت آمار و اطلاعات.
- محمدپور، احمد (1392)، تجربه نوسازی: مطالعه تغییر و توسعه در هورامان با روش نظریه زمینه‏ای، تهران، نشر جامعه‏شناسان.
- مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) (1398)، «بررسی دیدگاه مردم تهران در خصوص مسائل روز جامعه»، تهران: مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا).
- مرکز آمار ایران (1395)، «سالنامه آماری کشور». قابل دسترس در:
 https://www.amar.org.ir/Portals/0/ Files/fulltext/1395/n_Salname_95-V3.pdf.
- مرکز آمار ایران (1396)، «میزان حضور و پراکندگی اتباع بیگانه در استان تهران». قابل دسترس در:
 https://ww w.amar.org.ir/Portals/0/Files/fulltext/1388/tehran-manategh-85.pdf.
- مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (1396)، «پزشکان شاغل در دانشگاه‏های شهر تهران بر حسب تخصص». قابل دسترس در: https://iums.ac.ir/
- مرکز پژوهش‏‏های مجلس شورای اسلامی (1398)، پایش امنیت سرمایه‌گذاری کشور، تهران: مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی.
- مرکز رصد اجتماعی کشور (1394)، سرمایه اجتماعی ایران، تهران: وزارت کشور.
- مولایی محمدمهدی و حامد طالبیان (1395)، «آینده‎پژوهشی مسائل ایران با روش تحلیل ساختاری»، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست و سوم، شماره86، صص 32-5.
- نصر، احمدرضا و صدیق کریمی (1391)، «روش‏های تجزیه و تحلیل داده‏‏های مصاحبه»، پژوهش، سال چهارم، شماره اول، صص 94-71.
 - نیومن، ویلیام لاورنس (1389)، شیوه‏‏های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمّی، ترجمه حسن دانایی‏فرد و سید حسین کاظمی، جلد دوم، تهران: کتاب مهربان نشر.
- وزارت اقتصاد و دارایی (1396)، احساس شادی و نشاط در کشور، تهران: وزارت اقتصاد و دارایی.
- وزارت راه و شهرسازی (1388)، «آمایش استان تهران». قابل دسترس در: https://www.mrud.ir/.
- ویکی‏پدیا (1397)، «تهران». قابل دسترس در: https://fa.wikipedia.org/wiki/.
 
- Ahmed, M. T. (2010), Ecosystems and Human Well-being: El Maghara, Northern Sinai, Egypt. UNEP/Earthprint.
- Attri, R., Dev, N., & Sharma, V. (2003), ''Interpretive Structural Modelling (ISM) Approach: an Overview'', Research Journal of Management Sciences2319, 1171.
- Benjumea-Arias, M., Castañeda, L., & Valencia-Arias, A. (2016), ''Structural Analysis of Strategic Variables through Micmac Use: Case Study'', Mediterranean Journal of Social Sciences, 7(4): 11.
- Gallie, Walter Bryce (1956), "Essentially Contested Concepts", Proceedings of the Aristotelian Society, Vol. 56. Aristotelian Society, Wiley.
- Godet, A. J.; Meunier, M. F.; Roubelat, F. (2003), ''Structural Analysis with the MICMAC Method & Actors’ Strategy with MACTOR Metho'', in Glenn, J. C.; Gordon, T. J., (eds), AC/UNU Millennium Project: Futures Research Methodology-V2. Washington DC: AC/UNU Publ.
- Godet, M. (2006), Creating Futures: Scenario Planning as a Strategic Management Tool, Economica Publish, France.
- Godet, M. and P. Durance (2011), Strategic Foresight for Corporate and Regional Development, Dunod and Unesco.
- Godet, M., Durance, P., & Gerber, A. (2008), Strategic Foresight, la Prospective, Use and Misuse of Scenario Building, Circle of Future Entrepreneurs (CEF). Available at: http://www.laprospective.fr/.
- Gordon, T. J. (1994), Cross-impact Method, American Council for the United Nations University.
- Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005), ''Three Approaches to Qualitative Content Analysis'', Qualitative Health Research, 15(9): 1277-1288.
- Jharkharia S. and Shankar R. (2005), ''IT- Enablement of Supply Chains: Understanding the Barriers'', Journal of Enterprise Information Management, 18(1): 11-27.
- Laprospective (2019), Available at: http://en.laprospective.fr/methods-ofprospec tive/softwares-cloud-version/4-micmac.html.
- Sage A.P. (1977), Interpretive Structural Modeling: Methodology for Large Scale Systems, New York, NY: McGraw-Hill.
- Sartori, Giovanni (1970), ''Concept Misformation in Comparative Politics'', American Political Science Review, 64(4): 1033-1053.
- Villacorta, P. J., Masegosa, A. D., Castellanos, D., & Lamata, M. T. (2012), ''A Linguistic Approach to Structural Analysis in Prospective Studies'', International Conference on Information Processing and Management of Uncertainty in Knowledge-Based Systems, Berlin, and Heidelberg: Springer, pp. 150-159.
- Warfield J.W. (1974), ''Developing Interconnected Matrices in Structural Modelling'', IEEE Transactions on Systems Men and Cybernetics, 4(1): 51-81.
- Zali, N., & Motavaf, S. H. (2017), ''Identification of Regional development Drivers by Scenario Planning'', International Journal of Urban Management and Energy Sustainability, 1(2): 90-103.