مدل مفهومی سازماندهی در ناآرامی‏ های خیابانی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

* دکتری علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در این مقاله تلاش شده است مدلی مفهومی برای سازماندهی در ناآرامی‏های خیابانی ترسیم شود. مسئله این پژوهش، فقدان تعریف مشترک یا بین‏ذهنی از سازماندهی و شاخص‏های آن بوده و تلاش می‏ شود ضمن تعریف سازماندهی و ارائه شاخص‏ های آن، عوامل مؤثر بر سازماندهی ناآرامی خیابانی نیز شناخته شود. در این پژوهش به دو سؤال پاسخ داده می‏شود. اول اینکه شاخص‏های سازماندهی ناآرامی خیابانی کدامند؟ و دوم اینکه، چه عواملی بر میزان سازماندهی در ناآرامی خیابانی مؤثر هستند؟ برای پاسخ به این سوالات از نظریات چارلز تیلی و تدرابرت گر، مدل مفهومی برای سازماندهی ناآرامی‏ها استنباط شد. همچنین، پرسش‏نامه‏ای ارائه شد که به کمک آن امکان ارزیابی سازماندهی در هر حرکت جمعی وجود دارد. یافته‏های این پژوهش نشان می‏دهد که مهم‏ترین شاخص‏ های سازماندهی ناآرامی خیابانی عبارتند از «وجود تقسیم‏ کار و نقش ‏های تخصصی بین مخالفان»، «وجود حداقل یک خزانه عمومی از منابع عمده مانند پول، سلاح، اطلاعات یا چیز دیگری به‏ همراه مکانیسمی برای توزیع آنها» و «میزان تمایز سلسله ‏مراتبی در بین مخالفان و شکل‏گیری رهبری و کادر».
 

کلیدواژه‌ها


احمدی منش، حسین (1394) سازماندهی در انقلاب اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دوازدهم، ، شماره 40.
اعتمادی، امیرحسین (1398) ایران را پس می‏گیریم، فرشگرد، www.farashgardfoundation.com‎، 28/11/2019.
پناهی، محمدحسین (1389) نظریههای انقلاب: وقوع، فرآیند و پیامدها. تهران: سمت.
پورسعید، فرزاد (1390) ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪای اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان و اﻧﻘﻼب ﻣﺼﺮ، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره دوم.
توفکچی، زینب (1397) عصر طلایی آزادی بیان و سکۀ از رونق افتادۀ دموکراسی، ترجمان، دسترسی در http://tarjomaan.com/neveshtar/9002
تیلی، چارلز (1385) از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدی‏زاد. تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
شورای ملی مقاومت ایران (1398) فعالیت کانون‌های شورشی و هواداران مجاهدین در شهرهای ایران، mojahedin.org.
درویش‏پور، مهرداد (1398) نقش اپوزیسیون خارج از کشور در جریانات اعتراضات 98، یورونیوز، 28/11/2019.
رحمانی فضلی، عبدالرضا (۱۳۹۷) اعتراضات مردمی را سازماندهی شده نمی‌دانیم، روزنامه اطلاعات.
رحمانی فضلی، عبدالرضا (1398) گزارشی از اعتراضات سراسری از ۲۴ تا ۲۶ آبان، صدا و سیمای جمهوری اسلامی، برنامه نگاه یک.
ک‍اس‍ت‍ل‍ز، م‍ان‍وئ‍ل (1393)‌ شبکه‌های خشم و امید: جنبش‌های اجتماعی در عصر اینترنت، ترجمه مجتبی قلی‌پور. تهران: نشر مرکز.
گر، تد رابرت (1377) چرا انسان‌ها شورش می‏کنند، ترجمه علی مرشدی زاد. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مظلوم‌زاده، ابوالفضل (۱۳۹۸) تصویری از جامعه‌ی اعتراضی ایران، دو سال پس از دی‌ماه ۹۶، زیتون، شماره 69306