نظریه سلاح اطلاعات

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی وزارت علوم تحقیقات و فناوری

چکیده

در این مقاله تلاش بر آن است تا با بررسی چالش‏های ناشی از عصر اطلاعات بر سازمان‏های اطلاعاتی، چارچوب نظری جایگزینی برای مدیریت سازمان‏های اطلاعاتی و نقش‏آفرینی آنها در امنیت ملی ارائه شود. نویسنده با نقد الگوی سنتی کارکرد سازمان‏های اطلاعاتی که بر سه رکن «کشف اسرار»، «رابطه تولید کننده- مشتری میان اطلاعات و سیاست» و «گزارش اطلاعاتی» استوار است، استدلال می‏کند که تداوم الگوی سنتی در عصر اطلاعات و جهانی‏شدن، نمی‏تواند تأمین‏کننده انتظار کشورداران برای نقش‏آفرینی موثر سازمان‏های اطلاعاتی در امنیت ملی باشد. با ارائه چارچوب نظری جایگزینی با عنوان «سلاح اطلاعات»، نویسنده بر آن است که واحدها و قضایای این نظریه درباره نقش و کارکرد سازمان‏های اطلاعاتی، متناسب با عصر جهانی‏شدن هستند و از طریق تولید قدرت اطلاعاتی می‏توانند رسالت اطلاعات برای تأمین امنیت ملی را محقق کنند. این نظریه به‏جای آنکه اطلاعات را نهادی برای کشف اسرار بداند، آن را سلاحی برای جنگاوری پنهان معرفی می‏کند.
 

کلیدواژه‌ها


دانایی‎فرد، حسن (1389) نظریه‎پردازی: مبانی و روش‎شناسی‎ها، انتشارات سمت.
سالارکیا، غلامرضا (1392) انقلاب منابع آشکار در هزاره سوم: چالش هستی‏شناختی اطلاعات، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 14، شماره 53، پاییز 1390.
سالارکیا، غلامرضا، میرمحمدی، مهدی(1397) سیاست‏زدگی در سازمان‏های اطلاعاتی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
قاضی‌زاده، علیرضا (1391) فناوری و قدرت اطلاعاتی:‌ از افزایش شناخت تا ارتقای توان کنترل، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 15، شماره 56، تابستان 1391.
صدیق، میرابراهیم (1395) انقلاب سایبری و تحول در پدیده جاسوسی، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 19، شماره 71.
میرمحمدی، مهدی (1390) مطالعات اطلاعاتی: هستی‏شناسی مستقل، روش‏شناسی وابسته و نظریه‏پردازی ضعیف، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال ششم، شماره دوم.
میرمحمدی، مهدی (1392) اطلاعات به مثابه علم: مقدمه‏ای بر مطالعات اطلاعاتی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Andrew, Christopher and Dilks, David (1984) The Missing Dimension: Governments and Intelligence Communities in the Twentieth Century, Urbana, IL: University of Illinois Press.
Barger, Deborah G. (2005) Toward a Revolution in Intelligence Affairs, RAND.
Scott, Len and Jackson, Peter (2004) The Study of Intelligence in Theory and Practice, Intelligence and National Security, Vol. 19, Summer 2004.