اطلاعات سیاسی ‏شده و سیاسی‏ شدن اطلاعات؛ تفاوت‏ ها و پیامد‏‏ها

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه آموزش علوم انسانی، دانشکده علوم و فنون فارابی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر ضمن تبیین تفاوت‏‏های ‏‏شکل‏ گیری «اطلاعات سیاسیشده» و «‏سیاسی‏ شدن اطلاعات»، به این پرسش می ‏پردازد که ‏سیاست ‏زدگی اطلاعات، چه پیامد‏‏هایی برای دستگاه‏‏های اطلاعاتی و سیاسی به همراه دارد؟ در پاسخ به ترتیب از روش‏‏‏‏های تحقیق تفسیری (ابزار فیشبرداری) و توصیفی پیمایشی (ابزار پرسش‏نامه) و برای تجزیه ‏و تحلیل داده‏‏‏‏ها از تحلیل موضوعی و آزمون‎‏‏‏‏های بارتلت و تحلیل عاملی ‏تأییدی استفاده شد. یافته‏‏‏‏های پژوهش نشان میدهد که «اطلاعات سیاسیشده» و «‏سیاسی ‏شدن اطلاعات» از طریق دوازده زمینه، به لحاظ ‏‏شکل ‏گیری با یکدیگر تفاوت ماهوی دارند. فرجام هر دو معضل «اطلاعات سیاسیشده» و «‏سیاسی ‏شدن اطلاعات»، مشابه بوده و در واقع، تأثیرپذیری نهایی اطلاعات از سیاست، دوری سازمان اطلاعاتی از هویت و رفتار حرفه ‏ای و ناکارامدی نظام سیاسی است.

کلیدواژه‌ها


آستانا، ان‏سی و نیرمال، آنجالی (1395)، مدیریت اطلاعات و امور امنیتی، ترجمه علی غیرتمند، تهران: پژوهشکده مطالعات کاربردی قلم.
آقابخشی، علی و افشاری‌راد، مینو (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
افروغ، عماد (02/09/1388)، آفات ‏سیاست‏زدگی، روزنامه مردم‌سالاری، شماره 2229.
اندرگ، مایکل (1392)، اخلاق اطلاعاتی: بسترسازی برای دومین حرفه قدیمی ج‏‏هان، در لاک کی، جانسون، راهنمای مطالعات اطلاعاتی، ترجمه صفت‏الله قاسمی، روح‏اله قادری و اسماعیل عبداللهی، تهران: دانشگاه جامع امام حسین.
بار-جوزف، یوری (1394)، مداخله اطلاعات در سیاست کشور‏‏های دموکراتیک. ترجمه معاونت پژوهش و تولید علم، تهران: دانشکده اطلاعات
پیروز، مهدی (1392)، در باب ‏سیاست‏زدگی در سرویس‌‏‏های اطلاعاتی: علل، پیامد‏‏ها و راهکار‏‏ها، فصلنامه اطلاعاتی- حفاظتی جامعه اطلاعاتی، 5 (2)، 33-66.
خسروی، علیرضا (1390)، ‏سیاست‏زدگی اطلاعات: از بی‌هویتی سازمان اطلاعاتی تا ناکامی نظام سیاسی، مطالعات راهبردی، 14 (3)، 103-126.
خلیلی، ابراهیم و نادی، حمیدرضا (1400)، مبانی اطلاعات، تهران: دانشکده علوم و فنون فارابی.
دانایی‌فرد، حسن؛ صادقی، محمدرضا و مصطفی‌زاده، معصومه (1394)، واکاوی و تحلیل تبعات ‏سیاست‏زدگی بوروکراسی در نظام‌‏‏های سیاسی، اندیشه مدیریت راهبردی، 9 (2)، 57-86.
سالارکیا، غلامرضا (1397)، ‏سیاست‏زدگی و کارامدی در نظام اجرایی، مطالعات راهبردی، 21 (4)، 35-59.
سالارکیا، غلامرضا؛ سرلک، محمدعلی؛ حضوری، محمدجواد و دانایی‌فرد، حسن (1396)، تحلیل پیش‌آیند‏‏های وقوع ‏سیاست‏زدگی اطلاعات، مطالعات قدرت نرم، 7 (16)، 170- 206.
سالارکیا، غلامرضا و میرمحمدی، مهدی (1397)، ‏سیاست‏زدگی در سازمان‌‏‏های اطلاعاتی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
شولسکی، ابرام (1394)، نبرد بی‌صدا: درک دنیای اطلاعات، ترجمه معاونت پژوهشی، تهران: دانشکده امام باقر(ع).
فرسون هیبس، کاترین و فرسون، راندولف (1394)، تفکر انتقادی در اطلاعات راهبردی، ترجمه معاونت پژوهش، تهران: دانشکده اطلاعات.
لوونتال، مارک ام (1394)، اطلاعات از اسرار تا سیاست: کارکرد‏‏ها و مأموریت‌‏‏های اطلاعات، ترجمه معاونت پژوهش و تولید علم، تهران: دانشکده اطلاعات.
معاونت پژوهش و تولید علم (1394الف)، تحلیل هشدار، تهران: دانشکده اطلاعات.
معاونت پژوهش و تولید علم (1394ب)، بررسی اطلاعاتی 3 (رابطه تحلیل‌گر و سیاست‌گذار)، همایش ملی روش‌‏‏های تحلیل اطلاعات، تهران: دانشکده اطلاعات.
معاونت پژوهش و تولید علم (1395)، نظریه و روش در اطلاعات. تهران: دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی.
نورمحمدی، مهدی (1395)، سازمان‌‏‏های اطلاعاتی و حوزه‌‏‏های تأثیر ملی، تهران: دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی.
 
Betts, Richard K. (2003), Politicization of Intelligence: Costs and Benefits, in Richard K. Betts & Thomas G. Mahnken (eds.), Paradoxes of Strategic Intelligence, pp. 57-76, Frank Cass.
Cawthra, G., Luckham, R. (2003), “ Democratic Control and Security sector”, in Cawthra and luckham, eds., Governing Insecurity: Democratic control of military and security Establishments in transitional democracies, London: zed Books.
Davis, Jack (2007), "Intelligence Analysts and Policy Maker: Benefit and Dangers of Tensions in the Relationship", in Loch K. Johnson (ed.); Strategic Intelligence, Vol. 2, pp.144-163.
Herman, Michael (2001), Intelligence Services in the Information Age, London: FranKass.
Jervis, Robert (2006), Reports, Politics and Intelligence Failures: The Case of Iraq,Journal of Strategic Studies, Vol. 29, No. 1.
Lefebure, Stephan (2004), "A Look at Intelligence Analysis", International Journal of Intelligence and Counterintelligence, vol.17, no. 2, pp. 231-264.
Lowenthal, Mark (2003), Intelligence from Secrets to policy, Washington: CQ Press.
Marrin, Stephan (2009), Intelligence Analysis and Decision Making: Methodological Challenges, In:Peter Gill, Intelligence Theory: Key Question and Debates, Routledge.
O’Connell, K, M. (2004), Thinking about Intelligence Comparatively, Brown Journal of World Affairs, Vol 6, No. 1, pp 189-199.
Pateman, R.Y (2003), Residual Uncertainty, Washington: University Press of America.
Pillar, Paul R. (2010), The Perils of Politicization, in: The Oxford Handbook of National Security Intelligence, Loch K. Johnson (editor), Oxford University Press.
Riste, Olav (2009), The Intelligence-Policy Maker Relationship and the Pliticization of Intelligence, in:Gregory F. Treverton, Wilhelm Agrell (Editors), National Intelligence Systems: Current Research and Future Prospects, Cambridge University Press.
Roger, Z. George (2004), "Fixing the problem of Analytical Mind-Sets: Alternative Analysis", International Journal of Intelligence and Counterintelligence, vol.17, no. 3,pp.385-404.
Treverton, Gregory F. (2008), Intelligence Analysis: Between “Politicization” and Irrelevance, in: Roger Z. George & James B. Bruce (eds.), Analyzing Intelligence, pp. 91-107, Georgetown University Press.
Wendt, A. (1992), Anarchy is what states make of it: the social construction of power politics, International Organisation 46 (2).
Witz, James J. (2007), "The intelligence- policy Nexus", in Loch K. Johnson (ed.); Strategic Intelligence, Vol.1, pp.139-150.
Zurn, Michael (2014), The Politicization of World Politics and its effects: Eight Propositions, European Political Science Review, Vol. 6, No. 1, pp 47 – 71.