مطالعه و تبیین اهداف و استراتژی‏ های عربستان در بحران یمن بر اساس مدل مکعب بحران چارلز هرمان

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین‏ الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین ‏الملل ، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که بر اساس مدل مکعب بحران، ادراک عربستان سعودی در قبال بحران یمن چگونه بوده و با استفاده از چه سازوکارهایی اقدام به مدیریت تحولات کرده است؟ یافته­ های پژوهش نشانگر این است که مطابق ادراک رهبران عربستان، بحران یمن در سطح «A» مکعب قرار دارد. این کشور با هدف تسخیر برخی مناطق استراتژیک همچون باب­ المندب، استان حضرالموت و بندر مکلا، استان المهره و بندر نشتون، بندر الحدیده و خروج از انحصار جغرافیایی در جنوب و برخی نواحی جنوب غربی، کنترل جریان حوثی‏ ها و ممانعت از روی کارآمدن نظام شیعی و فدرالیزه ­کردن یمن به نظام اقلیم ­ها، اقدام به بحران­ سازی کرده است و سوم اینکه تحت چنین شرایطی مدیریت هوشمند بحران و بهره‌گیری هم‌زمان از اهرم ­های تهاجمی و سخت (نظامی- امنیتی و اتحادسازی)، نیمه­ سخت (محاصره و فشار اقتصادی و معیشتی) و نرم (سیاسی- دیپلماتیک و رسانه ­ای) را در دستور کار قرار داده که هم تهدید حوثی‏ ها را رفع کند و هم اینکه به نیات ژئوپلیتیکی نائل آید. روش پژوهش کیفی بوده و شیوه گردآوری داده‌ها نیز تحلیلی اسنادی است.

کلیدواژه‌ها


  1. احمدیان، حسن و محمد زارع (1390)، استراتژی عربستان در برابر خیزش­های جهان عرب، فصلنامه رهنامه سیاست­گذاری، سال دوم، شماره ۲، صص 75-93.

    برزگر، کیهان (1392)، تحولات عربی- ایران و خاورمیانه، مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، چاپ اول.

    آژانس خبری سعودی‏پرس، توزیع ۲۰۰۰ سبد غذایی میان پناهجویان و خانواده های نیازمند در لبنان توسط مرکز ملک سلمان، https://Www.Spa.Gov.Sa/2390769

    جعفری ­ولدانی، اصغر و محمد امین‌آبادی (1395)، عربستان و معمای یمن، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 306، زمستان، صص 4-17.

    حسینی، سید محسن و سیدمحمدرضا موسوی (۱۳۹۳)، واکاوی سیاست خارجی آمریکا در قبال بیداری اسلامی، اولین کنگره ملی تفکر و پژوهش دینی، اردبیل. https://civilica.com/doc/370237

    حسینی، سیدحسین (1385)، بحران چیست وچگونه تعریف می­شود؟، فصلنامه آفاق امنیت، سال پنجم، شماره 1 و 2، دوره ۳۲ ، صفحه: ۵۱-۵۷.

    حشمت، فهیمه (۱۳۹۷)، واکاوی اقدامات نظامی ائتلاف به رهبری عربستان در یمن از منظر حقوق بشردوستانه بین‏المللی، فصلنامه سیاست خارجی، شماره 1، دوره ۳۲، شماره ۱ ، صص ۵۷-۸۷ .

    طاهری حاجی‏وند، احسان (۱۳۹۷)، بحران‏شناسی فرهنگی روابط بین‏الملل در سال ۲۰۱۶، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، دوره ۱۳، شماره ۱۳، صص 71-104.

    عبدالحسین­زاده، شراره (1397)، چرایی ورود ایران به پرونده­های منطقه­ای؟، مؤسسه مطالعات اندیشه‏سازان نور.

    العربیه (2019)، حوثی‏ها از آتش‏بس سوءاستفاده می‏کنند، https://farsi.alarabiya.net › 2019/04/06

    فتحی، محمدجواد و محمدجواد موسی‏نژاد (1398)، مطالعه تطبیقی ادراک و الگوی فدراسیون روسیه در مدیریت بحران­های سوریه و اوکراین بر اساس مدل مکعب بحران، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال ۱۶، سال ۱۶، شماره ۵۹، صص۸۳-۱۱۸ .

    مصلی‏نژاد، عباس (۱۳۹۴)، سیاست‏گذاری راهبردی در مدیریت بحران امنیتی یمن، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم ، شماره 3، صص 109- 139.

    منوری، سید علی و بنفشه رستمی (۱۳۹۶)، بازسازی ائتلاف­های آمریکا در حوزه عربی خلیج فارس، فصلنامه سیاست جهانی، دوره ششم، شماره ۱، صص 185- 210.

    نجات، سیدعلی و دیگران (۱۳۹۵)، راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن، فصلنامه مطالعات روابط بین‏الملل، دوره ۹ ، شماره ۳۳ ، صص ۱۳۷-۱۷۹.

    Almosawa, shuaibn (2022), As U.S. Focuses On Ukraine , Yemen Starves, Theintercept, available at: https://theintercept.com/2022/03/16/yemen-war-biden-us-support-saudi-arabia

    Ardemagn, Eleonora (2017), UAE-Backed Militias Maximize Yemen's Fragmentation, Istituto Affari Internazionali, policy paper.

    Ardemagni, Eleonora (2017), UAE-Backed Militias Maximize Yemen's Fragmentation, Istituto Affari Internazionali, policy paper.

    Dayton, bruce (2009), crisis managemen, prepared for the internationalnencyclopedia of peaceoxford university press, https://cdm.syr.edu/wp-content/uploads/2014/10/Crisis_Management_International_Encyclopedia_of_Peace.pdf.

    Ferris, jesse (2015), egypt’svietnam lessons from the last time cairo waded into war in yemen, foreignpolicy: https://foreignpolicy.com/2015/04/03/egypts-vietnam-yemen-nasser-sisi/.

    Haddad, mohammed (2022), infographic: yemen’s war explained in maps and charts, aljazeera, https://www.aljazeera.com/news/2022/2/9/yemens-war-explained-in-maps-and-charts-interactive

    Hermann, charles (1969), international crisis as a situational variable, international politics and foreign policy, edited by james rosenau, new york: free press.

    M .Sharp, Jeremy (2021), Yemen: Civil War and Regional Intervention, Congressional Research Service, https://sgp.fas.org/crs/mideast/R43960.pdf.

    Salisbury, Peter (2015), Yemen and the Saudi–Iranian Cold War, Chatham House, Middle East and North Africa Programme, Research Paper, https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/field/field_document/20150218YemenIranSaudi.pdf 

    - Hitchings, james (2021), The Uk Just Cut Millions In Aid To Yemen, The World’s Worst Humanitarian Crisis, globalcitizen, https://www.globalcitizen.org/en/content/uk-aid-cut-yemen-famine-britain-arms-saudi-arabia/

    - kizer, kate (2022), The U.S. Is Wrong On Yemen. Again, Foreignpolicy, https://foreignpolicy.com/2022/02/03/us-yemen

    Laub , Zachary (2015), yemen in crisis,council on foreign relations, april 29, available at: http://www. cfr. org/yemen/yemen-crisis link 16% 2020150501 &sp_mid=48567537&sp_rid

    M .Sharp, Jeremy (2021), Yemen: Civil War and Regional Intervention, Congressional Research Service, https://sgp.fas.org/crs/mideast/R43960.pdf.

    Perlo-freeman, Samuel (2018), Who Is Arming The Yemen War? (And Is Anyone Planning To Stop?, https://sites.tufts.edu/reinventingpeace/2018/02/28/who-is-arming-the-yemen-war-and-is-anyone-planning-to-stop/

    1. Sheline, Annelle & Bruce Riedel (2021), Biden’s Broken Promise On Yemen, Brookings, https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2021/09/16/bidens-broken-promise-on-yemen/

    Ridel, bruce (2011), Brezhnev In The Hijaz,The National Interest, https://nationalinterest.org/article/brezhnev-the-hejaz-5733

    Robinson, kali (2022), yemen’s tragedy:war, stalemate and suffering, council on foreign relations, https://www.cfr.org/backgrounder/yemen-crisis

    Salisbury, Peter (2015), Yemen and the Saudi–Iranian Cold War, Chatham House, Middle East and North Africa Programme, Research Paper, https://www.chathamhouse.org/sites/default/files/field/field_document/20150218YemenIranSaudi.pdf

    Stockholm international peace research institute )2020), share of total Arabia imports at 2000-2019, www.Stockholm international peace research institute.com